Tarazdyq ūstazdar mektep direktoryna şara qoldanudy sūraidy. Jambyl oblysynda bır top mūǧalım mektep qabyrǧasynda moraldyq-psihologiialyq jaǧdaidyŋ qiyndaǧanyna şaǧymdandy. Taraz qalasy bılım bölımınıŋ «№36 orta mektep» kommunaldyq memlekettık mekemesınıŋ qyzmetkerlerı mektep direktory Güljahan Abdreşovaǧa qatysty şara qoldanudy sūraidy dep jazady «Adyrna» ūlttyq portaly Azattyq Rýhy aqparat agenttıgıne sılteme jasap.
Agenttık redaksiiasyna habarlasqan ūstazdar mektepte jöndeu jūmystaryna qarajat jinau, basylymdarǧa mäjbürlep jazdyru, mekteptıŋ qūral-jabdyqtaryn mūǧalımderdıŋ satyp aluyna itermeleu derekterı baryn aitty. Aryzdanuşylar hat soŋynda öz esımderın atamaudy sūraǧan.
Osy mektepte tarih pänınen 16 jyldan berı sabaq beretın mūǧalım mektep basşysynyŋ dörekılıgı men aqşany zaŋsyz jinauǧa yqpal etıp otyrǧanyn aitady. Ol mektep direktorlyǧyna 2019 jyly qazan aiynda taǧaiyndalǧan Güljahan Abdreşovanyŋ adamnyŋ jeke basyn qorlau, ädepsız sözder aitu jäne jūmys tärtıbınen tys kezeŋde tapsyrmalar beretının alǧa tartady.
«Qazır WhatsApp messendjerı arqyly jūmys ısteitın zaman boldy ǧoi. Mektep direktory sabaq oqytyp otyrsaŋ da, sabaqtan tys uaqytta da ortaq chatta tynyştyq bermeidı. Anany alyp kel, mynany alyp kel deidı. Sosyn jekeŋe şyǧyp aiqaiǧa basady. Bız balaǧa onlain rejimde sabaq ötıp otyrǧanda, basqa eşnärsege alaŋdamauymyz kerek. Alaida, direktor Abdreşova Güljahan Esenovna ony eskermeidı. Jūmys uaqyty taŋǧy 8:00-den keşkı 20:00-ge deiın ekenı belgılı. Bıraq ol kısı tüngı 22:00-den keiın de, tıptı 23:50-de jekege habarlama jazyp, habarlamany aldyŋ ba, qolyŋdy köter, ekı tapsyrma berılse, ekı ret köter dep dörekılık körsetedı», - deidı pedagog.
Pän mūǧalımı biyl Ybyrai Altynsarin atyndaǧy tösbelgıge ūsynylǧanyn aitady. Ol baiqauǧa mektep ädıskerınıŋ nūsqauymen qūjattar tapsyryp, medalge ie bolǧan. Alaida, osy üşın mektep basşysy qaramaǧyndaǧylardy balaǧattap, auyr sözder aitypty.
«Sauatsyz, tupoisyŋdar, nege baiqauǧa qatysasyŋdar?» dedı. Osy oqiǧadan soŋ qan qysymym köterılıp, jedel järdem şaqyrttym. Därıgerler ystyq ukol saldy. Bırneşe kün auyryp, sosyn aqyry qūladym. Jüikem syr berıp, üide em aluǧa tura keldı», - deidı aryz iesı.
Direktordyŋ beiädep sözderı men anaiylyǧyn aityp bılım bölımıne şaǧymdanǧan mūǧalımder bilıkten eş şara bolmady deidı.
«Qazır qaşyqtan oqyp jatyrmyz, elde pandemiia jaǧdaiy, eşkımge oŋai emes. Bızdıŋ mektepke būl direktor 2019 jyly qazan aiynda kelgen. Mädenietten, etikadan jūrdai. Mūny bar jauapkerşılıkpen aita alamyn jäne mektepte barlyq mūǧalım kuälık beredı. «Qaq şekeden atamyn, buhgalteriiaǧa barsaŋ aiaǧyŋdy syndyramyn, şaşyŋdy jūlamyn, osy jerde qūlap ölıp qal, sauatsyz, tupoi» degen sözder bız üşın üirenşıktı. Bız būl turaly qalalyq bılım bölımıne şaǧym jazǧanbyz, osy aitylǧandardyŋ barlyǧyn sol jerde körsettık», - deidı bızge telefon arqyly habarlasqan mūǧalım.
