2017 jyly jaryq körgen «Qazaq jıgıtın süimeuge 5 sebep» filmı köpşılıktıŋ köŋılınen şyqty. Film rejisserı Asqar Ūzabaevtyŋ käsıbi deŋgeide şynaiy ızdenıske tüskenın baiqadyq. Asqar Ūzabaev – «Traktorşynyŋ mahabbaty» komediiasynyŋ (2013j.), «Äke» dramasynyŋ (2016j.), «Abailaŋyz, siyr!» (2014j.), «Kelın de adam balasy» (2017j.), «Sız boksta eŋ bastysy ne ekenın bılesız be?» (2013j.) filmderınıŋ rejisserı. Qazırgı taŋda keibır qazaq qyzdarynyŋ şetel azamattaryna tūrmysqa şyǧyp jatqanyn nesıne jasyraiyq. Komediianyŋ astarly maǧynasyn tüsınıp körseŋız, öz ūltyŋnyŋ adamyna tūrmysqa şyqqanǧa ne jetsın! Film Dinara esımdı bırbetkei qyzdyŋ Jiul esımdı fransuz jıgıtıne küieuge şyǧu üşın otbasynan rūqsat aluǧa, Almatyǧa jolǧa şyǧuynan bastalady. Otbasy mūny, ärine, qūptai qoimaidy. Dinara Darhan esımdı taksist jıgıtpen kezdeisoq tanysyp qalǧannan soŋ oqiǧa şielenıse tüsedı. Dinaranyŋ fransuz jıgıtıne tūrmysqa şyǧuy üşın jasaǧan amal-täsılderın, qulyq-sūmdyǧy men jaǧymsyz äreketterın körgende ışek-sıleŋız qatyp külıp alasyz da, äp-sätte, ışıŋızde bırtürlı küi keşıp, oilanyp qalasyz. Film keiıpkerı Dinaranyŋ paiymdauynşa qazaq jıgıtterın süimeudegı 5 sebep – olardyŋ boiyndaǧy jalqaulyq, maqtanşaqtyq, alaŋǧasarlyq, sözınde tūrmau – aitqan uaqytynan keşıgıp kelu jäne aldyna qoiǧan maqsatyna jetu jolynda aiaǧyna deiın küresuden bas tartyp, qol sermei salu. Degenmen de, Dinara aqyrǧy sätte aqylǧa kelıp, öz taŋdauyn dūrys jasai bıldı. Darhan ekeuın tabystyrǧan erekşe küştıŋ baryn sezgendeimız, iaǧni, kez-kelgen jan ömırde de mahabbatyn osylaişa kezdeisoq kezdestıruı mümkın. Äsel Säduaqasova öz keiıpkerın ömırdegıdei somdap, jaqsy alyp şyqty, al Darhannyŋ rölın oryndauǧa alǧaşynda akter tabylmai, qinalǧanyn rejisser jasyrmady. Barlyq talantty akterlerdıŋ şeberlıgın synap körgenmen, Darhannyŋ rölıne sai keletın eşkım bolmady. Kastingtıŋ eŋ soŋǧy künı Nūrjan Sadybekov kelgende, Nūrjannyŋ röldı jaqsy somdai alatynyna rejisser kämıl sendı, jäne sony filmdı tüsıru barysynda özgelerge de däleldedı. Qazırgı kezde tüsırılıp jatqan filmderdıŋ basym köpşılıgı orys tılınde prokatqa şyǧady, orys tılınde tüsırıledı, osyny körgende kädımgıdei ışkı dünieŋdı yza kernep, köŋıl kökjiegıŋ nalidy. Kinoteatrǧa baratyn jastardyŋ qatary kün sanap artyp keledı, eger film tolyq qazaq tılınde körsetılse, qazaq tılınıŋ qoldanys aiasy da keŋeier edı. Film jaily aqparat qūraldary men äleumettık jelılerde de orysşa mälımet samaladai samsap tūr. «Iýtub» jelısınde filmnıŋ orysşa nūsqasy salynǧan, filmnıŋ keiıpkerlerı keibır tūstarynda ǧana ışınara qazaqşa tıl qatady. Film ssenariiındegı mūndai qazaqşa-orysşa baiandau mätını jastardy şala qazaqqa ainaldyrudyŋ joly dep sanaimyn. Kino tüsıruşı kompaniialar öz paidasyn ǧana oilamai, ūlt qamyna köŋıl bölgenın qalaimyn. Sol üşın de, keleşekte kez-kelgen qazaq kinosy tolyǧymen qazaq tılınde tüsırıluı kerek dep esepteimın. Film qai jaǧynan bolsyn, syn köteredı, ärı zamanaui, ärı dästürlı ūǧym-tüsınıketı qamtyǧan keremet tuyndy ekenıne kümänım joq. Eŋ bastysy, qazaq jıgıtınıŋ tua bıtken şynaiy bolmysy, ūşqan ūiadan alǧan önegesı örkeniet örısıne ūmtylǧan qyzdyŋ jandüniesımen astasyp, ūly sezımge ūlasuy kez-kelgen qazaq qyzyna quanyş syilap, ärbır qazaq jıgıtınıŋ jıgerın tasytyp, ruhyn asqaqtatatyny – filmnıŋ jetken jetıstıgı, ılıp alar ızgılıgı. Däl osy filmdı körıp şyqqan qazaq qyzy men jıgıtınıŋ jüregınde öz ūlty üşın küresuge degen namys ūşqyny oianatyny – dausyz. Endeşe, ūlttyq imidj pozisiiasynda tüsırıletın filmderge erekşe män bergen abzal.
Aisūlu Sezhan
Abai atyndaǧy orta
mektep-gimngaziiasynyŋ
11-synyp oquşysy
Ǧylymi jetekşısı: Jidegül Äbdıjädılqyzy
