Bügın äl-Farabi atyndaǧy Qazaq ūlttyq universitetınde filosofiia doktory (PhD), Filosofiia jäne saiasattanu fakultetı Filosofiia kafedrasynyŋ aǧa oqytuşysy, belgılı jurnalist, fotojurnalist, filosof Dosjan Balabekūlynyŋ «Alataudy aralaǧanda... /Tainy gorizontov Alatau/Secrets of the Alatau horizons» fotoalbomynyŋ tūsaukeserı öttı. Kıtap «Daryn» baspasynan jaryq kördı.
Şarany äl-Farabi atyndaǧy Qazaq ūlttyq universitetı, Filosofiia jäne saiasattanu fakultetı Filosofiia kafedrasy ūiymdastyrdy.
Būl fotojinaq arqyly oqyrman fotosuretterdı estetikalyq, aksiologiialyq tanym tūrǧysynan tanyp, aqparattyq, geografiialyq körınısterge kuä bolady. Tabiǧaty köz tartatyn elımızdıŋ asqaq Alatauy men qarly şyŋdary, özen-kölderı ‒ bızdıŋ ömır-süretın ekojüiemızdıŋ eŋ negızgı bölşegı. Sondyqtan būl jerde bız süisınetın sūlulyq ta, qauıptı tabiǧi qūbylystary da qatar jüredı. Avtor Almaty men Jetısu oblysyndaǧy tauly aimaqtardyŋ (Ile, Küngei, Terıskei, Jetısu Alatauynyŋ) kelbetın şynaiy suretteuge tyrysady.
Fotografiia men filosofiianyŋ özara bailanysyn körsetetın fotoalbom Qazaqstan Respublikasy joǧary oqu oryndarynyŋ studentterıne, magistranttary men doktoranttaryna, filosofiia, estetika, media jäne qoǧam, fotografiia, geografiia, turizm salalaryna qyzyǧatyn köpşılık oqyrmanǧa arnalady.
Būl tuyndyda avtor Dosjan Balabekūlynyŋ 12 jyldan asa tüsırgen fotosuretterı enıp otyr. Qazaq tau jüiesın ekı sözben «Alatau» jäne «Qaratau» dep ekıge bölıp ajyratady. Qazaq üşın ekı tau jüiesınıŋ de alatyn orny erekşe. Qazaq tırşılıgı dala tabiǧatymen de, tau tabiǧatymen de ündesıp jatyr. Ony qys qystauyndaǧy, jaz jailauyndaǧy tırşılıkpen bailanystyrsaq ta bolady. Qazaq dünietanymynda taudyŋ orny erekşe bolǧan. Dosjan Balabekūly osy qasiettı sözden bastap, onyŋ geogarfiialyq dünietanymyn fotografiia tılımen suretteidı.
Avtor eŋbekte özıne ünemı qoldau bıldırıp kele jatqan anasy, biolog ūstaz Jeŋıskül Berkımbaevaǧa erekşe alǧysyn bıldıre otyryp, är türlı saparlarda saparlas bolǧan aǧaiynǧa rizaşylyǧyn jetkızedı. Sondai-aq, avtor alǧaşqy kölemdı eŋbegın marqūm pedagog-ūstazdar, atasy men äjesı Balabek Berkımbaev pen Şolpan Balabekovanyŋ ruhyna arnaidy.
