Qazaqstan Respublikasy
Ūlttyq bankınıŋ töraǧasy
E.A.Dosaevqa
Qūrmettı Erbolat Asqarbekūly! Qazırgı uaqyttyŋ basty mındetınıŋ bırı ekonomika salasy men käsıporyndardyŋ qyzmetın jäne halyqtyŋ tabysyn qalpyna keltıru bolyp tabylady. Pandemiia ındetıne qarsy küres kezınde, özıŋız bıletındei, QR Prezidentı Q.Toqaev osy baǧyttaǧy jūmystardyŋ üş paketın atap öttı, olar maŋyzdy röl atqardy. Biznestı qoldaudyŋ negızgı qadamdarynda salyqtyq jäne nesielık qoldau körsetıldı, olardy ıske asyruǧa memleket tarapynan qyruar qarajat bölındı. Sonymen qatar, atalǧan ıs şaralardyŋ tiımdılıgıne ekınşı deŋgeidegı bankter özderınıŋ nesielık saiasatynda mındettı baǧdar sanaityn QR Ūlttyq bankınıŋ bazalyq mölşerlemege qatysty aqylǧa syimaityn şeşımderı nūqsan keltıretının atap körsetuge mäjbürmız. Eske sala keteiık, aǧymdaǧy jylǧy 11 nauryzda «Aq jol» demokratiialyq partiiasynyŋ fraksiiasy Ūlttyq bankınıŋ bazalyq mölşerlemenı 9,25 ten 12% deiın şūǧyl köteruın synǧa alǧan bolatyn. Bız memlekettık organdardyŋ nazaryn mūndai şeşım reguliatordyŋ sikldyq qarsylyq qaǧidasyna qaişy keletınıne jäne onyŋ nesielenetın azamattar men bizneske zor şyǧyn tigızetınıne nazar audarudy sūraǧanbyz. Käsıporyndar habarlaǧandai, osy şeşımnıŋ qysymymen qazırgı nesie mölşerlemelerı kürt köterıluınıŋ «jalqytyrmaityn ūsynystarymen» kelısuge mäjbür boldy. Tıptı osy jyldyŋ 3 säuırdegı bazalyq mölşerlemenı 9,5% tömendetu (būrynǧy 9,25% deiın emes) nesie aluşylarǧa jeŋıldık tudyrmady, öitkenı sol sätte elde tötenşe jaǧdai boldy, köptegen käsıporyndar toqtap tūrdy ne öndırıstık ainalymdardy şekteuge mäjbür boldy, al halyq bolsa tabysynan aiyryldy. Azamattar men bizneske qoldaudy sol sättte reguliatordyŋ «būltartpasy» emes, Prezidenttıŋ salyq jäne nesie tölemerın şegındıru turaly şeşımı kömektestı. Bügınde Ūlttyq bankınıŋ säikes emes bazalyq mölşerlemelerdıŋ köteruı biudjetten qarjylandyrylatyn jäne järdem jasalatyn jeŋıldık nesie kölemderımen öteledı. Halyqtyŋ ömır süru deŋgeiınıŋ kürt tömendeuı, ŞOB auyr jaǧdaiynda, memlekettıŋ zor äleumettık şyǧyndary kezınde Ūlttyq bankı bazalyq mölşerlemenı (osyǧan bailanysty EDB nesie mölşerlemelerıne qatysty) der kezınde tömendetuden bas tartuy mıne tört jyl boiy biudjet qarjatynan ŞOB qoldauǧa bölıngen qarjatty jyldam şaiyp jıberuge jäne azamattar men biznestıŋ jönsız joǧary neseielık jüktemesınıŋ artuyna äkelıp soqtyruda. Qazaqstan bügın keibır Afrika elderı, mysaly Sudan siiaqty, älemdık pandemiia jäne ekonomikalyq belgısızdık jaǧdaiynda Ūlttyq bankı mölşerlemesın kötergen elderdıŋ qysqa qatarynda tūr. Ötken aptada körşı Reseidıŋ özı (bank saiasaty qatal konservatorlyǧymen erekşelenetın el) säuırden berı ekı märte negızgı mölşerlemesın 6%-ǧa endı 4,5%-ǧa deiın tömendettı. EQYŪ faktoryn eskerek, bank saiasatyndaǧy mūndai alşaqtyq Qazaqstan qarjysynyŋ otandyq bankterge ǧana emes, sonymen bırge körşı Resei bankterıne aǧyluyna jaǧdai tuǧyzuy mümkın. Qazır basty mındetterdıŋ bırı bolyp azamattardyŋ tabysyn jäne otandyq käsıporyndardyŋ öndırıstık ainalymyn qalpyna keltıru bolyp tabylady. Joǧary nesielık mölşerlemeler qazırgı qauıp-qaterge qarsy tūra almaidy. Daǧdarys bastalǧannan berı Respublika Parlamentındegı «Aq jol» Demokratiialyq partiiasynyŋ fraksiiasy osymen üşınşı märte (aǧymdaǧy jyldyŋ 11 nauryzy, 5 säuırı jäne 29 säuır künderı) QR Ūlttyq bankıne bazalyq mölşerlemenı tömendetu qajettıgı turaly deputattyq saualdar joldady. Bızdıŋ barlyq saualdaramyzǧa bız dälelderı jetkılıksız jauaptar aldyq. Osyǧan bailanysty, taǧy, törtınşı ret, QR Ūlttyq bankıne bazalyq mölşerlemenı 4-5% deiın tömendetudı jäne ekonomikany qoljetımdı qarjylandyrudy qamtamasyz etudı būltartpai oryndaudy sūraimyz.Qūrmetpen,
Partiia töraǧasy
A.Peruaşev
