«Viruspen auyrǧan arystandar men jolbarystar jazylyp şyqty» degen aqparatqa senesızder me?
Senbeseŋızder, Luisvill haiuanattar baǧyndaǧy qar barystary koronaviruspen auyrǧan eŋ soŋǧy aŋdardyŋ qatarynda. NeeCee atty ūrǧaşy qar barysynyŋ jaǧdaiy oŋ nätije berıp otyr, qalǧan ekı barystyŋ da hal-aqualy tüzeledı dep kütılude. Alaida ol ūlttyq, veterinariialyq, diagnostikalyq ortalyǧynda rastaluy kerek.
Būl qar barystarynda, säuırde Bronks zoobaǧyndaǧy jolbarystar men arystandarda anyqtalǧandai, jötel men ysqyrudyŋ belgılerı baiqaldy. Al Niu-Iork zoobaǧyndaǧy jolbarystar eş qiyndyqsyz emdelıp şyqty. Kentukki haiuanttar baǧyndaǧy auruǧa şaldyqqan qar barystary da köp küttırmei jazylyp şyǧady dep boljanuda.
Ol, ol ma? Sonymen qatar küzender, itter men üi mysyqtary da adamdar siiaqty Covid-19 virusyn jūqtyrdy. Tıptı mysyqtar men küzender ony basqa januarlarǧa da tarata alatyn bolyp şyqty. Küzen – būl ındetke qatty şaldyǧatyn jäne koronavirusty adamdarǧa jūqtyra alatyn jalǧyz januar.
Virustyŋ mutasiiaǧa ūşyrauy vaksinanyŋ tiımdılıgıne kerı äser etedı. Daniia elı: «osy qauıptıŋ aldyn alu üşın 17 millionǧa juyq küzendı öltıru kerek «degen şeşım qabyldady. Dese de küzennıŋ qauıp töndıre aluy däleldengen joq, bıraq köptegen ǧalymdar būl ärekettı qoldady. Öitkenı küzender arasyndaǧy pandemiia mutasiianyŋ paida boluyna, adamdarǧa jäne basqa januarlarǧa tez taraluyna türtkı boluşy edı.
İtter men mysyqtardyŋ adamdarǧa virusty jūqtyruy turaly naqty derek joq. Aurudyŋ aldyn alu men baqylau ortalyǧy üi januarlarynyŋ ielerı men auylşaruaşylyǧyndaǧy küzen fermerlerıne arnalǧan arnaiy nūsqaulyq daiyndady.
Jalpy, januarlarda virusty anyqtau adamdardykınen özgeşe. Ondai täjıribeler arnaiy zerthanalarda jasalady. Mäselen, Luisvill haiuanattar baǧy qar barystarynyŋ näjıs synamalaryn İllinois Universitetınıŋ veterinarlyq, diagnostikalyq zerthanasyna jıbergennen keiın olardyŋ koronaviruspen auyrǧandyǧy anyqtaldy.
Ol synamalar qosymşa Aiova ştatyndaǧy ūlttyq, veterinarlyq qyzmet zerthanalaryna jöneltıldı. Saraptau nätijesı boiynşa NeeCee qar barysynyŋ jaǧdaiy oŋ nätijelı ekenın rastady. Al qalǧan ekı ılbıstıŋ densaulyǧy turaly synama nätijelerı kütılude.
Derekközder:
- James Gorman/2020/Snow Leopards Are the Latest Cats to Be Infected With the Coronavirus
Audarǧan: Qymbat MŪRAT,
"Adyrna" ūlttyq portaly
