Qazır bızdıŋ qoǧamda İslam dının jaqtauşylar men oǧan qarsy toptyŋ arasyndaǧy daudyŋ tūtanuy äp-sätte. Ekı tarapty daulastyru üşın kez kelgen taqyrypty ortaǧa tastai salsa, bıttı. Aptalap aitysyp, tartysyp jatqany. «Adyrna» ūlttyq portalynda jariialanǧan «Donor» turaly material da, qazaq dalasynda krematorii saluǧa qatysty saualnama da dınşılder men dındı jaqtamaityn top arasynda qyzu talqyǧa tüskenı sondai, qai toptyŋ agressivtı ekenın ajyratu oŋaiǧa tüskendei. Aitpaǧymyz būl emes. sondai dau barysyndaǧy pıkırlerdı oqyp otyryp, keibıreuler özınıŋ qai elde tūryp jatqanyn ūmytyp ketetının aŋǧarasyz.
Däp bır İslam memleketınde kün keşıp jatqandai, şariǧatty alǧa tartyp, Qūrannan mysal keltırıp şaptyǧyp şyǧatyndar az emes aramyzda. Bızdegı dın ūstanuşylardyŋ osylai paiymdauyna bälkım, kei azamattardyŋ pıkırı de yqpal etetın şyǧar, kım bılsın. Mäselen, osy krematorii taqyrybyna qatysty tıptı közı aşyq, bılımdı azamattarymyzdyŋ özı Qazaqstandy «mūsylman elı» dep jazyp, aidy aspanǧa bır-aq şyǧardy.
«Astana qalasynda 1 milliard 519 million 285 myŋ teŋgege mäiıttı örteitın krematorii salynbaqşy. Būl qalai? Bız ölıgın örteitın Ündıstan emespız. Mäiıtın arulap jerleitın mūsylman elınde mūnşa qarajat şaşyp krematorii saludyŋ qajetı qanşa?! Jerleu bızdıŋ mädenietımız, dınımız. Elımızdegı tarihi zirattarǧa qarap, jerdıŋ iesı ekenımızdı bılemız. Äruaq silau bızdıŋ qasietımız. Osynau baitaq dalada mäiıttı jerleuge oryn jetpeidı deu aqylǧa syiymsyz. Ärine myna zamanda jerleudı belgılı bır standarttarǧa keltıru qajet. Bai bolsyn, kedei bolsyn bölınetın jerdıŋ mölşerı şekteulı boluy kerek. Qalai bolsa, solai şaşyraŋqy, yiqy-jyiqy beiıt tūrǧyzudy doǧaruymyz qajet.
Ysyrap qylyp zäulım-zäulım kümbezdı zirat tūrǧyzudy toqtatuǧa tiıspız. Jalpy zirat aumaǧyn ǧana qorşap, belgı retınde qūlpy tasqa kısınıŋ aty-jönı jazylsa, jetkılıktı. Mūnyŋ bärın zaŋdy türde retteuge bolady. Mūftiiat krematorii saluǧa resmi türde öz pozisiiasyn bıldıruge, ziiarat tūrǧyzu, jerleu tärtıbın ūsynuǧa tiıs». Osy jazbanyŋ avtory kım ekenın bılesız be? Bılmeseŋız, aitaiyq. Būl myqty dıntanuşynyŋ bırı Qairat JOLDYBAIDYŊ feisbuktaǧy jazbasy.
Al endı saiasattan habary bar, şetelde bılım alǧan, keŋestık jüienıŋ emes, jaŋa zamannyŋ adamy sanalatyn taǧy bır azamattyŋ pıkırıne nazar salaiyq. «Astanada krematorii salynady, qūrylysyna 1,5 mlrd teŋge bölınedı degen aqparat şyqty. Bız mūsylman elımız. Erteŋ halyq qarsy şyǧady. Qazaqta jer de köp. Qandai qajettılık bar?..
Bızde şeneunıkter eldıŋ oiy men halyqtan tym alystap ketken. Memlekettık basqarudy biznes proekt retınde qaraidy. Bıraq ol şeşımder halyqpen bailanysqan ruhani dünieler sintezınen ötpese tübı jaqsy bolmaidy». Jazba avtory saiasattanuşy Bauyrjan SERIKBAEV.
Ekı jazbada da Qazaqstandy «mūsylman elı» dep atap körsetılgen. Būl ne? Sauatsyzdyq pa, älde bılmestık pe? Kez kelgen adamnyŋ nanym senımıne qūrmetpen qaraimyz, ärine. Alaida özıŋnıŋ dıni ūstanymyŋdy tyqpalap, ol azdai, zaŋdy türde zaiyrly sanalatyn elımızdı «mūsylman elı» dep ataudy qalai tüsınbek kerek?
Krematorii salynsa da, salynbasa da qūryp ketsın! Krematoiidı salu salmauǧa sız ben bızden eşkım rūqsat sūramaidy da. Alaida zaiyrly Qazaqstan memleketın «mūsylman elı» dep, onsyz da ılık ızdep alasūrǧan dümşelerdı dürlıktırmeiıkşı. Qazaqstan būǧan deiın de, qazır de mūsylman elı bolǧan emes. Qazaq dalasyna İslam memleketın ornatuǧa jantalasyp jürgenderge mynadai pıkır jazyp, qoltyǧyna su bürkıgenşe, är qazaqtyŋ bılım aluyna, tehnika tılın meŋgeruıne, uaqyt aǧynyna sai azamat boluyna yqpal eterlık dünie jazuǧa ne kedergı? Dıni senım be? Olai bolsa, özıŋızdıŋ dıni ūstanymyŋyzdy är tūsqa tyqpalaudy Qazaqstan zaŋy da qoş körmeitının eskertuge tura keledı. Jūrtty şatystyrmaŋyzdar, Qazaqstan eşqandai da mūsylman elı emes!
Şoqan BAQYTŪLY,
«Adyrna» ūlttyq portaly.