Bılım ornyndaǧy eŋ dauly mäsele – kabinetterge jöndeu jūmystary üşın qarjy jinau. Jyl basynan berı tarih, matematika jäne orys tılı kabinetterın jöndeu üşın är mūǧalım 20 myŋ teŋgeden qarajat jūmsapty. Mektep basşysy būl bastama ärkımnıŋ öz erkımen ısteluı kerek dep alady da, artynan orynbasaryn jūmsap, mektep mūǧalımderıne boiaudan bastap, jöndeuge qajettı qūrylys materialdaryna deiın aldyrady eken.
«Men qalalyq sybailas jemqorlyqqa qarsy mekemege aryz jazdym, ol jerde pän mūǧalımderınıŋ barlyǧyna mektepışılık jöndeu jūmystaryna qarajat jinaǧanyn däleldedık. Tarih pänı kabinetıne osy aryzdan soŋ memleketten bölıngen qarjyǧa jöndeu jürgızdı. Orys tılı, matermatika siiaqty kabinetterge mūǧalımder är qaisysy 20 myŋ teŋgeden qarjy jinady. Al mekteptıŋ eden juuşylary 5 500 teŋgeden aqy alyp, ol kabinetterdı jöndedı. Sosyn Antikorda jinalys ötıp, ol jerde mektepke bala sanyna qarai qarjy bölınedı, soǧan ǧana jöndeu jürgızluı tiıs. Ata-ana nemese mūǧalımderden qarjy jinauǧa tyiym salynǧan dep Antikor mamandary körsetıp berdı, bızdıŋ mektepke jöndeuge 400 myŋ teŋge qarastyrylǧan. Al mūǧalımder jinaǧan aqşaǧa alynǧan qūrylys materialdary qaida, boiaular qaida jaǧyldy degen sūraqtar aşyq qaldy», - dep şaǧymdandy ūstazdar.
«Mektep basşysy eşkımnen qoryqpaidy, bızden zaŋsyz jinaǧan qarajatty qaitaratyn oiy joq. Bız, mūǧalımder, osy künge deiın gazet-jurnaldarǧa erkımızden tys jazylamyz. Kımde saǧaty köp, soǧan qymbat basylymdarǧa, «Egemen Qazaqstan» jäne «Aq Jol» gazetıne 10 myŋ teŋgege jazyluǧa nūsqau beredı. Al saǧaty az mūǧalımderdı «Jambyl», «Taraz» degen 4500 teŋgelık basylymdarǧa jazdyrtady», - deidı mūǧalımder.
Özın orys tıl pänı mūǧalımı dep tanystyrǧan azamat mekteptegı bırneşe zaŋsyzdyqqa toqtaldy. Onyŋ aituynşa byltyr qaraşa aiynda mūǧalımder «Altest» jüiesımen attestasiiadan ötken, sol kezde portfolio tapsyrady. Mektep direktory testten ötkenderdıŋ barlyǧyna 2 qoraptan A4 formatyndaǧy qaǧaz satyp äkeluge tapsyrma bergen körınedı. Är qoraptyŋ baǧasy – 1400 teŋgeden. Barlyǧy 20-dan astam mūǧalım attestasiiadan ötken.
«Mektep direktorynyŋ orynbasary Gülnär Başenova pän mūǧalımderıne şyǧyp, aqşa jinaudy mındetteidı. Sosyn kım qai kabinetke jöndeu jūmystaryn jürgızu kerek ekenın bölıp beredı. Bızdıŋ №36 mektepte negızgı pän kabinetterın mūǧalımder öz küşımen jasady. Bazardan baryp boiau satyp aldyq, odan tys, barlyq qūrylys saimanyn qosa satyp aldyq. Al, jöndeuge mekteptıŋ tehnikalyq qyzmetkerlerı jūmyldyryldy. Odan tys, olardyŋ eŋbekterıne dep taǧy 5 myŋ teŋgenı mūǧalımder töledık. Sonda bır kabinettıŋ jöndeuıne 19 500-20 000 teŋge jūmsaldy. Abdreşovany Tarazda «Gestapo» dep ataidy. Ol būl sözdı özı de aitady. Ol qalalyq bılım bölımınde ädısker bolyp ıstegen, №27 mektepte direktor bolǧan. Pedagogikalyq ortada tanymal. Kekşıl adam, sondyqtan men öz atymdy jasyryp qaluǧa mäjbürmın. Qorqamyn», - deidı №36 mekteptıŋ orys tılı pänı mūǧalımı.
