Qazaq sporty tarihy men älem sportynda attary altyn ärıppen atalyp qalǧan jūldyzdy sportşylar jeterlık. Solardyŋ bırtumasy Äljan Jarmūhamedov ekenın el jaqsy bıledı. Äljan atamyzdyŋ basketbol sportynda jetken jetıstıkterı qazaq halqy üşın ülken maqtanyş. Öitkenı, olimpiadanyŋ chempiony men qola jüldesın jeŋıp alǧan äigılı atamyzdyŋ tegı qazaq, ruy – Jappas. İia, şette jürıp jatsa da jüregı qazaq dep soǧatyn sport älemıne aty maşqūr jannyŋ tuǧan elge degen süiıspenşılıgı erekşe. Elın, jerın aŋsap jiı kelıp ketıp tūrady. Mıne, Äljan Müsırbekūlynyŋ qazaq jerıne taǧy da tabany tiıp, el ışın aralap, qanşama kezdesuler ötkızıp quantyp kettı. Saltanatty kezdesulerınıŋ bırın Äljan atamyz Almatydaǧy , K.Ahmetov atyndaǧy olimpiada rezervınıŋ respublikalyq mamandandyrylǧan mektep-internat-kolledjınıŋ şaŋyraǧynda ötkızgen edı. Būl kezdesuge aituly mektep ūjymy köpten berı joǧary deŋgeide daiyndyqpen kelgen bolatyn. ORRMMİK qabyrǧasynda olimpiada chempiondarymen kezdesuler ötkızu dəstürge ainalǧan. Al būl joly, Keŋes odaǧynyŋ ataqty basketbolşylary, 1972 jyly Miunhende ötken olimpiadanyŋ chempiondary, İvan İvanovich Edeşko men tūŋǧyş ūlty qazaq Olimpiada chempiony Əljan Müsırbekūly Jarmūhamedovpen kezdesu ūiymdastyryldy. Atalmyş ıs-şaranyŋ ötuıne zor yqpal etken, K.Ahmetov atyndaǧy olimpiada rezervınıŋ respublikalyq mamandandyrylǧan mektep-internat-kolledjınıŋ direktory, QR «Qūrmet» ordenınıŋ iegerı, pedagogika ǧylymdarynyŋ magistrı, professor Qaraqov Seilhan Baqtyǧaliūly edı. Negızı osyndai at jıberıp aldyra almaityn attary aŋyzǧa ainalǧan ardager sportşylardy mektep qabyrǧasyna şaqyrtyp alyp kelu oŋai emes ekenı mälım. Öitkenı, ol kısılerdıŋ qazaqstanǧa kelgen saparlarynyŋ ärbır qadamy saǧatpen, minutpen ölşenıp belgılenıp qoiady emespe. Degenımende mektep-oquşylarynŋ attary aŋyz atalarynyŋ jüzın körıp, ǧibrat aluy ülken önege dep bılgen bılgır basşy Seiılhan Baqtyǧaliūly Qaraqov myrza, jolyn tauyp osyndai keremet tarihi kezdesudı ūiymdastyruǧa ūiytqy bolǧan eken. Mektep-internattyŋ oquşylary üşın ömırlerınde būl kezdesu ūmytylmastai äser qaldyryp qalǧyndyǧyna söz joq.
Basketboldan Miunhen Olimpiadasynyŋ (1972 j) chempiony, Monreal Olimpiadasynyŋ (1976 j) qola jüldegerı, 3 dürkın Europa chempiony, älem chempionatynyŋ bırneşe dürkın jüldegerı, SSSR-dıŋ 10 dürkın jeŋımpazy, SSSR eŋbegı sıŋgen sport şeberı Äljan Müsırbekūly Jarmūhamedovpen kezdesu sätı.
