«Liliunia milaia moia!», «...milaia Lialenka!», «Lialia, radost moia!», «...Lialia rodnaia!», «Lialenka moia!» dep bastaidy jyraqta jürgen äke aiauly qyzyna arnalǧan saǧynyşty sözderın. Būl meiırım men äkelık mahabbatqa toly jyly sözder ūly jazuşymyz Mūhtar Äuezovtıŋ dara qyzy, tek özınıŋ ǧana emes, barşa qazaqqa ortaq bolǧan dana qyzy Läilä Äuezovaǧa jazǧan hattarynan.
Läilä apamyzǧa arnalǧan eŋ jaqsy sözderdıŋ äuelgısı – Mūhtar Äuezovtıŋ: «Menıŋ qūtym, mūragerım – Läilä», – degenı bolsa, keiıngısı – qazaqqa syily asqar taudai azamat, qaiyn aǧasy Dınmūhamed Qonaevtyŋ mäŋgılık mekenıne keter aldyn aitqan: «Yrysym da, syrlasym da, qamqorym da Läilä edı», - degen sözı bolǧan eken. Mūqym qazaqqa syily bolǧan qos äulet – Äuezovter äuletı men Qonaevtar äuletınıŋ bırınen tülep ūşyp, al ekınşısınıŋ tütının tüzu ūşyrǧan, tamyryna tartqan tektı arudyŋ tek ūrpaq tärbieleude emes, qazaq tarihy men ädebietıne sıŋırgen eŋbegı de az bolmady. Onyŋ ūly jazuşymyzdyŋ şyraǧynyŋ sönbei, mäŋgı janyp tūruy üşın «Äuezov üiınıŋ» negızın qalap, muzei ısın jandandyruy, äuezovtanu salasy üşın jasaǧan eŋbekterı – bügıngı ūrpaq üşın de, keleşek üşın de baǧa jetpes bailyq ıspettı.
Läilä Mūhtarqyzy jaily estelıkterdıŋ qai-qaisysynda da köz körıp, syilas bolǧandar onyŋ pendelıkten ada – jüregınıŋ tazalyǧyn, qarapaiymdylyǧyn, kışıpeiıldıgın, mädeniettılıgın, jūmsaq ünın, är kez kışıreie bıletın sypaiylyǧyna täntı bola jazady. Onyŋ Äuezovtei ūly jazuşynyŋ muzeiın aşu üşın eşqandai kedergılerge qaramai, qasqaiyp tūryp, er-azamattardan artyq ter tökkenın, özge eldıŋ qalamgerlerınıŋ muzei-üilerımen terezesı teŋ boluy üşın aqqar, kök mūzda da el-eldı aralap, täjıribe men derek jinap kelgenın aitady. Äke mūrasynyŋ tittei bölşegıne qylau tüspeuı üşın barynşa mūqiiat bolǧanyn, «Abai joly» roman-epopeiasynyŋ qoljazbasynyŋ būzylmai saqtaluyna baryn salǧanyn jetkızedı.
Alaida, qazaq ruhaniiaty üşın osyndai eleulı eŋbek sıŋırgen aiauly qyzdyŋ esımı köpşılık üşın beitanys ta. Daŋǧyl ömır joly men önegelı ısı bar Läilä Mūhtarqyzynyŋ esımın ūmytpai, artynan ergen qaraköz sıŋlılerıne ülgı etudıŋ maŋyzy zordai.
Almaty qalasyndaǧy Mūhtar Äuezovtıŋ 1951-1961 jyldar aralyǧynda tūrǧan, M. Tölebaev köşesınde ornalasqan üiınde Läilä Äuezovaǧa da qatysty bıraz derek saqtalǧan. Mäselen, muzei qorynan Läilä Äuezovanyŋ jastyq şaǧynan saqtalǧan fotolaryn ūşyrastyruǧa bolady. Läilä apamyzdyŋ osyndai jastyq şaǧynyŋ belgısındei bolǧan fotolarynan ötken jyly feisbuk-instagram jelılerınıŋ qoldanuşylarynyŋ arasynda jappai jalǧasqan eskı men jaŋany salystyruǧa arnalǧan nostalgiialyq fleşmoby sekıldı #10YearsChallenge jasap körudı jön kördık. Ärine, bızdıŋ shallenge naqty on jyldyqtardy qūramaidy. Bıraq halyq Läilä Mūhtarqyzynyŋ jarqyn beinesın körıp, qazaqtyŋ bırtuar qyzyn tanyp, ärı ötkenge bır köz jügırtıp, estelıkterge bır süŋgıp qaitar:
1-foto. Läilä Mūhtarqyzynyŋ bala beinesı. Suret artyna özı «detskie gody» dep qaryndaşpen jazyp qoiypty.
2-foto. «Şkolnye gody» dep jazylǧan. Mektep tabaldyryǧyndaǧy, endı boijetıp kele jatqan Läilänıŋ beinesı. Läilä Mūhtarqyzy Almaty qalasyndaǧy Abai opera jäne balet teatrynyŋ maŋyndaǧy №10 mektepte bılım alǧan. Bügınde būl mekteptıŋ ornyna qonaqüi boi kötergen eken.
3-foto. «Tak ia vygdiadela vo vremia ekzamenov. Eta kartochka mojet slujit luchşei agitasiei protiv aspirantury,» - dep jazypty. Mäskeu memlekettık universitetınıŋ studentı Läilä apamyz sol sättegı emtihandardyŋ qiyndau bolǧanyn meŋzegendei.
4-foto. «1950-e, institutskie gody» dep jazylǧan. Läilä Mūhtarqyzy Mäskeu memlekettık universitetın 1952 jyly bıtıredı. Keiın Dınmūhamed Qonaevtyŋ ınısı, ǧalym-metallurg Asqar Qonaevqa tūrmysqa şyǧady.
...Būl fotolarda Läilä Mūhtarqyzynyŋ balalyq şaǧynan bastap tūrmys qūrǧanǧa deiıngı ömır kezeŋderı qamtylyp tūr. Asyldyŋ synyǧy Läilä apamyzdyŋ külım qaqqan jarqyn beinesınen onyŋ qarapaiymdylyǧy men tektılıgı, mädeniettılıgı, bekzadalyǧy esıp tūrǧandai äser qaldyrady.
Aijan PERDEBEKQYZY,
«Adyrna» ūlttyq portaly