Azattyq Rýhy mūǧalımderdıŋ şaǧymyna qatysty Taraz qalasy bılım bölımınıŋ «№36 orta mektep» kommunaldyq memlekettık mekemesınıŋ direktory Güljahan Abdreşovanyŋ pıkırın sūradyq. Bılım mekemesınıŋ basşysy mūndai şaǧymdardyŋ baryn bıletının aitty. Bıraq anonimdı aryzdardyŋ dälelı bolsa jauap beruge daiyn ekenın jäne özınıŋ de osy mäselege qatysty qūqyq qorǧau organdaryna aryzdanatynyn mälımdedı.
«Men bır-aq närsenı aitamyn. Eger sol mūǧalımderdıŋ qolynda dälelder bolsa, sotqa jügınsın de, jazalasyn. Bıraq, aryzdaryn olar anonim türınde jazady, taratady. Qazaqstan Respublikasynyŋ jeke qaralymdar turaly arnaiy zaŋy bar, sol zaŋnyŋ 5-şı babynda körsetılgen. Eger jeke qaralym anonimdı türde tüsse, qaralmauy kerek. Bıraq būl bırneşe ret qaitalanyp tūrǧan soŋ, zaŋ oryndaryna şaǧymdanyp, advokatpen kelıstım. Ol maǧan qūqyq qorǧau organdaryna aryz jazuymdy sūrady. Erteŋ osy mäselemen ainalyspaqşymyn. Men qasyqtap jinaǧan abyroiymdy şelektep tökkım kelmeidı. Özım «arym – janymnyŋ sadaǧasy» dep ömır süretın adammyn. Sondyqtan aryzdanǧan adamdardy ızdep tabuǧa kırısemın. Ūjymdaǧylardyŋ jeke basyna tiıspeimın. Ökpem joq, ärbır ūjymda ondai bır-ekı adam bolady. Eger sol aryzdanǧan adamdardyŋ qolynda dälel bolsa, tura men siiaqty öz qūqyǧyn qorǧasyn», - deidı Güljahan Abdreşova.
Taraz qalasy äkımdıgı bılım bölımınıŋ basşysy Saiahat Eseev aryzdardyŋ qaralyp, tiıstı şara qoldanǧanyn jetkızdı. Alaida, mektep direktory Güljahan Abdreşova bılım bölımınıŋ 10.11.2020 jylǧy №922 būiryǧymen kelıspeitının aitady.
«Aryzdy qarastyru qorytyndysy boiynşa basşylyq pen baqylaudy älsıretkenı jäne ūjymdaǧy psihologiialyq moraldyq ahualdyŋ tömendeuıne jol bergenı üşın №36 orta mektep direktory G.Abdreşovaǧa «sögıs» türındegı tärtıptık jaza qoldanyldy. Bıraq būl bızdıŋ ışkı şaruamyz. Ol jerde arnaiy zerdeleu toby jūmys jürgızdı. Tıkelei baǧynyşty mekeme bolǧan soŋ, jaza qoldanyldy. Būiryqqa özım qol qoidym. Aryzdar keledı. Bızge atyn körsetpeidı, tüsın tüstemeidı. Jeke jäne zaŋdy tūlǧalardyŋ ötınışın qarau tärtıbı boiynşa bürkemelengen aryzdar qaralmauy kerek. Bıraq saiasi-äleumettık ahualdy tūraqtandyru üşın bılım bölımıne berılgen arnaiy nūsqaular bar. Sonyŋ aiasynda ışkı şeşımmen ol mektepte bolyp jatqan jaǧdailarǧa bei-jai qaraǧan joqpyz. Baryp, qarap, körıp mūǧalım-ūstazdardyŋ pıkırın tyŋdap, özımız zerdeleu jūmystaryn jürgızdık», - dedı Taraz qalasy äkımdıgı bılım bölımınıŋ basşysy Saiahat Eseev.