Kezdesudegı negızı qozǧalǧan äŋgıme sol bır 1972 jyly ötken olimpiada oiyndaryndaǧy AQŞ pen KSRO qūramasy arasyndaǧy aqtyq kezdesu boldy. «Əlemdı dür sılkındırgen üş sekund» dep atalǧan match, osydan 45 jyl būryn Miunhende ötken Olimpidada basketboldan KSRO qūramasy AQŞ qūramasyn 51:50 esebımen jeŋgendıgımen este qaldy. Match soŋyna bar-joǧy üş sekund qalǧanda Amerika qūramasy 49:50 esebımen jeŋıp keldı. Dəl osy üş sekund basketbol əlemın məŋgıge kürt özgerttı. Miunhen qalasynyŋ Rudi-Zedlmaier Hall arenasynda ötken dramaǧa toly sol kezdesude basketbol tarihynda öşpestei ız qaldyrǧany mälım.Soŋǧy üş sekund ışınde oiyn taǧdyryn şeşıp ketken KSRO qūramasy olimpiada chempiony atanady. Amerikalyqtar töreşınıŋ qatelıgı dep jeŋıstı moiyndamai tıptı marapatqa da şyqpai qoiǧan eken. Basketbol sporty 1936 jyldan berı olimpiada oiyndarynyŋ baǧdarlamasyna engelı berı, AQŞ qūramasy bır-de bır ret finalda jeŋılmei kelgen älemdegı eŋ üzdık komanda bolǧan. Degenımende, 1972 jyly KSRO qūramasy olardyŋ būl jeŋıstı jolyn toqtatyp basketbolda tarihi özgerıs jasaidy.Älemdegı ekı alyp memlekettıŋ äskeri -saiasi teke-tıresterı sol jyldary naǧyz küşıne engen kezı bolatyn. KSRO Miunhen olimpiadasyndaǧy tarihy jeŋısı Amerikalyqtardyŋ kezengen qaruyn säl tüsıruıne äkelıp soqty dese bolady.
Sonymen hoş, ötken tarihtan bügıngı künge oralsaq. Ataqty sportşylardy mekteptıŋ oquşylary aiaǧynan tık tūra qoşemetpen qarsy aldy. Kezdesu jyly dostyq yrǧaqta ötkızıldı. Sūhbat barysynda oquşylar qonaqtardyŋ sporttyq ömırınen qūlaǧdar boldy, olarǧa sūraqtar qoidy, al qonaqtar oquşylarǧa jauap berıp, olarǧa kəsıpqoi sportşy retınde: «Eşqaşan jeŋılmeŋder, sonda basqalardyŋ jeŋılgenın köresıŋder», «Tabysqa jetudıŋ joly – niet etu, zeiın qoiu, erık-jıger jəne eŋbek» dep baǧaly ösietterın aitty. İvan İvanovichtıŋ aituynşa: «Joǧary nətijege jetu üşın eŋ aldymen daryndylyq pen eŋbek süigıştık qajet. Sondai-aq, psihologiialyq betalys, oiyn alaŋyna kım jəne ne üşın şyǧatynyŋdy tereŋ tüsınu qajet». Qonaqtardyŋ söilegen sözderınde quatty yntalandyru, jeŋıske ūrandau, özı ainalysatyn sport türıne degen adaldyq jəne Otanyna degen şeksız mahabbat sezıldı. Is-şara soŋynda qonaqtarǧa mektep basşylyǧy atynan estelık syilyqtary tapsyryldy, oquşylar ataqty sportşylardy jan-jaǧynan qorşap, estelıkke suretke tüstı jəne olardyŋ qoltaŋbalaryn aldy.
