Bul suraqqa adamdardyń kóbi: «Eldiń bári kıse, men de kıer edim» dep jaýap beretini sózsiz. Árıne, siz basyńyzǵa úkili bórik, ústińizge búrmeli qos etek kóılek kıip kóshede ketip bara jatsańyz, jurttyń bári «tarıh» adamǵa ańtaryla qaraıtyny anyq, tipti sizben sýretke túsýi de múmkin. Biraq ulttyq kıimniń aty – ulttyq kıim. Álemdik moda ǵaryshtyq jyldamdyqpen damyp, adamzat ataýly ýltrasán nobaılarynyń jeteginde kete bastaǵan jahandaný dáýirinde tól kıimderin tánderinen tastamaı júrgen ulttar bar. Sebebi til ulttyń ishki jan dúnıesin kórsetse, ultyq kıim sol halyqtyń syrtqy bolmysyn aıqyndaıdy.
Biz bul jerde «aǵaıyn, ústimizge shapan, basymyzǵa sáýkele kıeıik» dep jalań uran aıtyp, jattandy maqala jazyp jar salaıyq dep turǵan joqpyz. Bizdiń aıtpaǵymyz ulttyq naqyshta tigilgen zamanaýı, kúndelikti ómirge yńǵaıly kıimder jaıynda. Al mundaı kıimder bar ma? Bola qalǵannyń ózinde de olar sahnalyq kıimge uqsaıdy. Sebebi biz ulttyq oıý-órnegi bar kıimderdi sol sahnanyń mańaıyndaǵy ártisterden, telejáshiktegi juldyzdardyń ústinen kórýge kózimiz úırenip qalǵan. Al qazaqtyń oıý-órneginiń kez kelgen kıimge erekshe sán berip turatynyn bárimiz jaqsy bilemiz. Elimizdegi ataǵy jer jarǵan sán úıleri túrli dızaındaǵy ulttyq atrıbýttarǵa malynǵan kıimderdi daıyndamaı jatyr deısiz be? Daıyndap jatyr. Biraq ol álemdik kórmelerge nemese keremet podıýmdarǵa arnalǵan kıimder. Al qarapaıym halyqqa, qarapaıym qazaqy kıim kerek. Bazarǵa barsańyz da, ádemi dúkenderdegi qymbat dúńgirshekterdi aralasańyz da qazaqy órnekti kıim tabýyńyz neǵaıbyl. Qyrǵyzdar aıyr qalpaqtaryn bastarynan tastamaıdy, qalada júrse de, dalada júrse de. Japondar kımanolaryn álemge áıgilep álek bolýda. Ózbegiń de ala shapanyn jamylyp júr. Aıtpaqshy, Túrkmenstan Ǵylym akademııasy ǵalym áıelderdi ústine ulttyq naqyshtaǵy kóılek, bastaryna oramal tartyp júrýge mindettepti. Endi Mońǵolııany qarańyz, olardyń ulttyq arnalarynda jańalyq oqıtyn dıktorlar mindetti túrde ulttyq kıim kıip otyrady eken, mektep muǵalimderine de ulttyq naqyshtaǵy kıim kııý mindettelgen, tipti mektepte úziliste soǵylatyn qońyraýdyń ózin olar mońǵol ultynyń rýhyn kóteretin mýzykamen almastyrypty. Al biz she? Bizde bári bar, bir-aq nárse jetispeıdi, ol – ulttyq namys!!! Qazir toılarda qazaqtyń bári bir-birine shapan jabatyn bolǵan. Buryn asa qurmetti adamdarǵa aıyryqsha jaǵdaılarda jabylatyn shapandardyń búgingi sıpaty múldem daraqy. Ol shapandar asabalardyń tilimen aıtqanda, qaladaǵy «dejýrnyı», ıaǵnı aınalymda júrgen shapandar. «Osy aınalymda júrgen on shaqty shapandy anda-sanda kórip qalǵanda, kózimizge jylyushyrap turady» dep ázildep jatatyn toı júrgizetin jigitterdiń aıtqanynda shyndyq bar. Sosyn shapandy balaǵa da, danaǵa da, shet elden kim kelse sonyń ıyǵyna jalp etkizip jaýyp, basyna kıiz qalpaqty kıgize salyp, máz bolyp qol shapalaqtaý ádetke aınalypty. Osy shapandardy nege tym quryǵanda jylyna bir ret kımeske? Naýryz merekesinde ortalyq alańǵa barymyzdy kıip, basymyzǵa ulttyq bórik, ıyǵymyzǵa oqaly shapan ilip kelsek, bireý bizge qoı deı me? Qazaqtyń ulttyq kıimi tek qazaqqa ǵana jarasady.