Redaksiiaǧa joldanǧan hatta mūǧalımder: «Taraz qalasy №36 orta mektebınde direktor öz qyzmetın asyra paidalanyp, zaŋsyz äreketterge baruyn toqtatsyn. Osy künge deiın zaŋsyz jinalǧan qarajattar qaitarylsyn. Pän mūǧalımderı balaǧa bılım men tärbie beru ısımen ainalysuy kerek. Al şaruaşylyq nemese özge de mektep jūmystarymen ainalysatyn arnaiy qyzmetkerler bar. Qūzyrly organdarǧa hatta keltırılgen derekterdı beruge jäne tiıstı dälelderdı ūsynuǧa daiynbyz», degen talaptaryn jetkızıp otyr.
«Qazır WhatsApp messendjerı arqyly jūmys ısteitın zaman boldy ǧoi. Mektep direktory sabaq oqytyp otyrsaŋ da, sabaqtan tys uaqytta da ortaq chatta tynyştyq bermeidı. Anany alyp kel, mynany alyp kel deidı. Sosyn jekeŋe şyǧyp aiqaiǧa basady. Bız balaǧa onlain rejimde sabaq ötıp otyrǧanda, basqa eşnärsege alaŋdamauymyz kerek. Alaida, direktor Abdreşova Güljahan Esenovna ony eskermeidı. Jūmys uaqyty taŋǧy 8:00-den keşkı 20:00-ge deiın ekenı belgılı. Bıraq ol kısı tüngı 22:00-den keiın de, tıptı 23:50-de jekege habarlama jazyp, habarlamany aldyŋ ba, qolyŋdy köter, ekı tapsyrma berılse, ekı ret köter dep dörekılık körsetedı», - deidı pedagog.
Pän mūǧalımı biyl Ybyrai Altynsarin atyndaǧy tösbelgıge ūsynylǧanyn aitady. Ol baiqauǧa mektep ädıskerınıŋ nūsqauymen qūjattar tapsyryp, medalge ie bolǧan. Alaida, osy üşın mektep basşysy qaramaǧyndaǧylardy balaǧattap, auyr sözder aitypty.
«Sauatsyz, tupoisyŋdar, nege baiqauǧa qatysasyŋdar?» dedı. Osy oqiǧadan soŋ qan qysymym köterılıp, jedel järdem şaqyrttym. Därıgerler ystyq ukol saldy. Bırneşe kün auyryp, sosyn aqyry qūladym. Jüikem syr berıp, üide em aluǧa tura keldı», - deidı aryz iesı.
Direktordyŋ beiädep sözderı men anaiylyǧyn aityp bılım bölımıne şaǧymdanǧan mūǧalımder bilıkten eş şara bolmady deidı.
«Qazır qaşyqtan oqyp jatyrmyz, elde pandemiia jaǧdaiy, eşkımge oŋai emes. Bızdıŋ mektepke būl direktor 2019 jyly qazan aiynda kelgen. Mädenietten, etikadan jūrdai. Mūny bar jauapkerşılıkpen aita alamyn jäne mektepte barlyq mūǧalım kuälık beredı. «Qaq şekeden atamyn, buhgalteriiaǧa barsaŋ aiaǧyŋdy syndyramyn, şaşyŋdy jūlamyn, osy jerde qūlap ölıp qal, sauatsyz, tupoi» degen sözder bız üşın üirenşıktı. Bız būl turaly qalalyq bılım bölımıne şaǧym jazǧanbyz, osy aitylǧandardyŋ barlyǧyn sol jerde körsettık», - deidı bızge telefon arqyly habarlasqan mūǧalım.
Bılım ornyndaǧy eŋ dauly mäsele – kabinetterge jöndeu jūmystary üşın qarjy jinau. Jyl basynan berı tarih, matematika jäne orys tılı kabinetterın jöndeu üşın är mūǧalım 20 myŋ teŋgeden qarajat jūmsapty. Mektep basşysy būl bastama ärkımnıŋ öz erkımen ısteluı kerek dep alady da, artynan orynbasaryn jūmsap, mektep mūǧalımderıne boiaudan bastap, jöndeuge qajettı qūrylys materialdaryna deiın aldyrady eken.