Äljan atamyz 1976 jyly ötken olimpiadanyŋ qola jüldesınde moiynyna taqqan qazaqtan şyqqan ūly basketbol şeberı. Äljan atamyzdyŋ az-kem ömır tarihynan söz etkende, aldymen tuǧan jerı ösken ortasyn eske alatynymz zaŋdy. Daryndy sportşy Özbekstan men ırgeles jatqan Oŋtüstık Qazaqstan oblysy,Tabaqsai auylynda düniege keledı. Äkesı Müsırbek pen anasy ukrainadan aştyq jyldary auyp kelgen Praskovia Jeronkina balasy Äljandy zamandastarynan qaldyrmai tärbie berıp ösıredı.Orta mekteptı aiaqtaǧannan keiın, jalyn atqan jas Äljan zauodtqa Şerşekke kelıp jūmysqa tūryp, eŋbek etedı. Zauadtta jürıp ekı sausaǧyn stanok jūlyp alyp ketedı. Degenımende talantty tani bılgen sol kezdegı äuesqoi komandanyŋ bapkerı, Roman Saletdinov soŋynan qalmai jürıp jattyǧuǧa alady. İia, boiy ekı metrdei dara tūlǧany öz komandasynan köruge asyq basketbol mamandary ol kezde jeterlık edı. Negızı alǧaşqy bapkerı Äljan atamyzdyŋ baǧyn aşqan jan bolyp tarihta qalǧan eken.Daryndy basketbolşy öse kele bılım quyp, Özbekstandaǧy memlekettık deneşynyqtyru jäne sport inistitutyn tämamdap bıtıredı. Sodan soŋ, özı jany qalaǧan sportyna bırjola baǧyn synaudy dūrys dep sanap, aldymen Taşkenttegı «SKA» komandasynda öner körsete bastaidy. Mıne, osy komanda arqyly köptıŋ közıne tüsınıp, SSSR qūrama komandasynda oinau baǧyna ie bolady. Biık adamdy alasa jerge otyrǧyzsaŋ da biık, alasa adamdy biıkke otyrǧyzsaŋ da alasa-demekşı,boiynan baǧy būlqynyp şyǧa almai jürgen daryndy sportşy SSSR qūramysynda tamaşa öner körsetıp,tartysty oiyny arqyly milliondaǧan janküierlerınıŋ jüregın jaulap, 1967 jyly Europa chempiony atanady.SSSR qūramasynda 18 jyl bas jattyqtyruşysy bolǧan aty äigılı Aleksandr Gomelskii SSKA komandasy men Odaqtyŋ bas qūramasyna Äljan atamyzdy laiyq körmegen eken. Mümkın, sol şovinsitık solaqai saiasattyŋ sol kezde däuırı dürkırıp tūrǧan kezı emespe edı kım bılsın. Osylaişa, 1968 j Mehiko olimpiadasy men 1969 j ötken älem chempionatynan ūly basketbolşy qūramaǧa alynbai şettelıp qalady. Degenımen KSRO qūramasynyŋ sol kezde tızgının jaŋadan ūstaǧan öte ailaker,bılıktı maman Vladimir Kondraşin öz komandasynyŋ qūramynan Äljan Müsırbekūlyn körudı jön körıp, komandasyna alady. Ol qadamy dūrys ekenın bılıktı bapker keiın baryp bılse kerek. Sol kezdegı KSRO basketbol federasiiasy men şen-şekpendı bilık basyndaǧylar Äljan atamyzdy ılgerıde özbek dep kelgen eken. Qany qazaq daryndy sportşy Almatydaǧy «Burevestnik» komandasyna ekı märte kelgısı keledı. Özbekstan men Qazaqstan elınıŋ ekı ortasynda qalǧan sportşynyŋ taǧdyryn Mäskeu şeşıp berıp otyrǧan eken. Ony «SSKA» komandasyna alǧanda özbek dep esepteidı. Quanyşymyzǧa orai,1972 jylǧy olimpiada oiyndarynda chempion bolǧan soŋ, Keŋes Odaǧyndaǧy sport taqyrybynda qalam tartatyn beldı aqparat qūraladary ony qazaq dep jaza bastaǧan. Ülken sporttaǧy daŋǧyl joly aiaqtalǧannan keiın, Äljan Müsırbekūly Germaniiada sovet armiiasynyŋ qatarynda bapker bolyp 5 jyldai jūmys jasap keledı.Keiınırek, Mäskeudegı gummanitarlyq universitetınde erler men äielder komandasyn jattyqtyrady. Resei sol bır AQŞ qūramysyn jeŋgen tarihi kezdesu turaly «Dvijenie vverh»-degen körkem film tüsırıp şyǧardy. Äljan atamyzdyŋ būl fimdegı rolın Aleksandr Riapolov somdaidy. Ekı ūly Vladislav pen Sergei äkesınıŋ jolyn quyp basketbol sportymen käsıbi türde ainalysyp, reseidıŋ köptegen beldı klubatarda öner körsetedı. Degenımende ūly sportşydai biıkke jete almaǧan. Özıŋdei bolyp jan tumas-degen mümkın osy şyǧar. Aty äiglı aptamyz juyrda ömırındegı 76 küzın qarsy aldy.
