Feminizm degen ne?
Äielderdıŋ saiasi, ekonomikalyq, äleumettık qūqyqtaryn keŋeituge baǧyttalǧan ideologiialar. Feminizmnıŋ basty ideiasy – qoǧamnyŋ barlyq salasynda äielderge erkektermen teŋ mümkınşılıkterdı ornatu.
Bızdıŋ elımızde de soŋǧy jyldary feministerdıŋ sany artyp, aşyq mitingılerge de şyǧyp jatyr. Ǧasyrlar boiy özın erınen bır saty tömen sanaǧan qazaq halqy üşın feminizm kerek pe? Feminizmdı kım qalai tüsınedı?
Osyǧan deiın Baian Maqsatqyzy äielder qūqyǧyn qorǧaityn ortalyq aşqysy keletındıgın aitqan bolatyn. Sebebı ol kısı de tūrmystyq zorlyq-zombylyqtyŋ qūrbany bolǧandyqtan osy mäselege jıtı den salyp aralasqysy keletındıgın aitqan. Odan basqa tūrmystyq zorlyq-zombylyqqa tözıp otyrǧandary men köz jūmǧandary qanşa ma?
Būl turaly kım ne deidı?
Alpysbaeva Oryntai. Köpbalaly ana.
Kımdı küieuı ūrmady deisıŋder. Bärımızdı ūrmady emes ūrdy ǧoi. Şaitannyŋ suyna toiyp alyp kelgende artyq söilep qalsam qol köteretın. Äitpese, atalaryŋ olai kökala qoidai sabamapty. Ol kısı olai köp ışpeidı. Sau kezınde joldasymnan asqan jaqsy adam joq. Osyndai jaqsy adamdy qiyp bır-ekı ret qol kötergenge bola ketıp qalmadym. Ol kezde zaman qazırgıdei emes edı. Bıraq qazır jaǧdai tym qorqynyşty. Äielın qoimai bala-şaǧasymen bırge örtep jıberıp jatqandar da bar eken. Qūdai saqtasyn. Mūndai esuastarmen kädımgıdei küresu kerek.
Säule Jaqsylyqqyzy. Psiholog
Maǧan kömek sūrap küieuınen tūrmystyq zorlyq-zombylyq körgen äielder men azǧyndardyŋ qūrbanyna ainalǧan qyzdar qauymy köp keledı. Osynyŋ bärın köre tūra feminizmdı qalai qoldamaisyŋ. Amal joq. Üitıp qorlyq körıp otyratyn şama joq. Kömek sūrap kelgenderdıŋ köbı psihologiialyq tūrǧydan öte naşar hälde bolady. Keide şydai almai özderın tastap qol jūmsaityndary da bar. Qolymnan kelgenşe kömegımdı aiamaimyn. Küieuınen zäbır körgender jaŋa ömır bastauǧa ikemdeu oŋaiyraq. Al azǧyndardyŋ azyǧyna ainalyp, jastaiynan taǧdyr tälkegıne ūşyraǧan qyzdar qauymyna kömek körsetıp, būnyŋ ötkınşı ekenın tüsındıru qiynyraq. Sol sebeptı erkektermen bırdei bolyp iyq tırespesek te, aman-esen jüre alatyndai bolsaq eken.
Talǧat Amanjolov. Mūǧalım
Feminizm ornasyn. Men qarsy emespın. Äielder men erkekterdıŋ qūqyqtary teŋ bolsyn. Erkekter de äielder siiaqty erterek zeinetaqy alsyn. Jaqsy emes pe?! Men qoldaimyn. Bıraq äielder üşın qorqamyn. Erkektermen qūqyǧymyz teŋ bolsyn dep jürgende bar mümkındıkterıŋızden aiyrylyp qalasyzdar ma dep. Qyz balany o bastan syilap üirengen edık. Feminiz ornasa osyndai syilastyqtyŋ iısın de sezbei qalularyŋyz mümkın ǧoi. Men taŋ qalamyn,sonda äielder qauymy erkekterdıŋ jūmysyn ısteuge daiyn ba eken?
Aqbota Nūrǧali. Student.
Elımızde feminizmnıŋ ornamaitynyn bılsem de, ornaǧanyn qatty qalaimyn. İä, men feministkamyn. Äielderdıŋ qūqyǧy erkektermen teŋ bolǧanyn qalaimyn. Jyldar saiyn sany artyp jatqan qyz zorlau men tūrmystyq zorlyq-zombylyqtyŋ sany azaisa eken. Öz elımde emın erkın eşkımnen qoryqpai ömır sürgım keledı. Bır künı äiteuır bärı oŋalar.
Ainūr Syrymqyzy. Medbike
Feminizm bızdıŋ qoǧamǧa jat. Bıraq sonyŋ ışınde qoldaityn tūstarym bar. Qanşa arystandy aiǧa aparsaŋ da erkektermen bırdei bola almaisyŋ. Ol anyq. Al erkekterden zäbır körıp otryǧan äielderdıŋ qūqyqtaryn qorǧap,aldyn alu maqsatynda bırtalai jūmystardy atqaru kerek. Jazyqsyzdan jazyqsyz jastaiynan taǧdyryna balta şabylyp jatqan qyzdar qanşa ma? Ondaiǧa jol bermeu kerek. Feminizmnıŋ osy tūsy bızge kerek.
Laura TŪRSYNJAN, “Adyrna” ūlttyq portaly
