Bükılälemdık jurnalistika zertteulerı - Worlds of Journalism Study Association (WJS) 2010 jyly qūrylǧan älemdegı jurnalistikanyŋ ahualyn tūraqty baǧalaityn akademiialyq joba. Liudvig-Maksimilian Miunhens universitetınıŋ professory Tomas Hanichtyŋ üilestıruımen ǧalamdyq zertteu toby bügınde 110 eldıŋ jurnalistika akademiialyq oşaqtaryn basyn bırıktırgen. Älemdık QS top-universitetterdıŋ media jäne kommunikasiia zertteulerı reitingısınıŋ köşbasşy kafedralary jetekşılıgımen Afrika, Aziia, Ortalyq jäne Şyǧys Europa, Latyn Amerikasy jäne Karib araldary, Taiau Şyǧys jäne Soltüstık Afrika, Batys Europa, Soltüstık Amerika, Avstraliia jäne Jaŋa Zelandiia elderınıŋ ūlttyq naryǧyn zertteudı bastady.
Zertteudıŋ basty maqsaty – jurnalister, repoperterlarǧa jūmys babynda qoiylatyn şarttar, şekteulerge qatysty käsıbi közqarastary, dünietanymyndaǧy özgerısterdı jaqsy tüsınude, sondai-aq älemdegı pandemiia jaǧdaiynda jurnalistikanyŋ äleumettık funksiiasyn aiqyndau sanalady.
Assosiasiianyŋ Jarǧysynda atalǧandai, basty mındetı ǧylymi zertteulerdı qoldau men älemdegı jurnalistikanyŋ jai-küiın baǧalau. WJS serıktesterı retınde IýNESKO, Jurnalisterdıŋ halyqaralyq federasiiasy, Şekarasyz reporterler, Jurnalister daiarlaudyŋ Europalyq assosiasiiasy siiaqty beldı ūiymdar bar.
Alǧaşqy pilottyq zertteuler 2007-2011 jyldardy qamtysa, kelesı tolqyny 2012 – 2016 jyldardyŋ arasynda jürgızıldı. Zertteulerge alǧaşynda älemnıŋ 67 elınen ǧalymdar qatysyp, ūlttyq deŋgeilerde jurnalistika keisterın baǧalasa, ekınşı kezeŋınde jalpy metodologiialyq bazalyq zertteulerge 27 500 jurnalist qatysqan. Worlds of Journalism zertteulerı jurnalisterdıŋ qyzmettık mındetterın oryndaudaǧy jaŋaşyl täsılderı, olardyŋ qoǧam men ükımet arasyndaǧy qarym-qatynasy, sondai-aq jūmysynyŋ sipaty men mänın baǧalaudan tūrady.
2020-2022 jyldardy qamtityn WJS üşınşı tolqyn zertteulerıne 110 eldıŋ ışınen Qazaqstan ǧalymdary alǧaş qatysuda. Qazır respublika boiynşa 2500 jurnalisı qamtityn boljamdy respondentter bazasy äzırlenıp jatyr. Äl-Farabi atyndaǧy QazŪU ǧalymdary WJS aiasynda zertteuler jürgızuge daiyn. Būl elımızde jurnalistikanyŋ ūlttyq erekşelıgın jahandyq deŋgeide tanytuǧa jaŋa jol aşady.
Gülmira Sūltanbaeva,
Baspasöz jäne elektrondy BAQ kafedrasynyŋ meŋgeruşısı