Äljan atamyz qazır Mäskeude tūryp jatyr. Tuǧan jerdei jer bolmas,tuǧan eldei el bolmas-demekşı, kındık qany tamǧan altyn besık tuǧan jerın saǧynary belgılı. Ärkımnıŋ tamyr jaiǧan topyraǧy ol tuǧan jerı dep bılemız. Alla ölşep bergen beskündık ömırde jaqsy men jaisaŋdarymyzdyŋ janymyzda jürıp,qazynaly qarttarymyzdyŋ ǧibaratyn alyp öskennen artyq ne bar. İia,aty äigılı basketbolşy turaly qysqaşa osylai qozǧadyq.Tegı qazaq jany qazaq äigılı sportşy qazaq elıne jiı kelıp tūrady.Tuǧan elge jerge degen mahabbatynyŋ aiyryqşa ekenın joǧaryda aitqanymyzdai K.Ahmetov atyndaǧy mektep-internatqa kelgen kezde estıp bıldık. Qazırgı taŋda bızdıŋ basketbol sportynyŋ qandai deŋgeide ekenın jaqsy belemız. Elımızdegı ırı klubatr şet eldık legioner oiynşylarmen oryndary tolyp tūr. «Astana» kluby Bırıkken Ūlttar ligasynda öner körsetedı. “Samūryq –qazyna’’ Ūlttyq qairymdylyq qory 11 sport türın qarjylaidy. Sol qarjynyŋ bır aǧyny «Astana» BK qūiylyp jatyr. Būl auladaǧy jaiqala ösken köp aǧaştyŋ ışınen taŋdap alyp bıreuın üzbei suǧaryp, qalǧany quaryp tūrǧan sekıldı maǧan äser qaldyrady. Qomaqty qarjalar sūrausyz bır klubqa qūiylyp jatqan sekıldı. İia, «Astana» BK nätjerlerı jaman emes. VTB ligasynda plei-offqa deiın jetken kezderı boldy. Degenımende, būl uaqyt kölemındegı jūmystar. Al, erteŋgı bolaşaq otandyq talantty qazaq basketbolşylary üşın ne jasalmaq. Öŋırlerdegı basketbol sporty men jasöpırımderdıŋ sport mektepterındegı ömır joly sol baiaǧy jüdeu de jabyrqau küiınde qala bermek pe qalai?. Mıne, osy mäsele özektılıgın älı joǧaltqan joq dep oilaimyn. Ärine, basketbol men voleibol sportyna boiy biık jastardy taŋdap alynady. Bızde Äljan atamyz sekıldı elımızdıŋ şalǧai jaqtaǧy mekenderden talantar nege şyqpai jatyr. Ǧasyrdyŋ üzdık oiynşysy 30000 ūpai ielengen Şakil O Nil sekıldı tarihi tūlǧaly oiynşylar şyǧu üşın jaǧdaidy öŋırlerge jasaudan bastau kerek. Otandyq qazaq jastarynyŋ būl sport türınde köp kezdestıre almaimyz. Voleibol sportynda da osyndai uşyqty mäsele oryn alyp tūrǧany jaqsy mälım. Äljan Jarmūhamedov sekıldı älem tanyǧan ūly sportşy elge oralyp,Ūlttyq qūramynyŋ tızgının ūstasa ne bolmasy danagöi täjırbielı keŋesşı retınde qyzmetke kelıp jatsa, basketbol sportymyzda qan jügırıp,älem aranasyna şyǧar nätijeler körınetın bolar. Mümkın bızdıŋ bilık basyndaǧylar şet jaqqa tarap ketken Äljan atamyz sekıldı ūly tūlǧalardy elge alyp keludıŋ jolyn tabytyn kez kelgen şyǧar. Bız endı qyzyl imperiianyŋ kezındegıdei Mäskeuge at şaptyryp,sūrau salyp ötınış bılderetındei jaǧdaida emespız. Bız egemende elmız. Täuelsız ūly memleket retınde talantty tūlǧalardy elge alyp kelıp jatsaq joǧymyz tabylyp, öşkenımız janar ma edı degen bır ümıt köŋıldıŋ tübınen qylaŋ beredı.
Basketboldan Miunhen Olimpiadasynyŋ (1972 j) chempiony, Monreal Olimpiadasynyŋ (1976 j) qola jüldegerı, 3 dürkın Europa chempiony, älem chempionatynyŋ bırneşe dürkın jüldegerı, SSSR-dıŋ 10 dürkın jeŋımpazy, SSSR eŋbegı sıŋgen sport şeberı Äljan Müsırbekūly Jarmūhamedovpen kezdesu sätı.