Kıtaptyŋ tūsaukeser räsımıne äl-Farabi atyndaǧy QazŪU Aqparat jäne kommunikasiia departamentı direktorynyŋ orynbasary Almat İsädıl, äl-Farabi atyndaǧy QazŪU Filosofiia jäne saiasattanu fakultetınıŋ dekany Bekjan Meiırbaev, äl-Farabi atyndaǧy QazŪU Filosofiia kafedrasynyŋ meŋgeruşısı Äset Qūranbek, äl-Farabi atyndaǧy QazŪU Filosofiia kafedrasynyŋ professory Jaqypbek Altaev, äl-Farabi atyndaǧy QazŪU Jurnalistika fakultetınıŋ professory Käken Qamzin, Respublikalyq «Fotoöner» qoǧamdyq bırlestıgınıŋ töraǧasy Asylhan Äbdıraiym, «Ana tılı» ūlt gazetınıŋ Bas redaktorynyŋ orynbasary Berık Beisenūly, «Qazaq universiteti» gazetınıŋ Bas redaktory Gülnar Täjieva, äl-Farabi atyndaǧy QazŪU Qazaqstan-Qytai bırlesken qaşyqtyqtan zondtau tehnologiialary jäne olardy qoldanu zerthanasynyŋ basşysy Mūrat Qasenov, QR Tötenşe jaǧdailar ministrlıgı «Qazseldenqorǧau» memlekettık mekemesı basşysynyŋ orynbasary Bauyrjan Äbışev, QR Ekologiia jäne tabiǧi resurstar ministrlıgı «Qazaviaormanqorǧau» RMQK ūşu öndırısı bölımınıŋ basşysy Iаkubjan İbrgimov, QR Ekologiia jäne tabiǧi resurstar ministrlıgı «Qazaviaormanqorǧau» RMQK Almaty avia bölımınıŋ basşysy Bekzat Baişalov, «Daryn» baspasynyŋ direktory Janat Beketan jäne t.b. qatysty.
Jurnalist Quanyşbek Qari «Dosjannyŋ kökten tüsırgen fotolarynyŋ jönı bölek. Är ūşu bır sapar, bır saiahat. Sonyŋ äserınen adam ruhani jaǧynan tolysyp, bır därejege jetetın siiaqty. Onyŋ özınıŋ bır dämı, närı bar siiaqty. Sol närse Dosjandy tartyp tūrady. Būl erekşe dünie. Dosjan osy baǧytta keiıngı jastarǧa jol bastady dep oilaimyn. Būl tabiǧatpen bailanys, garmoniia. Sonyŋ fotoǧa tüsken beinesı. Suretpen jazylǧan filosofiia. Eŋbekqorlyǧy men ızdenımpazdyǧyn aitqym keledı», - dedı.
QR Ekologiia jäne tabiǧi resurstar ministrlıgı «Qazaviaormanqorǧau» RMQK Almaty avia bölımınıŋ basşysy Bekzat Baişalov: «Dosjanmen jūmystarymyz Jambyl oblysynda bastalǧan. Oblystyŋ şöldı-dalaly, tauly aimaqtaryn aviasiiamen fotoǧa tüsıru, fotoreportajdar jasaudan jasaumen tanys boldy. Ormandy alqaptardyŋ tabiǧaty, olardy qorǧau jūmystarynda bırlesken şaralarda käsıbi fotosurettermen qatar, tanymdyq materialdar äzırleude belsendı media ökılı boldy. Alda da Dosjanmen osy saladaǧy bırlesken jūmystarymyz jalǧasady dep oilaimyn. Kıtaptyŋ tūsaukeserımen qūttyqtaimyn.
QR Tötenşe jaǧdailar ministrlıgı «Qazseldenqorǧau» memlekettık mekemesı basşysynyŋ orynbasary Bauyrjan Äbışev: «Dosjan bızdıŋ mekememen üzaq jyldar boiy jūmystar jasasyp keledı. Käsıbi fototüsırumen qatar, merzımdı baspasöz ben saittarda tūraqty aqparat beruımen de jaqsy tanys. Aerovizualdy baqylau jūmystarynda Dosjan Balabekūly kölderdı, mūzdyqtardy, şyŋdardy tüsırude belsendı azamat. Sondyqtan bügın jaryq körıp otyrǧan kıtaptyŋ bır bölıgınde avtordyŋ fotografiiany ǧylymilandyruy da baiqalady. Būl eŋbek köpşılık oqyrmanmen qatar, naqty sala ökılderı tötenşelıkterge, gidrologtarǧa da qajet eŋbek. Qazır avtormen jaŋa jobalardy talqylaudamyz».
Belgılı fotojurnalist Jeŋıs Ysqabai: «Dosjannyŋ bügın jaryq körgen kıtabyn aşqan kezde, Mūqaǧali Maqataev köz aldyma keledı. Adamzattyŋ tabiǧatqa oiy jetkenmen, onyŋ ǧajaiybyn közben körıp, fotoǧa tüsırgen adam bır bölek. Dosjan sony körıp qana qoimai, oqyrmanǧa ūsynyp, bölısıp otyr. Kezınde Dosjanǧa osy taqyrypty tastama dep aitqan edım. Sonyŋ nätijesı, bügın kıtapqa ainalyp, oqyrmanǧa jol tartyp otyr. Qazaq fotoönerı üşın tamaşa, oŋ jaŋalyq», - dedı.
