Ulttyq án óneriniń qalyń ormany qaraǵaıdaı qasqaıǵan, qaıyńdaı jaıqalǵan, keýdesi án-jemisindeı máýelep turǵan bir aǵashynan aıyryldy. Qasıetti juma, 29 shilde kúni Shákárim ánderin jańǵyrtýshy, oryndaýshy, mádenıet qaıratkeri Keldenbaı Ólmesekov 58 jasynda dúnıeden ozdy.
«Ajal aıtyp kelmeıdi», Almatyǵa telearnanyń shaqyrtýymen án jazýǵa kelgen ánshiniń júregi syr berip, ınfarktan kenetten kóz jumýy mádenıet, ulttyq án óneri salasynda júrgen áriptesteriniń qabyrǵasyn qaıystyryp ketti.
Keldenbaı Ólmesekov 1953 jyly 25 mamyrda Shyǵys Qazaqstan oblysy Quıǵan selosy Kúrshim aýdanynda dúnıege kelgen. Qaratoǵaı orta mektebin bitirip, ásker qataryndaǵy mindetin óteıdi. Bala kezinen ánge áýes, ónerge qumar Keldenbaı jumys istegen jerlerinde kórkemónerpazdar úıirmesine qatysyp, kózge túsedi. Aqyry táýekelge bel býyp, Almatyǵa oqýǵa attanady. Joly bolyp, Respýblıkalyq estrada stýdııasynyń ánshiler bólimine oqýǵa túsip, ony 1977 jyly bitirip shyǵady. Qazaq óneriniń qos báıteregi, Halyq ártisteri Júsipbek Elebekov pen Beken Jylysbaevtan dáris alyp, olardyń baýlýynan ótedi. Eńbek jolyn Óskemen fılarmonııasynan bastap, 1978 jyly Semeıdiń Ámire Qashaýbaev atyndaǵy fılarmonııasyna qyzmetke keledi. Ómiriniń sońyna deıin fılarmonııada qyzmet etken.
Keldenbaı Raýzauly «qazaqtyń ár áni – meniń jalǵyz ánim» dep, kıeli ánge kózdiń qarashyǵyndaı qamqorlyqpen qaraǵan janashyr jandardyń biri edi. Oǵan «keıde men de halyq ánderi ólip kete me dep qorqamyn…» dep bir suhbatynda aıtqan sózi dálel.
Ánshiniń án qorynda 300-ge tarta halyq áni, Abaı, Aqylbaı, Aqan, Birjan, Aǵashaıaq (Berikbol Kópenuly), Úkili Ybyraı, Muhametjan, Maıbasar, Ýáıis, Mirjaqyp, Jaıaý Musanyń jáne búgingi kompozıtorlardan T.Bazarbaevtyń, Sh.Qaldaıaqovtyń, T.Rahımovtiń t.b. ánderi bar. Bulardyń arasynda Shákárim, Shákir ánderi – bir tóbe. Shákárim ánderin bizge jetkizgen negizgi úsh adam – Shákárim súıegi jatqan qurqudyqty taýyp bergen Kárimquldyń Qabyshy, shyńǵystaýlyq ánshi Nııazbek Aldajarov pen uly Ahat. Osy úsheýiniń aýzynan tikeleı jazyp alǵan shejire qart – kóp jyl Semeıdegi Abaı murajaıyn basqarǵan Tóken Ibragımov. Sol kisiniń aǵalyq keńesimen ánshi Keldenbaı Shákárim ánderin qaıta tiriltip, jaryqqa alyp shyqty. Sóıtip, 1982 jyldan bastap, óle-ólgenshe óner jolyn Shákárim murasyn nasıhattaýǵa arnady.
Sol kezden bastap murajaı qoryndaǵy Ahattyń, Shákirdiń, Nııazbektiń, Qabyshtyń oryndaýyndaǵy saqtalǵan Shákárimniń án qazynasy Keldenbaıǵa amanat etildi. Keldenbaıdaı ánshi ǵumyrynyń taǵy bir nurly sáti ǵasyr kýási, shyńǵystaýlyq aqyn, kompozıtor Shákir Ábenovpen kezdesýi boldy. Ol Shákárim ánderin alǵash Shákirden estidi. Keldenbaı Ólmesekovtiń án qorynda Shákárimniń 20 shaqty áni boldy. Búgingi tańda Shákárim ánderin birden-bir oryndaýshy retinde «Qazaqtyń 1000 áni» antologııasyna da Shákárim ánderi Keldenbaı Raýzaulynyń oryndaýynda endi. Dos-jarandary ánshiniń erekshe bilimdi, qaǵilez bolǵandyǵyn aıtady. Sodan da bolsa kerek, Shákárim murasyna qatysty ánshiden suraǵan jan jaýapty tolyq ári tııanaqty alatyn. Degenmen ónerpazdyń ózi ózin shákárimtanýshy ǵalym dep ataǵannan góri, ánshimin dep biletin.
Tursynǵazy RAHYMOV, kompozıtor, ánshi:
— Keldenbaı ekeýmiz Semeıdiń fılarmonııasyna 1978 jyly birge keldik. Ol meniń syńarym edi ǵoı. El-jurt birge júrip, birge óskendikten, bizdi telqońyr deıtin. Biz Júsekeńniń (Júsipbek Elebekov – avtor) shákirtimiz. Shákárim ánderiniń barlyǵyn jaryqqa shyǵarǵan – Keldenbaı. Keıin shyǵaryp alyp, basqalar ol jasaǵan dúnıege jabysyp jatyr. Bar ǵumyryn Shákárimge arnady. Balalarymyz, otbasymyzben aralastyq. Jubaıy da – ánshi. Ańqyldaǵan, aýzyn ashsa, júregi kórinetin týrashyl jigit edi. Kek saqtamaıtyn. Bilimdi boldy. Onyń ereksheligi, aýyz ádebıetin kez kelgen ǵalymnan artyq biletin. Ásirese Abaıdy, Shákárimdi, Maǵjandardy jaqsy bilýshi edi. Dosqa, týysqa, balaǵa, shákirtterine – barlyǵyna birdeı qaraıtyn keń peıildi, aq kóńil, qamqorshy boldy. Búkil ómirin basynan aıaǵyna deıin sarqyp fılarmonııaǵa arnady. Ómiri issaparda júretin. Kórmegen qıyndyǵy joq: jaıaý da júrdi, 40 gradýstyq aıazda da, ystyqta da bortty kóliktiń ústinde, traktorda júrdi. Endi qaıtemiz, aıyrylyp qaldyq asyl dostan.
Abaısha aıtsaq, «ólmeıtuǵyn artyna sóz qaldyrǵan» Keldenbaı Ólmesekovtiń Shákárim murasynyń izdeýshisi retinde tarıh betinde qalary anyq. Dúısenbi kúni ánshini Semeı jurtshylyǵy arýlap, jer qoınyna tapsyrdy. Orny tolmas qazaǵa ortaqtasa otyryp, «Alash aınasy» gazetiniń ujymy ánshiniń otbasy men et jaqyndaryna kóńil aıtady. Qasıetti Ramazan aıynyń alǵashqy kúni jer qoınyna tapsyrylǵan aǵamyzdyń jatqan jeri jaıly, topyraǵy torqa bolsyn demekpiz.
Jadyra JUMAKÚLBAI, «Alash aınasy».
