Jelıde küieuınıŋ tyrnaǧyn alyp, aiaǧyn juǧan kelınşektıŋ videosy qyzu pıkırtalas tudyrdy. Jas arudy bırı jaqtasa, bırı dattap jatyr. «Eger küieuıŋız bar jaǧdaiyŋyzdy jasap otyrsa, ne sebeptı oǧan da sondai qarym-qatynas jasamasqa?»,- deidı Ämina Tälıptıŋ özı.
Şyǧys elderınıŋ ädet-ǧūrpynda «küieudıŋ aiaǧyn juu» salty bar. «Ol äieldıŋ erıne degen syilastyǧy men jarynan bır saty tömen tūratynyn bıldıredı. Sonymen qatar, kelın qaiyn atasynyŋ da aiaǧyn juuǧa mındettı»,-deidı Qyrym tatarlary. Aita keteiık, būl halyqtyŋ dästürı boiynşa äiel adam kündelıktı erınıŋ qolyn süiıp, aiaǧyn juuy tiıs.
Dese de, Europa halqy üşın «bıreudıŋ aiaǧyn juu» adamdy tömendetu bolyp sanalady. Al bızdıŋ qoǧam «jarynyŋ tyrnaǧyn alyp, aiaǧyn juuǧa» qalai qaraidy?
Aigül Omarqyzy küieuınıŋ aiaǧyn juyp berudı terıs körmeitın äielderdıŋ qatarynan.
- «Oŋtüstıktıŋ kelınımın. İä, kündelıktı küieuımnıŋ aiaǧyn juyp beremın, odan abyroiym artpasa, tüsken emes. Jarym otbasymyzdy asyraimyn dep künı-tünı jūmys jasaidy. Keşkılık üige kelgende bar jaǧdaiyn jasap, syilastyǧymdy bıldıremın»,-deidı bes balanyŋ anasy. Sondai-aq, Aigül hanym qazırgı äielder qauymynyŋ täkapparlyqqa salynyp ketkenın atap öttı.
- «Ömırde kütpegen jaǧdailar bolady. Qūdai saqtasyn, bıraq erteŋ jaryŋyz nauqastanyp, tösekke jatyp qaluy da mümkın. Sondai jaǧdaida ony tastap ketpeisız ǧoi. Bügınde küieuınıŋ aiaǧyn juuǧa arlanyp jürgen kelınşekter, erteŋ bastaryŋyzǧa osyndai synaq tüsse ne ısteisızder?»
- « "Tyrnaǧyn alu, aiaǧyn juu" degen ne sūmdyq? Şyny kerek, bırınşı ret estıp otyrmyn. Jalpy būl ıstı qyz balasyna jasatu dūrys emes. Qyz balasyn aialau kerek»
- «Eger küieuımnıŋ jaǧdaiy qiyn bolsa, kömektesuge qarsy bolmaimyn. Negızı, gigiena - er, äiel dep böluge kelmeitın är adamnyŋ jeke jauapkerşılıgı. Sondyqtan otbasylyq ömırde de būl jauapkerşılık joǧalyp ketpeuı tiıs»
- «Erge qūrmet körsetken jaqsy ǧoi. Qazır sol joldasymnyŋ qara tyrnaǧyna zarmyn. Ondaĭ baqyt endı būĭyrmas..»
- Äĭeldıŋ küĭeuınıŋ aiaǧyn juyp beruınde tūrǧan eşqandai sökettılık joq. Jalǧyz qazaq ūltynda emes, älem boĭynşa «küĭeuın juyp kütıp alu» salty bar. Mysaly, japon ūltynda dästür bolyp qalyptasqan. Al jarym maǧan osyndaĭ ūsynys aĭtsa, oǧan da qarsy bolmaĭmyn, sebebı beker aĭtpasa kerek. Äiel qatty nauqastanyp qalsa nemese jüktı kezınde özıne özı şamasy kelmese, eşkımge aĭta almaĭtyn ötınışın eŋ jaqyny küĭeuıne aĭtady. Al kündelıktı jaǧdaĭda öz aiaǧyn özgege judyrudy ūiat dep bılemın.
- Är adam öz jynystyq erekşelerıne qaraĭ özı ısteĭtın ısın özı ısteu kerek. Al aiaq juudy äĭel adamǧa mındetteu dūrys emes dep esepteĭmın.
- Äielım aiaǧymdy juyp körgen emes, bıraq juamyn dese qarsy bolmas edım. Al erkekterge būl ädet jat. Jalpy äiel balasy erden bır saty tömen ekenın ūmytpaiyq.
Diana ASAN,
«Adyrna» ūlttyq portaly
