Qytai halqy qymyzdan därı-därmek jasasa, Germaniia men Reseide 50 qymyz öndıruşı käsıporyn bar. Tıpten nemıster qymyzdan balmūzdaq ta jasap şyǧaryp jatyr.
QazAqparattyŋ habarlauynşa, qytailardyŋ 75 paiyzy qymyzdyŋ qanşalyqty paidasy bar ekenın bıledı. Qytailyq BAQ mälımetterıne qaraǧanda, mūndai nätijenı halyq arasynda jürgızılgen saualnama körsetken. «Qytailar qymyz aşytu ädısterın adamdar jıberıp, arnaiy zerttep, zerdelep jatyr», – deidı Abai atyndaǧy Qazaq ūlttyq pedagogikalyq universitetınıŋ dosentı Güliia Älihanqyzy.
Jalpy, qymyzǧa qyzyǧuşylyq bıldırıp otyrǧan el – tek Qytai halqy ǧana emes. Germaniia qazır qymyzdyŋ ūntaǧyn ǧana emes, tabletka türın de şyǧaryp jatyr.
Sonymen qatar odan balmūzdaq jasap, kosmetikalyq tauarlar öndıruge kırısken. Al qytailar qymyzdyŋ köp auruǧa em ekenın zerttep, därıler öndıruge bet būruda. Qymyzdyŋ adamǧa erekşe quat, asqan tözımdılık beretının qytai tarihşysy Syma Sian b.z.d. II ǧasyrda aityp ketıptı. Al orys ǧalymy V.Dal: «Qymyz ışudı ädetke ainaldyrsaŋ, basqa susyndardan görı onyŋ artyqşylyǧyn sezınesıŋ. Osynau şipaly susyn aştyq pen şöldı bırden basady, denenı salqyndatady. Eger qymyzdy üzbei ışseŋ, bır aptadan soŋ özıŋdı sergek sezınesıŋ. Densaulyǧyŋ tüzelıp, tynysyŋ jeŋıldeidı, jüzıŋ jarqyrap şyǧa keledı. Ony basqa qorek türlerımen eş salystyruǧa bolmaidy», – deptı.