Latyn álipbıiniń taǵy basqa nusqasy usynylǵan ba?

2545
Adyrna.kz Telegram

Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevtyń tóraǵalyǵymen qazaq tili álipbıin latyn grafıkasyna kóshirý máselesi boıynsha keńes ótti, dep habarlaıdy «Adyrna» ulttyq portaly Aqorda saıtyna silteme jasap.

Jıynda Mádenıet jáne sport mınıstri Aqtoty Raıymqulova, Bilim jáne ǵylym mınıstri Ashat Aımaǵambetov, lıngvıst-ǵalymdar men sarapshylardyń qazaq tili álipbıin latyn grafıkasyna kóshirý jumystarynyń nátıjesi boıynsha baıandama jasaǵan.

Aqtoty Raıymqulova ǵylymı turǵydan zerdelengen álipbı jobasyn usyndy. Jetildirilgen álipbı halqymyzdyń jazý dástúrinde ornyqqan "bir dybys – bir árip" prınıpine tolyq sáıkes keledi, dıgraftar, ıaǵnı bir dybysty eki nemese odan kóp tańbamen belgileý prınıpi qoldanylmaıdy. Bul álipbı jobasynda qazaq tiliniń 28 dybysy tolyq qamtylǵan.

Bilim jáne ǵylym mınıstri Ashat Aımaǵambetov jańa álipbıdiń mektepter men bilim berý uıymdaryna júıeli túrde engizýdiń aldyn ala daıyndyq kezeńderi, ustazdardy, oqýlyqtardy daıarlaý men ádistemelik quraldardy jańartý máselesi boıynsha aqparat berdi. Onyń aıtýynsha, barlyq sharalar keshendi túrde kezeń-kezeńimen, aldyn ala tolyq daıyndyq júrgizilgennen keıin uıymdastyrylatyn bolady.

"Memleket basshysy keńeste qaralǵan máseleler boıynsha birqatar tapsyrmalar berdi. Atap aıtqanda, álipbı jobasy ǵalymdarmen birge tolyq zerdelenip, Úkimet janyndaǵy Qazaq tili álipbıin latyn grafıkasyna kóshirý jónindegi Ulttyq komıssııanyń kezekti otyrysynyń qaraýyna engizýdi tapsyrdy" delingen aqparattyq habarlamada.

Atalǵan komıssııa otyrysynyń qorytyndysy shyqqannan keıin Úkimet jetildirilgen álipbıdi bekitý týraly Jarlyq jobasyn Prezıdent ákimshiligine engizýi tıis.

– Jańa álipbı bastamasy – bul kúrdeli ári  shetin másele ekenin umytpaǵan jón. Jańa grafıkany engizý bir kúnde ıa bolmasa, tipti, bir jylda iske asa qoıatyn jumys emes. Áıtpese, asyǵystyq búkil mádenıetimizge jáne tarıhı bolmysymyzǵa zııan keltirýi múmkin. Másele – kırıllıadan latyn álipbıine aýdarýda emes, bul qazaq tiliniń aýqymdy reformasy degen sóz. Qarjy máselesin de eskerýimiz kerek. Latyn álipbıin engizý jumysy  birtindep júzege asýy kerek. Negizinde, bul grafıka  jas urpaqqa arnalǵan dep aıtýǵa bolady. Onyń ıgiligin, eń aldymen, solar kórýi kerek. Sondyqtan, bul úrdis josparly túrde, birtindep iske asyrylýy qajet, – dedi Q.Toqaev.

Pikirler