Qūdai süigen qūlyn saqtaimyn dese, qalai bolsyn saqtaidy eken-au. Kubany jarty ǧasyr bilegen Fidel Kastro 638 ret jasalǧan qastandyqtan aman qalǧan mysaly. Nebır qitūrqy qastandyqtyŋ özınen perıştesı qaǧyp, qūtylyp ketıp otyrǧan.
Mäselen, ekı snaiper Kastroǧa şabuyl jasaityn kezde bıreuın maşina qaǧyp, ekınşısı aiaq asty soqyrışek bolyp, jospar jüzege aspai qalady.
Endı bırde oǧan amerikalyqtar tuberkulez tütıkşesı salynǧan akvalang syilamaq bolady. Qastandyq turaly bılmegen amerikalyq advokat Donovan mūndai syilyqty Kastroǧa laiyq körmei, onyŋ ornyna qymbatyn satyp alyp, älgı Kastroǧa arnalǧan akvalangty özı qoldanyp, köp ūzamai köz jūmady.
Üşınşı ret barlau qyzmetı su astynan soqqy beretın kezde dauyl tūryp, tabiǧattyŋ özı jaularynyŋ josparyna kedergı jasaidy.
Odan bölek qalamǧa, temekıge, tennis dobyna jarylǧyş zat jasyryp, jauyzdyq ūiymdastyrǧanda da adam aitsa nanǧysyz sebeptermen ajaldan aman qalǧan. Mistika dersız...
Äiteuır ne kerek, Kuba revoliusionerı osylaişa eŋ köp qastandyq jasalǧan bileuşı retınde Ginness rekordtar kıtabyna engen.
Al 1960 jyly BŪŪ otyrysynda 4,5 saǧat, 1986 jyly Kommunistık partiia sezınde 7 saǧat söz söilep, orator retınde ekınşı ret Ginnes rekordtar kıtabyna enedı. Künı bügınge deiın bırde bır bileuşı onyŋ būl rekordyn jaŋartpaǧan.
JEKE ÖMIRI
Kastronyŋ jeke ömırı jaily da aŋyz jeterlık. Ūzynqūlaq tösegınde 35 myŋ äiel tünep şyqqan deidı❗️ Segız balasynyŋ ışınde ülken ūly Fidelito ǧana zaŋdy nekede tuǧan. Onyŋ şeşesı Mirta Dias-Balart Kuba ministrınıŋ qyzy. Kubalyq qyz-kelınşekterge ūqsamaǧan, erekşe ädemı blondinka. Kastro ony alǧaş körgende dostaryna: «Men osy qyzǧa üilenemın»-deidı. Al dostary ministrdıŋ qyzyna üilenu mümkın emestıgın aitady. Bır jyldan keiın degenıne jetıp, üilenu toiy ötedı. Erlı-zaiyptylar bırneşe jyl tatu-tättı tūrady.
Alaida 1950 jyldardyŋ basynda, Kastro revoliusiia ısıne bılek sybana kırısken tūsta Nati Revuelta jolyǧady. Nati – jüzıne qūrbysy köz toqtatpai ötpeitın sūlu kelınşek bolǧan. Ol kezde tūrmysta, küieuı egde jastaǧy därıger. Bıraq būl Kastro men Natiǧa kedergı bolmaǧan. Nati oǧan general Batistany qūlatu jolynda revoliusiialyq josparyn jasasyp, köp kömek körsetedı. Kastro bırınşı äielımen ajyrasqannan keiın, Nati oǧan Alina esımdı qyz tuyp beredı. Osy qyzy 1993 jyly jasyryn türde Amerikaǧa qaşyp baryp, äkesınıŋ jeke ömırı jaily bar qūpiiany jaiyp salady. Osy oqiǧadan keiın Kastro qatty jaqsy körgen qyzynyŋ esımın özı tūrǧan jerde atauǧa tyiym salǧan.
Kastronyŋ qalǧan bes balasy şirek ǧasyr azamattyq nekede tūrǧan äielı Deliv Sotodan tuǧan. Üş ūlynyŋ atyn Aleksis, Aleksandr, Alehandro dep Aleksandr Makedonskiidıŋ qūrmetıne qoiǧan.
Taǧy bır balasy gavanalyq Amparo esımdı äielden. Taǧy bır köŋıl jarastyrǧan äielı, özınıŋ hatşysy bolǧan qyzuqandy Seliia Sanchos 80 jyldardyŋ ortasynda öz-özıne qol salyp, köz jūmady. Eŋ soŋǧy äielınıŋ esımı – Daliia Soto del Vale.
QYZYQ DEREKTER:
Solaqai.
Süiıktı jazuşysy Ernest Heminguei.
As äzırleudı erekşe jaqsy körgen.
Kastronyŋ rejimın qūlatuǧa tyrysqan Amerika bilıgı bırde kubalyqtarǧa Amerikaǧa köşuge ūsynys jasaidy. Sol kezde Kastro el türmelerındegı qauıptı qylmyskerlerdı bosatyp, mäjbürlı türde Amerikaǧa deportasiialap jıberedı.
Barlau agentterı tıptı ony tallii tūzy arqyly saqalanynan da aiyrmaqşy bolady. Al Kastro būǧan: «Saqal qyrmasaŋyzdar künıne 15 minut, al jylyna 10 kün ünemdeisızder. Sogda būl 10 kündı kıtap oquǧa, jūmys ısteuge, sportqa jūmsauǧa bolady»-dep jauap bergen.
Kastronyŋ äkesı jer audarylyp kelgen imigrant. Bırtındep jer alyp, qant plantasiiasyn ielenıp, jaǧdaiy köp-körım köterıledı. Şeşesı äkesınıŋ qol astynda aspaz bolǧan. Olar düniege bes balasy kelgennen keiın ǧana zaŋdy türde nekelesedı. Özderı oqymaǧanymen balalaryna jaqsy bılım beruge tyrysqan.
P.S.: Matrisasynda üş üştıgı men ekı segızdıgı bolǧan. Öte qabılettı, harizmaly adam. Myŋdyq belgısı bar. Būl ataq pen aqşanyŋ belgısı. Jūldyzy – Arystan.
Aqbota Äbıltai