Kezdesudegı negızı qozǧalǧan äŋgıme sol bır 1972 jyly ötken olimpiada oiyndaryndaǧy AQŞ pen KSRO qūramasy arasyndaǧy aqtyq kezdesu boldy. «Əlemdı dür sılkındırgen üş sekund» dep atalǧan match, osydan 45 jyl būryn Miunhende ötken Olimpidada basketboldan KSRO qūramasy AQŞ qūramasyn 51:50 esebımen jeŋgendıgımen este qaldy. Match soŋyna bar-joǧy üş sekund qalǧanda Amerika qūramasy 49:50 esebımen jeŋıp keldı. Dəl osy üş sekund basketbol əlemın məŋgıge kürt özgerttı. Miunhen qalasynyŋ Rudi-Zedlmaier Hall arenasynda ötken dramaǧa toly sol kezdesude basketbol tarihynda öşpestei ız qaldyrǧany mälım.Soŋǧy üş sekund ışınde oiyn taǧdyryn şeşıp ketken KSRO qūramasy olimpiada chempiony atanady. Amerikalyqtar töreşınıŋ qatelıgı dep jeŋıstı moiyndamai tıptı marapatqa da şyqpai qoiǧan eken. Basketbol sporty 1936 jyldan berı olimpiada oiyndarynyŋ baǧdarlamasyna engelı berı, AQŞ qūramasy bır-de bır ret finalda jeŋılmei kelgen älemdegı eŋ üzdık komanda bolǧan. Degenımende, 1972 jyly KSRO qūramasy olardyŋ būl jeŋıstı jolyn toqtatyp basketbolda tarihi özgerıs jasaidy.Älemdegı ekı alyp memlekettıŋ äskeri -saiasi teke-tıresterı sol jyldary naǧyz küşıne engen kezı bolatyn. KSRO Miunhen olimpiadasyndaǧy tarihy jeŋısı Amerikalyqtardyŋ kezengen qaruyn säl tüsıruıne äkelıp soqty dese bolady.
Sonymen hoş, ötken tarihtan bügıngı künge oralsaq. Ataqty sportşylardy mekteptıŋ oquşylary aiaǧynan tık tūra qoşemetpen qarsy aldy. Kezdesu jyly dostyq yrǧaqta ötkızıldı. Sūhbat barysynda oquşylar qonaqtardyŋ sporttyq ömırınen qūlaǧdar boldy, olarǧa sūraqtar qoidy, al qonaqtar oquşylarǧa jauap berıp, olarǧa kəsıpqoi sportşy retınde: «Eşqaşan jeŋılmeŋder, sonda basqalardyŋ jeŋılgenın köresıŋder», «Tabysqa jetudıŋ joly – niet etu, zeiın qoiu, erık-jıger jəne eŋbek» dep baǧaly ösietterın aitty. İvan İvanovichtıŋ aituynşa: «Joǧary nətijege jetu üşın eŋ aldymen daryndylyq pen eŋbek süigıştık qajet. Sondai-aq, psihologiialyq betalys, oiyn alaŋyna kım jəne ne üşın şyǧatynyŋdy tereŋ tüsınu qajet». Qonaqtardyŋ söilegen sözderınde quatty yntalandyru, jeŋıske ūrandau, özı ainalysatyn sport türıne degen adaldyq jəne Otanyna degen şeksız mahabbat sezıldı. Is-şara soŋynda qonaqtarǧa mektep basşylyǧy atynan estelık syilyqtary tapsyryldy, oquşylar ataqty sportşylardy jan-jaǧynan qorşap, estelıkke suretke tüstı jəne olardyŋ qoltaŋbalaryn aldy.
