Auyldaǧy aǧaiynnyŋ tabysyn arttyruǧa jäne auyl şaruaşylyǧy tauar öndıruşılerıne arnalǧan tiımdı nesielendıru (2,5%) baǧdarlamalary jüzege asyrylyp jatyr. Sonyŋ bırı - «Auyl amanaty» baǧdarlamasy. 2023 jyly astau alǧan jobaǧa respublikalyq biudjetten Almaty oblysyna 8 mlrd. 267,6 mln. teŋge qarajat bölındı.
Auylşaruaşylyǧyn käsıptıŋ közı retınde igergen azamattar atalmyş baǧdarlamanyŋ şarapatyn kördı. Almaty oblysynda malbasyn köbeituge, ösımdık şaruaşylyǧyn damytuǧa jäne bırneşe şaruaşylyqtyŋ basy bır arnaǧa toǧysqan kooperativter men özgede biznes türlerıne jalpy 1 090 nesie berıldı.
Tömendetılgen paiyzben nesie alyp, jūmystaryn jandandyrǧan jeke käsıp ielerınıŋ qatarynda Ile audanynyŋ käsıpkerlerınıŋ jobalaryda bar.
Jauaptylardyŋ sözıne sensek, Bır ǧana Ile audanynan bır neşe joba qarjylai qoldau tapqan. Mäselen, Jamboz Toqaşev 5 000 000 teŋgege 100 bas qoi jäne 1 000 000 teŋgege jem-şöp satyp aldy. Jalpy nesie somasy – 6 000 000 teŋge.
Babaş Gımıŋbek 7 500 000 teŋgege 5 bas botaly tüie, Möldır Torǧaeva 6 500 000 teŋgege 10 bas siyr jäne 1 500 000 teŋgege jem-şöp satyp aldy. Jalpy nesie somasy – 8 000 000 teŋge.
Biznestıŋ tasyn örge domalatudy közdegenderdıŋ ışınde Talǧar audanynyŋ Jalǧamys auylynda ornalasqan «Körkem» jeke käsıpkerlıgı de bar. Olar mal şaruaşlyǧynyŋ ettı baǧytyn damytuǧa 8 600 000 teŋge kölemınde nesie alǧan. Qaryz aluşy 42 jastaǧy Baiǧazin Aslan, ettı baǧyttaǧy mal şaruaşylyǧyn damytu maqsatynda 19 bas asyl tūqymdy būqa satyp aldy. Asyl tūqymdy ırı qarany ūstap baǧu arqyly, käsıpker et öndırısınıŋ kölemın ūlǧaitudy közdep otyr. «Auyl amanaty» arqyly tek mal basyn asyldandyru ǧana emes, auylşaruaşylyǧynan özgede biznes türlerı qoldau tauyp otyr. Msylaǧa alatyn bolsaq, Talǧar audanyna qaasty Jalǧamys auylynda Aqbota Toilybaeva avtokölık jöndeitın stansiia aşudy közdep, jobaǧa qatysuǧa ötınım bergen. Onyŋ ötınımı maqūldanyp, 9 mln. 195 myŋ teŋge nesie alǧan. Käsıpkerdıŋ aituynşa, auyldyq jerde kölık jöndeu qyzmetıne sūranys köp. Sondyqtan, temırdı qyzǧan kezınde basqan dūrys degen oida.
Baǧdarlama aiasynda omartamen şūǧyldanudy qolǧa alǧandard kezdesedı. Almaty oblysynyŋ Araltöbe auyldyq okrugınıŋ tūrǧyny Artem Terentev soŋǧy üş jyl boiy bal şaruaşylyǧymen ainalysyp keledı. Osy jyldy ol «Auyl Amanat» baǧdarlamasy arqasynda öz ısın keŋeitıp, ülken jetıstıkterge jettı.
