"Abai lebı, Abai ünı, Abai tynysy - zaman tynysy, halyq ünı" Mūhtar Äuezov
Abai - qazaq ömırınıŋ şynaiy suretkerı.Ädebiet älemıne realistık sipat pen jaŋa mazmūn bergen ūly aqyn. Äje ertegısı, äke tärbiesı, ana sütınen när alyp ösken danagöi danyşpan, adamzattyq oi-sanaǧa tereŋ ız qaldyrdy. Äkesı Qūnanbai, arǧy atalary Öskenbai,Yrǧyzbai bolys, bilerden boiyna el bileuşılık qasiet daryǧan Abai, osy qabıletınıŋ arqasynda, halyq arasynda jürıp, ūltynyŋ tūrmys - tırşılıgınıŋ şynaiy kuägerıne ainalady. Közı körgen ädıletsız, aşköz bolys, bilerdı synap, mıneidı.Abai öz şyǧarmalarynda mūndai adamdardy mysal öleŋderınde de sipattap körsetedı. Synşyl aqyn qoldanysta jürgen qazaq maqaldarynyŋ maǧynasyn da aşyp, kem-ketıgın aiqyndaidy. Syndarly saiasat, adamgerşılık qūndylyqty da jyryna arqau ete bılgen alyp tūlǧanyŋ şyǧarmalary, öz oqyrmandarynyŋ jüregıne oŋai jol tapqan. Aluan türlı sezımnıŋ şynaiy mekenı bolǧan Abai öleŋderı - naǧyz lirika! Abai Qūnanbaev qazaq ädebietıne ǧana emes, älem ädebietıne de orasan zor üles qosqan. Jas jany ädebietqūmar bolǧan Abai, balalyq şaǧynan bastap älem ädebietımen tanysa bastaidy. Şyǧys aqyndary :Fizuli, Şämsi, Saǧdi, Firdousi, Nauai şyǧarmalaryna syiynyp ösken. Jan-jaqty özın damytqan bala Abai - öleŋ örudıŋ maitalmany boldy! Sözdıŋ naqyşyn qiynnan qiystyrǧan ūly aqynnyŋ ädebiet älemıne alyp kelgen jaŋalyǧy- qara sözderı. Tärbielık maŋyzǧa ie būl tuyndyny bügın de älem tanidy. Jahandyq tılderge audarylǧan Abai qarasözderı-qaitalanbaityn tuyndy! Abai öleŋderı öz zamanynda bırneşe synǧa ūşyraǧan. Dese de, bügıngı künı būl şyǧarmalar-qazırgı qazaq halqynyŋ tynysy. Ötkenge sabaq, kelerge ülgı bolǧan Abai tuyndylary jaŋa zamannan erekşe körınıs tauyp jatyr. Oǧan dälel : älem halqynyŋ Abaidy oqyp, qazaqty tanuy. Biyl alyp tūlǧa Abaiǧa 175 jyl!Şyǧystyŋ oişyly, Aristotelden keiınge "Ekınşı ūstaz" atanǧan Äbunasyr-äl-Farabidıŋ ǧasyrlyq mereitoiymen tūspa-tūs kelıp jatqan būl quanyş - jaidan-jai emes sekıldı. Älem tanyp ülgergen qazaqtyŋ bas aqyny Abai Qūnanbaevtıŋ būl mereitoiyn bükıl älem bolyp atap ötude. Būl - äuelı qazaqty, sonan soŋ Abaidy ūlyqtaǧany! Aqyn esımımen atalatyn köşeler, teatrlar, kıtaphanalar, mektepter, joǧarǧy oqu oryndary men saiabaqtar aqynǧa körsetılgen qūrmettıŋ bır parasy ǧana. Aqynnyŋ mereitoiyn atap ötu maqsatynda jan-jaqta keŋ auqymdy şaralar jürgızılude. Abai Qūnanbaev - jyl saiyn mereitoiyn atap ötuge laiyqty mäŋgılık klassik aqyn! Şoqtyǧy biık Şäkärım şyǧarmalary, zaŋǧar jazuşy Mūhtar Äuezov zertteulerı-Abai ömırınen aiqyn habar berıp tūr. Körkem surettelgen şyǧarmalardaǧy aqyn Abaidyŋ jürıp ötken är joly, basyp ötken är ızı zor qūrmetke ie! Qazaqtyŋ şamşyraǧy, biık tūlǧasy Abai Qūnanbaev - är qazaqtyŋ soqqan jüregı! Keler ūrpaq, bolaşaq jastar bır demmen oqyp şyǧuǧa bolatyn Abai şyǧarmalarymen tynys alsa, elımızde naǧyz patriot azamat pen azamatşa köp bolmaq!
Qarlyǧaş Äbılda 148 qazaq orta mektebınıŋ oquşysy
