Sanaly ǧūmyrynyŋ jarty ǧasyrynan astam uaqytyn tıl bılımı salasyna arnaǧan körnektı ǧalym, Ekınşı düniejüzılık soǧysqa qatysqan maidanger, 500-ge juyq ırılı-kışılı ǧylymi eŋbekterdıŋ, solardyŋ ışınde jeke kıtap türınde jaryq körgen jalpy sany 60-tan astam monografiia, jinaq, sözdık, mektep pen joǧary oqu oryndaryna arnalǧan oqulyqtar men kıtapşalardyŋ avtory, türkıtanuşy, filologiia ǧylymdarynyŋ doktory, professor, akademik Äbduäli Qaidar özınıŋ «Qazaq qandai halyq?» atty ūlttyq immunitetımızdı köteruge baǧyttalǧan ūlaǧaty mol kıtabynda bylai deidı: «Şynynda da, bız kımbız, qazaq qandai halyq? Būl saual bügınde özgeden görı özımızdı, qazaq azamattaryn köbırek oilandyratyn, tolǧandyratyn mäselege ainalyp otyr. Öitkenı öz tarihynda alǧaş ret bügıngıdei egemendı el, täuelsız memleket bolyp otyrǧan qazaq halqy üşın, äsırese, onyŋ özın-özı qūrmettei bıletın ärbır azamaty üşın «Qazaq qandai halyq?» degen saualǧa dūrys jauap bere bıludıŋ tarihi-äleumettık mänı zor, ruhani, moraldyq jauapkerşılıgı mol mäsele ekenı sözsız. «Dūrys jauap» degenımız – jan-jaqty oilanǧan, ǧylymi negızdı, bılıktı de bılgır qauymnyŋ zerdesınde saralanǧan, şyndyqtyŋ şynaiy özı sanalatyn jauap degen söz». Avtor atalmyş eŋbektıŋ «Bır saualǧa – myŋ jauap (qazaq qauymynyŋ öz pıkırı)», ««Qazaq» etnonimı qalai, qaşan şyqqan? (150 şaqty etimologiialyq, etnolingvistikalyq joramal-joba)», «Qazaq etnosynyŋ «Alaşqa» qandai qatysy bar?», «Qazaq halqynyŋ qūramynda Üş jüz qauymdastyǧy qalai jäne qaşan qalyptasty?», «Qazaq rämızderınıŋ tabiǧatynda ne syr bar? (En-taŋbalar da qazaqtanudyŋ bır būlaǧy)», «Eldıŋ atyn er şyǧarar», ««Jaŋa qazaq» kım?» atty taraularynda san sala būlaqtardan jinaqtalyp, toptastyrylǧan «Qazaq qandai halyq?» degen sūraqqa bailanysty türlı avtorlardyŋ 500-den astam pıkırın körsetıp, olarǧa tüsındırme bergen.
Bügınde memleket qūruşy qazaq halqynyŋ ruhani serpıluı kün tärtıbınde tūrǧany belgılı. Ūlttyq ideologiiany nyǧaitu jolynda «Bolaşaqqa baǧdar: ruhani jaŋǧyru», «Ūly dalanyŋ jetı qyry» jäne t.b. baǧdarlamalar aiasynda köptegen auqymdy jūmystar atqarylyp jatyr. Ǧalymnyŋ «Qazaq qandai halyq?» degen saualǧa bailanysty oi salyp, baǧyt sılteuı qazaqtyŋ etnostyq bolmysynyŋ sau boluyna, bır ideia töŋıregınde toptasu arqyly ortaq maqsattardy oryndauǧa öz septıgın tigızedı degen pıkırdemın. Äbduäli Qaidar el üşın atqarǧan orasan eŋbegı arqyly öz halqymen mäŋgı jasaityny sözsız. Tarihymyzdyŋ tūǧyryn biıkteter dara tūlǧalarymyz köp bolsyn!
Quanyş JŪMABEK
«Lingvistika» mamandyǧy boiynşa
filosofiia doktory (PhD),
A.Baitūrsynūly atyndaǧy
Tıl bılımı institutynyŋ ǧylymi qyzmetkerı