Äljan atamyz 1976 jyly ötken olimpiadanyŋ qola jüldesınde moiynyna taqqan qazaqtan şyqqan ūly basketbol şeberı. Äljan atamyzdyŋ az-kem ömır tarihynan söz etkende, aldymen tuǧan jerı ösken ortasyn eske alatynymz zaŋdy. Daryndy sportşy Özbekstan men ırgeles jatqan Oŋtüstık Qazaqstan oblysy,Tabaqsai auylynda düniege keledı. Äkesı Müsırbek pen anasy ukrainadan aştyq jyldary auyp kelgen Praskovia Jeronkina balasy Äljandy zamandastarynan qaldyrmai tärbie berıp ösıredı.Orta mekteptı aiaqtaǧannan keiın, jalyn atqan jas Äljan zauodtqa Şerşekke kelıp jūmysqa tūryp, eŋbek etedı. Zauadtta jürıp ekı sausaǧyn stanok jūlyp alyp ketedı. Degenımende talantty tani bılgen sol kezdegı äuesqoi komandanyŋ bapkerı, Roman Saletdinov soŋynan qalmai jürıp jattyǧuǧa alady. İia, boiy ekı metrdei dara tūlǧany öz komandasynan köruge asyq basketbol mamandary ol kezde jeterlık edı. Negızı alǧaşqy bapkerı Äljan atamyzdyŋ baǧyn aşqan jan bolyp tarihta qalǧan eken.Daryndy basketbolşy öse kele bılım quyp, Özbekstandaǧy memlekettık deneşynyqtyru jäne sport inistitutyn tämamdap bıtıredı. Sodan soŋ, özı jany qalaǧan sportyna bırjola baǧyn synaudy dūrys dep sanap, aldymen Taşkenttegı «SKA» komandasynda öner körsete bastaidy. Mıne, osy komanda arqyly köptıŋ közıne tüsınıp, SSSR qūrama komandasynda oinau baǧyna ie bolady. Biık adamdy alasa jerge otyrǧyzsaŋ da biık, alasa adamdy biıkke otyrǧyzsaŋ da alasa-demekşı,boiynan baǧy būlqynyp şyǧa almai jürgen daryndy sportşy SSSR qūramysynda tamaşa öner körsetıp,tartysty oiyny arqyly milliondaǧan janküierlerınıŋ jüregın jaulap, 1967 jyly Europa chempiony atanady.SSSR qūramasynda 18 jyl bas jattyqtyruşysy bolǧan aty äigılı Aleksandr Gomelskii SSKA komandasy men Odaqtyŋ bas qūramasyna Äljan atamyzdy laiyq körmegen eken. Mümkın, sol şovinsitık solaqai saiasattyŋ sol kezde däuırı dürkırıp tūrǧan kezı emespe edı kım bılsın. Osylaişa, 1968 j Mehiko olimpiadasy men 1969 j ötken älem chempionatynan ūly basketbolşy qūramaǧa alynbai şettelıp qalady. Degenımen KSRO qūramasynyŋ sol kezde tızgının jaŋadan ūstaǧan öte ailaker,bılıktı maman Vladimir Kondraşin öz komandasynyŋ qūramynan Äljan Müsırbekūlyn körudı jön körıp, komandasyna alady. Ol qadamy dūrys ekenın bılıktı bapker keiın baryp bılse kerek. Sol kezdegı KSRO basketbol federasiiasy men şen-şekpendı bilık basyndaǧylar Äljan atamyzdy ılgerıde özbek dep kelgen eken. Qany qazaq daryndy sportşy Almatydaǧy «Burevestnik» komandasyna ekı märte kelgısı keledı. Özbekstan men Qazaqstan elınıŋ ekı ortasynda qalǧan sportşynyŋ taǧdyryn Mäskeu şeşıp berıp otyrǧan eken. Ony «SSKA» komandasyna alǧanda özbek dep esepteidı. Quanyşymyzǧa orai,1972 jylǧy olimpiada oiyndarynda chempion bolǧan soŋ, Keŋes Odaǧyndaǧy sport taqyrybynda qalam tartatyn beldı aqparat qūraladary ony qazaq dep jaza bastaǧan. Ülken sporttaǧy daŋǧyl joly aiaqtalǧannan keiın, Äljan Müsırbekūly Germaniiada sovet armiiasynyŋ qatarynda bapker bolyp 5 jyldai jūmys jasap keledı.Keiınırek, Mäskeudegı gummanitarlyq universitetınde erler men äielder komandasyn jattyqtyrady. Resei sol bır AQŞ qūramysyn jeŋgen tarihi kezdesu turaly «Dvijenie vverh»-degen körkem film tüsırıp şyǧardy. Äljan atamyzdyŋ būl fimdegı rolın Aleksandr Riapolov somdaidy. Ekı ūly Vladislav pen Sergei äkesınıŋ jolyn quyp basketbol sportymen käsıbi türde ainalysyp, reseidıŋ köptegen beldı klubatarda öner körsetedı. Degenımende ūly sportşydai biıkke jete almaǧan. Özıŋdei bolyp jan tumas-degen mümkın osy şyǧar. Aty äiglı aptamyz juyrda ömırındegı 76 küzın qarsy aldy.
