Almaty oblysynda ortalyqtandyrylǧan auyz su jüiesımen qamtu deŋgeiı  95% -ǧa jetkızıledı

Tūǧyndar üşın tūrmysqa qajettınıŋ barlyǧy maŋyzdy.  Kündelıktı qam-qareketımızde jyluda, elektr eenergiiasy da, auyz sudyŋ aǧyny da qajet. Onysyz tırşılıktıŋ ketıgı jamalmaidy.   Äŋgımenıŋ basyn, tūrmystyq qaldyqtardy sūryptaudan bastaiyq. Öitkenı, qatty tūrmystyq qaldyqtar qorşaǧan ortaǧa eleulı äser etetın faktor. Är jerde ony jinauǧa arnalǧan arnaiy oryndar bar. Almaty oblysynda onyŋ sany 7-eu.  Būnyŋ syrtynda qaldyqtardy uaqytşa jinaityn 131 oryn jäne bar. Barlyǧy oblys aumaǧyn kül-qoqystan tazartu maqsatynda ıske qosylǧan. Resmi derekterge süiensek, jylyna juyqtap alǧanda 430 myŋ tonna qaldyq jinalady, onyŋ 112 myŋ tonnasy qai öŋdeuden ötedı. Bügınde oblysta qaldyqtardy jinau men şyǧarudy 77 ūiym qamtamasyz etedı. Taiau bolaşaqta, Qonaev qalasyn damytudyŋ keşendı josparyna säikes, qaldyqtardy sūryptau jelısı bar jaŋa qatty tūrmystyq qaldyqtar (QTQ) poligony salynbaq. Joba 2026 jyldyŋ soŋyna deiın ıske asyrylady dep kütılude.  Būdan bölek, Eŋbekşıqazaq audanynda būryn äzırlengen jobalau-smetalyq qūjattamaǧa säikes quattylyǧy jylyna 90 myŋ tonna sūryptau jelısı bar QTQ poligonyn salu josparlanuda. Sonymen qatar, Almaty oblysy Ile audanynyŋ QTQ poligonyn senımgerlık basqaruşy «ADC Taza Alem» JŞS-gı INEVA türık kompaniiasymen bırlesıp poligon aumaǧynda jobalyq quaty jylyna 350 myŋ tonnany, sūryptau jelısı jylyna 240 myŋ tonnany, onyŋ ışınde ırı-kölemdegı qūrylys qaldyqtaryn sūryptau 120 myŋ tonnany, qaitalama şikızatty qaita öŋdeu jylyna 80 myŋ tonnany, elektr energiiasyn öndıru saǧatyna 16 mVt, jobanyŋ jalpy qūny 26 mlrd. teŋgenı qūraityn zauyt sal közdelgen. Qūrylys bastaluyna daiyndyq jūmystary jürgızılude, aiaqtalu merzımı 2025 jyldyŋ soŋyna deiın ep körsetılgen. Atalǧan jūmystar retımen jüzege assa, oblystyŋ ekologiialiaq äleuetı jaqsarady degen senım mol. Tūrǧyndar üşın qajettı infraqūrylymnyŋ bırı auyz su jüiesı. Almaty oblysynda «Ärbır eldı mekende taza auyz su» ūlttyq jobasy boiynşa 90 joba engızılgen edı.  Ūlttyq joba şeŋberınde 2 qala jäne 79 auyldy eldı mekende jelılerdı qaita jaŋartu, sondai-aq 6 auylda jaŋa qūrylys jūmystaryn jürgızu josparlanuda.  Barlyq jobalar aiaqtalǧannan keiın 498 km jelı salynyp, qaita jaŋartylatyn bolady. Nätijesınde sumen jabdyqtau jelılerınıŋ tozuy 47%-ǧa deiın tömendeidı.   2024 jyly öŋırde auyldyq eldı mekenderdı ortalyqtandyrylǧan auyz su jüiesımen qamtu deŋgeiı  95% -ǧa jetedı dep kütılude. Jalpy, Almaty oblysynda 2 oblystyq jäne    3 audandyq maŋyzy bar qalanyŋ  99,8%  ortalyqtandyrylǧan sumen qamtamasyz etılgen. Jauaptylardyŋ sözıne süiensek, 368 auyldy eldı mekennıŋ 343-ı ortalyqtandyrylǧan sumen qamtamasyz etılgen. Su qūbyry jelılerınıŋ ūzyndyǧy 5128 şaqyrymdy qūraidy, olardyŋ 53,5% -y jöndeudı talap etedı. Iаǧni, 2743 şaqyrym su jelılerın qaita jaŋǧyrtu qajet. Aimaq halqyn sumen  tolyq qamtamasyz etu üşın 2023 jyly 44 jobany  jäne su būru boiynşa 15 jobany ıske asyruǧa 31,0 mlrd. teŋge bölıngen.  