Áleýmettik jelilerde Lıvııanyń marqum eks-lıderi Mýammar KADDAFIDIŃ 2009 jyly BUU-nyń 64-shi Bas assambleıasynda COVID-19 koronavırýsyn boljaǵandyǵy týraly talqylanýda. Keıbir paıdalanýshylar ony osy baıandamasy úshin óltirgendigin aıtsa, endi biri onyń sáýegeıligine tańqalýda. Alaıda, lıvııalyq revolıýıonerdiń pandemııa jaıly naqty eshnárse aıtpaǵandyǵy anyq boldy.
Áleýmettik jelilerde talqylaýǵa túsken Kaddafıdiń sózi
Kaddaffıdiń: «Olar ózderi vırýs oılap taýyp, sizge antıdottar sata bastaıdy. Vırýstyń emi bar bola turyp, sheshimin tabý úshin ýaqyt kerekteı kórsetedi», - degen sózi áleýmettik jelilerde úlken rezonans týdyryp, qyzý talqylaýǵa sebep boldy.
Biraq Tamlife.ru-diń málimetinshe, Kaddafıdiń bul sózi 2020 jyldaǵy pandemııamen esh baılanysy joq. Onyń jurt aýzyndaǵy qaýesetke aınalǵan bul sózderi 11 jyl aldyńǵy oqıǵany synaýdan paıda bolypty.
Óz baıandamasynda saıasatker «shoshqa tumaýy» degen atpen tanymal H1N1 tumaýy týraly aıtqan. 2009 jyly bul vırýsty farmaevtıkalyq kompanııalardyń tabysyn arttyrý úshin ádeıi oıdan shyǵarylǵany týraly sóz taraǵan. Kaddafıdiń de oıy osy tujyrymmen sáıkes keledi.
Kaddafı óz sózinde: «Múmkin H1N1 tumaýy zerthanada arnaıy jasalǵan vırýs shyǵar, biraq ol bastapqyda áskerı qarý retinde oılastyrylǵan», - dep málimdegen.
Budan ári lıvııalyq polkovnık BUU men Qaýipsizdik Keńesiniń áskerı saıasatyn synǵa alǵan. Ol baıandamasynda AQSh-pen qarym-qatynastyń tarıhı negizin eske túsirip, Afrıka elderinen kelgen mıgranttardyń jaıyna da toqtalǵan. Somalı qaraqshylaryna arnalǵan blokta Kaddafı terrorısterdi vırýstarmen salystyrǵan. Onyń pikirinshe, bul eki qubylys ta kapıtalısterdi baıytýǵa qyzmet etedi.
Saıasatker: «Somalılermen kúresý úshin kóbirek áskerı kemeler jiberý bul máseleniń sheshimi emes. Biz qaraqshylyq pen terrorızm qubylystaryna qate kózqaras tanytyp júrmiz. Búginde shoshqa tumaýy bar. Al erteń balyq tumaýy shyǵýy múmkin, óıtkeni keıde biz vırýstardy baqylap otyryp-aq shyǵarýdamyz. Bul – naǵyz kommerııalyq bıznes», - dep aıtqan.
Baıandamada Mýammar Kaddafı vırýspen qalaı kúresýge bolatyny týraly: «Kapıtalıstik kompanııalar vakınalardy jasap satý úshin vırýstar shyǵarady. Bul óte uıat jáne etıkaǵa sáıkes emes. Vakınalar men dári-dármekterdi satýǵa bolmaıdy. «Jasyl kitapta» (Mýammar Kaddafıdiń Úshinshi Dúnıejúzilik Teorııanyń negizderin aıqyndaıtyn baǵdarlamalyq teorııalyq jumysy – Redakııa) men dári-dármekterdi satýǵa nemese kommerııalandyrýǵa bolmaıdy dep málimdeımin. Balalarǵa dári-dármekter men ekpeler tegin bolýy kerek. Biraq kapıtalıstik kompanııalar vırýstar men vakınalar shyǵaryp, paıda tabýdy kózdeýde. Nelikten olar tegin bolmaıdy? Biz olardy satpaı, tegin taratýymyz kerek», - dep óz oıymen bólisken.
Lıvııanyń burynǵy basshysy óz baıandamasynda koronavırýstyq indettiń bolatynyn dál boljaı almaǵan. Biraq onyń aıtqan sózderi búgingi álemdik jaǵdaımen sáıkes kelip, azamattardyń pikirtalasýyna áser etip otyr.
Eske salaıyq, Mýammar Kaddafı Lıvııanyń sońǵy zańdy bıleýshisi bolǵan. 42 jyl bıliginen keıin ony sodyrlar 2011 jyly aıaýsyz óltirgen.
Foto ashyq derekkózden alyndy
Daıyndaǵan Aıjan PERDEBEKQYZY