Äljan atamyz qazır Mäskeude tūryp jatyr. Tuǧan jerdei jer bolmas,tuǧan eldei el bolmas-demekşı, kındık qany tamǧan altyn besık tuǧan jerın saǧynary belgılı. Ärkımnıŋ tamyr jaiǧan topyraǧy ol tuǧan jerı dep bılemız. Alla ölşep bergen beskündık ömırde jaqsy men jaisaŋdarymyzdyŋ janymyzda jürıp,qazynaly qarttarymyzdyŋ ǧibaratyn alyp öskennen artyq ne bar. İia,aty äigılı basketbolşy turaly qysqaşa osylai qozǧadyq.Tegı qazaq jany qazaq äigılı sportşy qazaq elıne jiı kelıp tūrady.Tuǧan elge jerge degen mahabbatynyŋ aiyryqşa ekenın joǧaryda aitqanymyzdai K.Ahmetov atyndaǧy mektep-internatqa kelgen kezde estıp bıldık. Qazırgı taŋda bızdıŋ basketbol sportynyŋ qandai deŋgeide ekenın jaqsy belemız. Elımızdegı ırı klubatr şet eldık legioner oiynşylarmen oryndary tolyp tūr. «Astana» kluby Bırıkken Ūlttar ligasynda öner körsetedı. “Samūryq –qazyna’’ Ūlttyq qairymdylyq qory 11 sport türın qarjylaidy. Sol qarjynyŋ bır aǧyny «Astana» BK qūiylyp jatyr. Būl auladaǧy jaiqala ösken köp aǧaştyŋ ışınen taŋdap alyp bıreuın üzbei suǧaryp, qalǧany quaryp tūrǧan sekıldı maǧan äser qaldyrady. Qomaqty qarjalar sūrausyz bır klubqa qūiylyp jatqan sekıldı. İia, «Astana» BK nätjerlerı jaman emes. VTB ligasynda plei-offqa deiın jetken kezderı boldy. Degenımende, būl uaqyt kölemındegı jūmystar. Al, erteŋgı bolaşaq otandyq talantty qazaq basketbolşylary üşın ne jasalmaq. Öŋırlerdegı basketbol sporty men jasöpırımderdıŋ sport mektepterındegı ömır joly sol baiaǧy jüdeu de jabyrqau küiınde qala bermek pe qalai?. Mıne, osy mäsele özektılıgın älı joǧaltqan joq dep oilaimyn. Ärine, basketbol men voleibol sportyna boiy biık jastardy taŋdap alynady. Bızde Äljan atamyz sekıldı elımızdıŋ şalǧai jaqtaǧy mekenderden talantar nege şyqpai jatyr. Ǧasyrdyŋ üzdık oiynşysy 30000 ūpai ielengen Şakil O Nil sekıldı tarihi tūlǧaly oiynşylar şyǧu üşın jaǧdaidy öŋırlerge jasaudan bastau kerek. Otandyq qazaq jastarynyŋ būl sport türınde köp kezdestıre almaimyz. Voleibol sportynda da osyndai uşyqty mäsele oryn alyp tūrǧany jaqsy mälım. Äljan Jarmūhamedov sekıldı älem tanyǧan ūly sportşy elge oralyp,Ūlttyq qūramynyŋ tızgının ūstasa ne bolmasy danagöi täjırbielı keŋesşı retınde qyzmetke kelıp jatsa, basketbol sportymyzda qan jügırıp,älem aranasyna şyǧar nätijeler körınetın bolar. Mümkın bızdıŋ bilık basyndaǧylar şet jaqqa tarap ketken Äljan atamyz sekıldı ūly tūlǧalardy elge alyp keludıŋ jolyn tabytyn kez kelgen şyǧar. Bız endı qyzyl imperiianyŋ kezındegıdei Mäskeuge at şaptyryp,sūrau salyp ötınış bılderetındei jaǧdaida emespız. Bız egemende elmız. Täuelsız ūly memleket retınde talantty tūlǧalardy elge alyp kelıp jatsaq joǧymyz tabylyp, öşkenımız janar ma edı degen bır ümıt köŋıldıŋ tübınen qylaŋ beredı.
Aqyn ORDABAIŪLY,
Almaty oblysy
