Şyndyǧynda, «Altyn adam» än salyp jür. «Mümkın emes, qai jerde?..» — dep taŋdanuyŋyz ǧajap emes. Basqa emes, ol ūly Abai men Şäkärım, ūly Mūhtar tuǧan ejelgı Semei qalasynda köne saqtardyŋ kömekei äuenımen jyr aityp jür. «Altyn adamnyŋ» aty-jönı — Serälı Mūhamedsadyqov…
Bır ǧajaby, joǧary bılımdı qūqyq salasy boiynşa meŋgergen Serälı jastaiynan qazaqtyŋ tarihyna, halqymyzdyŋ ejelgı, dälırek aitsaq, o bastan saqtardyŋ köne önerıne ölerdei ǧaşyq bolypty. Mıne, sol ūlttyq tarihqa, önerge degen ǧaşyqtyq jas jıgıttı aqyry saqtyŋ kömekei äuenın jan-tänımen meŋgeruge jeteleptı.
- Äsılınde, kömekeimen än salu dästürı ejelgı saqtarǧa, iaǧni bızdıŋ ata-babalarymyzǧa tän. Būl önerdı Altaida qarqyra dep atasa, bızdıŋ halqymyzda kömekei äuenın qaraqyr dep ataidy. Būl negızınen saqtardyŋ äskeri änı sanalady. Mūny osy önerdıŋ qyr-syryna qanyǧa jürıp anyqtadym. Jalpy, qaraqyr äuenı köp jaǧdaida Şyǧys Qazaqstan oblysynda paida bolǧan.
Al osy önerdıŋ «qonuyna» kelsem, menıŋ eŋ ülken, tüp atam Baijūma baqsy degen tanymal adam bolǧan. Ol kısı körşıles Qytaida baqsylyǧymen tanylyp ǧana qoimai, osy qaraqyr äuenımen aurulardy emdep, syrqatty qaitara bılgen. Tıptı sol Baijūma atam özınen kömek sūrap kelgen adamnyŋ bolaşaǧyn kömekei dybystary arqyly döp basyp, boljai bılgen de körınedı. Sondai-aq ülken naǧaşy atam Arqarbai baqsy da qylqobyzdy tarta otyryp, osy qaraqyr äuenımen än salǧan eken. Demek, maǧan osy ūlttyq öner arǧy atalarymnan jūqqan boluy mümkın dep oilaimyn, — deidı bızben äŋgıme barysynda Serälı Mūhamedsadyqov.
20 jyldan astam uaqyttan berı kömeimen kösılte än salyp, arǧysy Altai, bergısı Tarbaǧatai öŋırınıŋ tūrǧyndaryn taŋdai qaqtyryp, taŋǧaldyryp kele jatqan Serälı bügınde täuelsız qazaq elınıŋ basty brendıne ainalǧan ejelgı saq jauyngerı — «Altyn adamnyŋ» salmaǧy 30 kelılık kiımın özıne sahnalyq kiım retınde taŋdap alypty. Onyŋ mūndaǧy maqsaty da, armany da aiqyn.
- Men ärbır eldıŋ ūlttyq brendı boluy qajet dep oilaimyn. Mysaly, älemdegı qai eldı bolmasyn, kez kelgen köldeneŋ kök atty olardy bır kışkentai düniesı arqyly ǧana tanidy. Al bız täuelsızdık alǧanymyzǧa 20 jylǧa juyqtasa da, däl osy brend mäselesıne nazar audarmai kelemız. Sondyqtan men saq jauyngerınıŋ «Altyn adam» kiımın dälırek aitsam, saq patşasy Tarǧytaidyŋ kiımın özıme sahnalyq kiım retınde ädeiı taŋdap aldym. Öitkenı Tarǧytai patşadan qalǧan mūra «Altyn adam» kiımı täuelsız Qazaqstannyŋ basty brendı boluǧa sūranyp-aq tūr. Al basty maqsatym — bırınşıden, «Altyn adam» ekınşıden, ejelgı saqtardyŋ äskeri änı — kömekei äuenı, qaraqyr arqyly qazaq elınıŋ ejelden mädeniettı ärı örkeniettı memleket bolǧanyn älem elderıne moiyndatyp, tanytu! Öz basym mūny tuǧan halqym aldyndaǧy azamattyq boryşym dep tüsınemın, — deidı bızge Serälı Mūhamedsadyqov.
Bır quantarlyǧy, Altai elınıŋ önerlı örenderı qaraqyr (kömekei) äuenımen bar bolǧany tört — tört jarym saǧat än aituǧa ǧana şydasa, semeilık Serälı Mūhamedsadyqov bır otyrǧanda kömekeimen 8 saǧat toqtamastan jyr aityp, Altai jäne Tyva elderı tūrǧyndaryn taŋ-tamaşa qaldyrypty. Bolaşaqta ol 12 saǧat üzılıssız jyr aityp, būiyrtsa, qazaq elın Ginnestıŋ älemdık rekordtar kıtabyna jazudy armandap jür.
Halyqaralyq «Şabyt» jäne «Jas qanat» baiqaularynyŋ jeŋımpazy, Altai öŋırınde ötken kömekeimen än saluşylardyŋ halyqaralyq dodasynda myŋnan tūlpar, jüzden jüirık şyqqan Serälı Mūhamedsadyqov şyndyǧynda, ejelgı saq önerı arqyly täuelsız häm keŋ baitaq qazaq elın dünienıŋ tört būryşyna tanystyrmaq. Olai bolsa, «ıske sät, Serälı!», — deimız bız, oǧan!
Jomart MOLDAHMETŪLY