«Biyl bız «Auyl Amanat» baǧdarlamasy arqyly omartany keŋeituge qol jetkızdık. Bız 6,5 million teŋge kölemınde nesie aldyq. Būl baǧdarlama bızge biznestı damytuǧa bır jyldai uaqyt beredı, osy merzımde ai saiyn tölem jasaudyŋ qajetı joq. Bır jyldan keiın ǧana qarjyny qaitaru bastalady. Būl bızdıŋ jobany jüzege asyruǧa öte yŋǧaily jaǧdai tuǧyzdy», — deidı Artem Terentev. Memleketten az paiyzben alǧan nesienıŋ qarjysyna Artem 100 ara ūiasyn, 100 aranyŋ balūiasyn jäne 1000 daiyn jaqtauşa satyp alǧan. Artem jaŋartylǧan omartamen bır mausymda 100 ūiadan 4-5 tonna bal öndıruge bolatynyn aityp öttı. Aralar Karnika tūqymynan alynǧan, būl tūqymnyŋ önımdılıgı joǧary jäne asa ziiany joq, ärı baldy jaqsy öndıredı. Artemnıŋ aituynşa, Karnika aralary barlyq jaǧynan jaqsy körsetkışterdı körsetedı.Auyldyŋ tūrmysyn tüzeuge baǧyttalǧan «Auyl amanaty» jobasynyŋ igılıgın körıp otyrǧandardyŋ bırı Nazira Myŋbaeva. Qarasai audanynyŋ tūrǧyny Şamalǧan auyldyq okrugınde şaǧyn naubaihanasyn aşqan. Tūtas auyldy qazırgı taŋda nan önımderımen qamtamasyz etude. «Auyl amanaty» baǧdarlamasy jaily estıgen Nazira, «Atameken» Ūlttyq käsıpkerler palatasynyŋ Qarasai audanyndaǧy filialyna baryp, jeŋıldetılgen 2,5 paiyzben nesie alady. Qarajat qolyna tigen sätte ülken peşter, qamyr ileitın qūrylǧy men özgede qajettı qūral-jabdyqtar, tıptı tättı toqaştardy pısıruge kerektı şikızattardy alyp, qarjysyn tiımdı paidalanǧan. Naubaihanada bır künde 1500 dana bölke, aq jäne qara baton, borodin men tandyr pısırıledı. Sondai-aq bälış, pissa, tättı toqaştar jasalyp, düken sörelerıne satylymǧa şyǧaruda. Būlda jobanyŋ auyl halqyna bergen igılı ekenın atap ötken abzal. Bügıngı künı Almaty oblysynda jaŋadan 53 auyl şaruaşylyǧy kooperativı tırkelıp, onyŋ ışınde 1 mlrd. 126,7 mln. teŋgege 46 kooperativ qarjylandyryldy. Osy baǧdarlama şeŋberınde mal şaruaşylyǧy baǧyty boiynşa ettı jäne süttı baǧytyndaǧy IQM 9 055 bas satyp alyndy. Tarqatar bolsaq: Tüie - 27 bas; Jylqy - 2 337 bas; Ūsaq mal - 15 075 bas. Jalpy 1 279 jūmys orny qūryldy. Qazır qarajat tolyq igerıldı. Baǧdarlama oblystaǧy barlyq 133 auyldyq okrugtı qamtidy. Auyl tūrǧyndarynyŋ tabysyn arttyru jobasy aiasynda berıletın şaǧyn nesieler - «Qonaev ÄKK» AQ arqyly jüzege asady. Almaty oblysynyŋ auylşaruaşylyǧy basqarmasynyŋ deregıne säikes, mal şaruaşylyǧy salasyna 894 şaǧyn nesie, onyŋ ışınde 36 kooperativ qarjylandyruǧa ie boldy. Al, ösımdık şaruaşylyǧyna 40 şaǧyn nesie, onyŋ üşeuı kooperativke tiesılı. Auyl şaruaşylyǧyna jatpaityn käsıpkerlık subektılerıne 149 şaǧyn nesie bölınse, auyl şaruaşylyǧy tehnikasyn satyp aluǧa 7 nesie berıldı.