«Men qalalyq sybailas jemqorlyqqa qarsy mekemege aryz jazdym, ol jerde pän mūǧalımderınıŋ barlyǧyna mektepışılık jöndeu jūmystaryna qarajat jinaǧanyn däleldedık. Tarih pänı kabinetıne osy aryzdan soŋ memleketten bölıngen qarjyǧa jöndeu jürgızdı. Orys tılı, matermatika siiaqty kabinetterge mūǧalımder är qaisysy 20 myŋ teŋgeden qarjy jinady. Al mekteptıŋ eden juuşylary 5 500 teŋgeden aqy alyp, ol kabinetterdı jöndedı. Sosyn Antikorda jinalys ötıp, ol jerde mektepke bala sanyna qarai qarjy bölınedı, soǧan ǧana jöndeu jürgızluı tiıs. Ata-ana nemese mūǧalımderden qarjy jinauǧa tyiym salynǧan dep Antikor mamandary körsetıp berdı, bızdıŋ mektepke jöndeuge 400 myŋ teŋge qarastyrylǧan. Al mūǧalımder jinaǧan aqşaǧa alynǧan qūrylys materialdary qaida, boiaular qaida jaǧyldy degen sūraqtar aşyq qaldy», - dep şaǧymdandy ūstazdar.
«Mektep basşysy eşkımnen qoryqpaidy, bızden zaŋsyz jinaǧan qarajatty qaitaratyn oiy joq. Bız, mūǧalımder, osy künge deiın gazet-jurnaldarǧa erkımızden tys jazylamyz. Kımde saǧaty köp, soǧan qymbat basylymdarǧa, «Egemen Qazaqstan» jäne «Aq Jol» gazetıne 10 myŋ teŋgege jazyluǧa nūsqau beredı. Al saǧaty az mūǧalımderdı «Jambyl», «Taraz» degen 4500 teŋgelık basylymdarǧa jazdyrtady», - deidı mūǧalımder.
Özın orys tıl pänı mūǧalımı dep tanystyrǧan azamat mekteptegı bırneşe zaŋsyzdyqqa toqtaldy. Onyŋ aituynşa byltyr qaraşa aiynda mūǧalımder «Altest» jüiesımen attestasiiadan ötken, sol kezde portfolio tapsyrady. Mektep direktory testten ötkenderdıŋ barlyǧyna 2 qoraptan A4 formatyndaǧy qaǧaz satyp äkeluge tapsyrma bergen körınedı. Är qoraptyŋ baǧasy – 1400 teŋgeden. Barlyǧy 20-dan astam mūǧalım attestasiiadan ötken.
«Mektep direktorynyŋ orynbasary Gülnär Başenova pän mūǧalımderıne şyǧyp, aqşa jinaudy mındetteidı. Sosyn kım qai kabinetke jöndeu jūmystaryn jürgızu kerek ekenın bölıp beredı. Bızdıŋ №36 mektepte negızgı pän kabinetterın mūǧalımder öz küşımen jasady. Bazardan baryp boiau satyp aldyq, odan tys, barlyq qūrylys saimanyn qosa satyp aldyq. Al, jöndeuge mekteptıŋ tehnikalyq qyzmetkerlerı jūmyldyryldy. Odan tys, olardyŋ eŋbekterıne dep taǧy 5 myŋ teŋgenı mūǧalımder töledık. Sonda bır kabinettıŋ jöndeuıne 19 500-20 000 teŋge jūmsaldy. Abdreşovany Tarazda «Gestapo» dep ataidy. Ol būl sözdı özı de aitady. Ol qalalyq bılım bölımınde ädısker bolyp ıstegen, №27 mektepte direktor bolǧan. Pedagogikalyq ortada tanymal. Kekşıl adam, sondyqtan men öz atymdy jasyryp qaluǧa mäjbürmın. Qorqamyn», - deidı №36 mekteptıŋ orys tılı pänı mūǧalımı.
Azattyq Rýhy mūǧalımderdıŋ şaǧymyna qatysty Taraz qalasy bılım bölımınıŋ «№36 orta mektep» kommunaldyq memlekettık mekemesınıŋ direktory Güljahan Abdreşovanyŋ pıkırın sūradyq. Bılım mekemesınıŋ basşysy mūndai şaǧymdardyŋ baryn bıletının aitty. Bıraq anonimdı aryzdardyŋ dälelı bolsa jauap beruge daiyn ekenın jäne özınıŋ de osy mäselege qatysty qūqyq qorǧau organdaryna aryzdanatynyn mälımdedı.
