Qazırgı kezde Qazaqstanda 7 baladan asatyn 3151 otbasy bar. «Altyn alqa», «Kümıs alqa» alqalarymen marapattalǧan nemese būryn «Batyr ana» ataǧyn alǧan jäne «Ana daŋqy» ordenımen marapattalǧan köpbalaly analarǧa memlekettık järdemaqy tölenude. Olardyŋ ortaşa mölşerı 16 160 teŋgenı qūraidy.
Otbasyǧa memlekettık äleumettık kömek körsetudıŋ negızgı maqsaty – tūrmysy tömen otbasylarǧa kömek körsetu. Memleket basşysynyŋ 2019 jylǧy 2 qyrküiektegı Qazaqstan halqyna Joldauyn ıske asyru aiasynda AÄK-tı jaŋǧyrtu jürgızıldı, «Qazaqstan Respublikasynyŋ keibır zaŋnamalyq aktılerıne mındettı äleumettık saqtandyru, äleumettık qamsyzdandyru jäne densaulyq saqtau salasyndaǧy memlekettık-jekeşelık ärıptestık mäselelerı boiynşa özgerıster men tolyqtyrular engızu turaly» 2019 jylǧy 26 jeltoqsanda №287 zaŋ qabyldanyp, 2020 jylǧy 1 qaŋtardan bastap küşıne endı.
QR Eŋbek jäne halyqty äleumettık qorǧau ministrlıgınıŋ aqparaty boiynşa, 2020 jyly AÄK körsetudıŋ jaŋa tetıgımen 998 671 adamdy, onyŋ ışınde kepıldendırılgen äleumettık toptamamen şamamen 600 myŋ adamdy qamtu josparlanuda. Osy maqsatta biudjetten 175,5 mlrd teŋge, onyŋ ışınde respublikalyq biudjetten 127,9 mlrd teŋge, jergılıktı biudjetten 47,6 mlrd teŋge bölındı.
Elımızde joǧaryda atap ötken kömekterden bölek, tūrǧyndarǧa qyzmet körsetudıŋ özge de joldaryn qarastyrǧan. Osy oraida bız Nūr-Sūltan qalasyndaǧy «Janūia» jäne «Qamqorlyq» ortalyqtarynyŋ jūmysyna toqtalyp ötkendı jön kördık.
Otbasylardy qoldauǧa arnalǧan «Janūia» ortalyǧy öz jūmysyn 2019 jyldyŋ 26 tamyz künı bastady. Ortalyq qiyndyqqa kezıkken janūialarǧa kömek körsetumen ainalysady. Basyna auyrtpalyq tüsken analarǧa oŋtaily boluy üşın körsetıletın qyzmettıŋ bärı «bır tereze» prinsipımen jūmys ıstep keledı.
«Ortalyq aşylǧannan berı 5 068 adam 9 927 sūraq boiynşa jügındı. Onyŋ ışınde 7685 sūraq boiynşa jüielı keŋester berıldı. Mysaly, atauly äleumettık kömek (AÄK esepteu, kedeilık şegınen asyp ketu) alu, «Baqytty otbasy», «Berekelı baspana» baǧdarlamalary boiynşa tūrǧyn üi alu, nesielık boryşty jabu, aliment, bereşek öndıru, köşı-qon, zaŋdy būzu, ajyrasu mäselelerı boiynşa naqty jūmystar atqarylady. Qūqyqtyq kömekter körsetıp, azamattarǧa bos jūmys oryndaryn ūsynyp, eŋbekpen qamtidy», - deidı «Janūia» otbasy institutyn qoldau ortalyǧynyŋ direktory Äigerım Täŋırbergenova.«Janūiaǧa» elorda tūrǧyndary myna mäseleler boiynşa jiı keledı: -AÄK alu, bılım alu; -jūmysqa ornalasu; - öz ısın aşu; -balalardy kezekke qoiu; -Nesielık boryşty jabu; -qysqa merzımdı biznes kurstar; - bırıŋǧai zeinetaqy jinaqtauşy qorynyŋ qyzmetterı; -kämeletke tolmaǧandar jasöspırımderdıŋ qūqyqtaryn qorǧau; -qazpoşta qyzmetterı; -tūrǧyn üi baǧdarlamalaryna qatysu t.b. Ortalyqta 30-ǧa juyq maman jūmys ısteidı, sondai-aq psihologtar men mediatorlar bar. Mekemede barlyq jaǧdai jasalǧan: erekşe qajettılıkterı bar adamdarǧa arnalǧan liftıler bar, balalar üşın arnaiy oiyn aimaǧy aşylǧan, ortalyq qyzmetkerlerı balalarǧa qaraidy. Mamandar öz ısın aşuǧa kömek körsetedı, käsıpkerler motivasiialyq biznes-treningter ötkızedı. 60 maman 70-ten astam qyzmet türın körsetedı. Ortalyqtyŋ «Käsıpker ana» jobasy köpbalaly jäne az qamtylǧan otbasylarǧa öz käsıbın aşuǧa jan-jaqty kömek körsetıp keledı. Al «Qamqorlyq» kvoring ortalyǧy biylǧy jyly aşyldy. Ol N.Nazarbaev qory men Nūr-Sūltan qalasy äkımdıgınıŋ bırlesuımen qūryldy. Ortalyqta köpbalaly analar, jalǧyz basty analar, erekşe kütımdı qajet etetın balalardy tärbieleitın äielder, az qamtylǧan azamattar jäne auyr tūrmystyq jaǧdaida ömır süretın balalar, mügedekter oqytylady. Ortalyq 7 baǧyt boiynşa trening ötkızedı: tamaq önerkäsıbı, IT-industriia, sūlulyq industriiasy, tıgın ısı, kiız basu önerı, media. Mūnda ūzaqtyǧy bır aidan üş aiǧa deiın sozylatyn kurstar bar. Osy kurstar arqyly jylyna 1800 äieldı oqudy josparlap otyr. Oqu nätijelerı boiynşa olarǧa sertifikattar berılıp, «Eŋbek» baǧdarlamasy boiynşa öz ısterın aşuǧa 505 myŋ teŋge kölemınde grant berıledı.
Gülvira Asqar,
«Adyrna» ūlttyq portaly