«Daryn» baspasynyŋ direktory Janat Beketan: «Būl kıtap fotograftar üşın ǧana emes, jalpy tabiǧatty süietın, filosofiiaǧa qyzyǧatyn, media salasynyŋ ökılderıne, köpşılık oqyrmanǧa paidaly bolatyn eŋbek. Dosjan myrza būl kıtapty jasau barysynda köp eŋbektendı. Kıtapty äzırleuge avtorymyz ūzaq oilandy, ūzaq redaksiialaumen boldy. Onyŋ būl kıtapqa bei-jai qaramaityn, öte mūqiiat, tiianaqty türde eŋbektenetının körsettı. Dosjan Balabekūly fotoalbomdy daiyndauda ūqyptylyqpen, jauapkerşılıkpen qaraityn avtorlardyŋ qatarynda ekenın körsettı. Sonyŋ nätijesınde sapaly, öte jaǧymdy dünie şyǧyp otyr. Dosjan myrzaǧa Qazaqstandy ǧana emes, älemnıŋ de ǧajaiyp tabiǧatyn, sūlulyǧyn tüsırudı, ony osylai oqyrmanǧa jetkızu būiyrsyn dep tıleimız.Bız öz tarapymyzdan oqyrman men avtor arasyndaǧy altyn köpır rölındemız. Osy missiiamyzdy aryqarai da jalǧastyramyz!»
Äl-Farabi atyndaǧy QazŪU Qazaqstan-Qytai bırlesken qaşyqtyqtan zondtau tehnologiialary jäne olardy qoldanu zerthanasynyŋ basşysy Mūrat Qasenov: «Būl kıtap publisistikalyq, fotografiialyq kıtap qana emes, ǧylymi da eŋbek. Mäselen, bız būrynǧy suretterdı qaraimyz da analiz jasaimyz. Mūzdyqtar qanşalyqty qalǧan, kölder ornynada ma, suy köbeigen be, älde azaiǧan ba? Al fotografiia naqty derek. Ärı Dosjan filosofiiada oqyǧandyqtan, fotolarǧa filosofiialyq közqaraspen qaraidy. Sondyqtan da, osy eŋbektıŋ ǧylymi maŋyzy da joǧary. Avtorǧa sättılık tıleimız».
Şara soŋynda filosofiia kafedrasynyŋ meŋgeruşısı Äset Qūranbek Dosjan Balabekūlyn tuǧan künımen jäne jaŋadan jaryq körgen kıtabymen qūttyqtap, syi – syiapat jasady. Kafedranyŋ professorlary Jaqypbek Altaev pen Leshan Asqar, «Fotoöner» qoǧamdyq bırlestıgınıŋ prezidentı Asylhan Äbdıraiymūly tılek bıldırıp, bata berdı.
Sondai-aq, şaraǧa universiettıŋ professorlyq-oqytuşylyq qūramy, studentter jäne jas ǧalymdar, BAQ ökılderı, fotojurnalister qatysty.
Tuyndynyŋ avtory Dosjan Balabekūly «Qazaqstan Jurnalister Odaǧynyŋ», «Fotoöner» qoǧamdyq bırlestıgınıŋ, «Qazaqstan Avtorlary Qoǧamy» (QazAQ) müşesı. Bırneşe halyqaralyq, respublikalyq, qalalyq fotobaiqaulardyŋ jeŋımpazy. Qazaqstan Jurnalister Odaǧynyŋ Rahymbai Hanaly atyndaǧy syilyǧynyŋ laureaty (2022).
Qoǧamdyq kelısım men jalpyūlttyq bırlıktı nyǧaituǧa qosqan ülesı üşın Qazaqstan halqy Assambleiasynyŋ «Meiırım» tösbelgısımen (2020), Ǧylym jäne joǧary bılım salasyna sıŋırgen eren eŋbegı jäne Qazaq ūlttyq universitetınıŋ örkendeuı men damuyna qosqan zor ülesı üşın «Farabi» altyn medalımen (2024) marapattalǧan.