2024 jylǧa auyz sumen qamtamasyz etu boiynşa 48 jobany jäne su būru boiynşa 18 jobany ıske asyruǧa biudjetten 28,1 mlrd.teŋge  bölındı. Bügıngı künge 2 nysan aiaqtaldy. Qazırgı taŋda sumen jabdyqtau jäne su būru jüielerın qaita jaŋǧyrtu jäne salu üşın 72 jobalyq-smetalyq qūjat äzırlenude. Almaty oblysynda oblystyŋ barlyq eldı mekenderın ortalyqtandyrylǧan sumen qamtamasyz etu basty nazarda. Biyl sumen jabdyqtau jüielerın qaita qūru jäne salu boiynşa 48 jobany, sondai-aq su būru boiynşa 18 jobany ıske asyruǧa biudjetten 27,9 mlrd teŋge bölındı. Auqymdy jūmys jaŋa audandardy ortalyqtandyrylǧan sumen jabdyqtau jüiesıne qosuǧa jäne būrynnan bar abonentter üşın qyzmet körsetu sapasyn jaqsartuǧa baǧyttalǧan. Aǧymdaǧy jobalardan basqa oblysta perspektivalyq josparlar äzırlenude. Qazırgı uaqytta sumen jabdyqtau jäne su būru jüielerın salu jäne rekonstruksiialau boiynşa 72 jobalau-smetalyq qūjattamamen (JSQ) jūmys jürgızılude. «Ärbır eldı mekende taza auyz su» ūlttyq jobasyna erekşe nazar audarylady. Osy joba aiasynda 2024-2025 jyldary oblystyŋ 81 eldı mekenınde jelılerdı qaita jaŋartu, sondai-aq alty auylda jaŋa jüieler salu josparlanuda. Su resurstaryn basqarudy oŋtailandyru üşın bıryŋǧai operator – «Alatau qoǧamdyq Utilites» JŞS qūryldy. Būl şeşım aktivterdı şoǧyrlandyruǧa, qarjylandyrudy ortalyqtandyruǧa, tarifterdı tömendetuge jäne körsetıletın qyzmetterdıŋ sapasyn arttyruǧa mümkındık beredı. Bır operatordaǧy küş-jıgerdı bırıktıru üilestırudı jaqsartuǧa jäne resurstardy tiımdırek böluge baǧyttalǧan. Jūmystyŋ maŋyzdy baǧyttarynyŋ bırı-su resurstaryn maqsatsyz paidalanumen  küres. Olardy sanitarlyq normalarǧa säikes keltıre otyryp, jeke jelılerdı jaŋǧyrtu, sondai-aq olardyŋ ielerınıŋ jauapkerşılıgın arttyru josparlanuda. Sonymen qatar, halyq arasynda sudy ūtymdy tūtynu mädenietın qalyptastyruǧa baǧyttalǧan aqparattyq nauqan jürgızılude. Būl şaralar şyǧyndardy azaituǧa jäne bolaşaq ūrpaq üşın su resurstaryn ünemdeuge kömektesedı. TÜKŞ-tyŋ  basqaruyna enetın aǧy bır baǧyt industrialdy aimaq.  Jalpy Almaty oblysynda däl osyndai 6 aimaq  bar. Bügıngı künı «Qairat» jäne «Bereke»   industrialdy aimaǧy paidalanuǧa berıldı. «Qairat» industrialdy aimaǧy ötken jyly atalmyş aimaqtyŋ alaŋışılık jelılerı men kölık infraqūrylymyn saluǧa «DAURcapital» JŞS-men 10,8 mlrd. teŋge somasyna memlekettık-jekeşelık ärıptestık şarty jasaldy. Qazırgı uaqytta «DAURcapital» JŞS QMJ 97% -ǧa aiaqtady. Almaty oblysyn perspektivaly damytu maqsatynda uäkılettı organmen «Qairat» iandustrialdy aimaǧyn 177 gektarǧa keŋeitu turaly şeşım qabyldady. Atalǧan jobany ıske asyru öŋır ekonomikasyna investisiialar tartu, ozyq tehnologiialardy engızu, myŋdaǧan jaŋa joǧary bılıktı jūmys oryndaryn qūru boiynşa keŋ mümkındıkter aşady. Būl öz kezegınde halyqtyŋ ömır süru deŋgeiın arttyryp, investisiialyq ahualdy jaqsartady. Al,  «Qazbek Bek» industrialdy aimaǧyna keler bolsaq, onyŋ aumaǧy 900 ga jerdı alyp jatyr. 2023 jyly injenerlık jelılerdıŋ, ört söndıru deposynyŋ, äkımşılık ǧimarattyŋ jäne jük aulasynyŋ JSQ äzırleuge jalpy somasy 1,02 mlrd teŋgege 13 şart jasaldy. Jobalaudy aiaqtau jäne memlekettık saraptamanyŋ oŋ qorytyndysyn alu 2024 jylǧy jeltoqsan aiyna josparlanǧan. Qazırgı taŋda «Şelek», «Qazbek Bek»   industrialdy aimaǧy boiynşa jobalau-smetalyq qūjattama äzırlenude. Sonymen qatar «Sūŋqar», «Tasqarasu» industrialdy aimaǧy üşın jer uchaskelerı resımdelude.  Joǧaryda körsetılgen industrialdy aimaqtardy basqarudy jäne üilestırudı «İndustriialyq aimaq basqaruşy kompaniiasy» JŞS jüzege asyrady.