«Men bır-aq närsenı aitamyn. Eger sol mūǧalımderdıŋ qolynda dälelder bolsa, sotqa jügınsın de, jazalasyn. Bıraq, aryzdaryn olar anonim türınde jazady, taratady. Qazaqstan Respublikasynyŋ jeke qaralymdar turaly arnaiy zaŋy bar, sol zaŋnyŋ 5-şı babynda körsetılgen. Eger jeke qaralym anonimdı türde tüsse, qaralmauy kerek. Bıraq būl bırneşe ret qaitalanyp tūrǧan soŋ, zaŋ oryndaryna şaǧymdanyp, advokatpen kelıstım. Ol maǧan qūqyq qorǧau organdaryna aryz jazuymdy sūrady. Erteŋ osy mäselemen ainalyspaqşymyn. Men qasyqtap jinaǧan abyroiymdy şelektep tökkım kelmeidı. Özım «arym – janymnyŋ sadaǧasy» dep ömır süretın adammyn. Sondyqtan aryzdanǧan adamdardy ızdep tabuǧa kırısemın. Ūjymdaǧylardyŋ jeke basyna tiıspeimın. Ökpem joq, ärbır ūjymda ondai bır-ekı adam bolady. Eger sol aryzdanǧan adamdardyŋ qolynda dälel bolsa, tura men siiaqty öz qūqyǧyn qorǧasyn», - deidı Güljahan Abdreşova.
Taraz qalasy äkımdıgı bılım bölımınıŋ basşysy Saiahat Eseev aryzdardyŋ qaralyp, tiıstı şara qoldanǧanyn jetkızdı. Alaida, mektep direktory Güljahan Abdreşova bılım bölımınıŋ 10.11.2020 jylǧy №922 būiryǧymen kelıspeitının aitady.
«Aryzdy qarastyru qorytyndysy boiynşa basşylyq pen baqylaudy älsıretkenı jäne ūjymdaǧy psihologiialyq moraldyq ahualdyŋ tömendeuıne jol bergenı üşın №36 orta mektep direktory G.Abdreşovaǧa «sögıs» türındegı tärtıptık jaza qoldanyldy. Bıraq būl bızdıŋ ışkı şaruamyz. Ol jerde arnaiy zerdeleu toby jūmys jürgızdı. Tıkelei baǧynyşty mekeme bolǧan soŋ, jaza qoldanyldy. Būiryqqa özım qol qoidym. Aryzdar keledı. Bızge atyn körsetpeidı, tüsın tüstemeidı. Jeke jäne zaŋdy tūlǧalardyŋ ötınışın qarau tärtıbı boiynşa bürkemelengen aryzdar qaralmauy kerek. Bıraq saiasi-äleumettık ahualdy tūraqtandyru üşın bılım bölımıne berılgen arnaiy nūsqaular bar. Sonyŋ aiasynda ışkı şeşımmen ol mektepte bolyp jatqan jaǧdailarǧa bei-jai qaraǧan joqpyz. Baryp, qarap, körıp mūǧalım-ūstazdardyŋ pıkırın tyŋdap, özımız zerdeleu jūmystaryn jürgızdık», - dedı Taraz qalasy äkımdıgı bılım bölımınıŋ basşysy Saiahat Eseev.
Redaksiiaǧa joldanǧan hatta mūǧalımder: «Taraz qalasy №36 orta mektebınde direktor öz qyzmetın asyra paidalanyp, zaŋsyz äreketterge baruyn toqtatsyn. Osy künge deiın zaŋsyz jinalǧan qarajattar qaitarylsyn. Pän mūǧalımderı balaǧa bılım men tärbie beru ısımen ainalysuy kerek. Al şaruaşylyq nemese özge de mektep jūmystarymen ainalysatyn arnaiy qyzmetkerler bar. Qūzyrly organdarǧa hatta keltırılgen derekterdı beruge jäne tiıstı dälelderdı ūsynuǧa daiynbyz», degen talaptaryn jetkızıp otyr.
Rişat ASQARBEKŪLY.
