Osydan bır apta būryn Almaty qalasynyŋ IIM akademiiasynda 3 kursta oqyǧan BQO tumasy 19 jastaǧy kursant Salamat Ötegenov asylyp qaldy, dep habarlaidy «Adyrna» tılşısı uralskweek.kz-ke sılteme jasap.
Ol qaitys bolǧanǧa deiın ata-anasyna ülken kölemde aqşa audarudy sūrap hat jazdy. Būl ülken qaryzdar, oqudyŋ joqtyǧy, ümıtsızdık jäne jas jıgıttı öz ömırın qiiuǧa mäjbür etken oqiǧa.
13 jeltoqsanda IIM Almaty akademiiasy ashanasynyŋ qosalqy bölmelerınıŋ bırınde 19 jastaǧy Salamat Ötegenov asylyp qaldy. Ony şeşıp alǧanda, ol tırı boldy, bıraq keiınırek kelgen jedel järdem brigadasy jıgıttı qūtqara almady. Ol Almaty uaqyty boiynşa saǧat 16:52-de qaitys boldy.
Sol künı, keşkı saǧat 19-da Salamattyŋ ata-analaryna IIM akademiiasynan qoŋyrau şalyp, olardyŋ balasy öz-özıne qol jūmsady dep habarlady. 15 jeltoqsanda Salamattyŋ mäiıtı akademiianyŋ ekı ofiserınıŋ süiemeldeuımen Oral qalasyna jetkızıldı. 16 jeltoqsan künı Salamat tuǧan jerı Aqjaiyq audany Şabdarjap auylyndaǧy ziratqa jerlendı.
Onda ol aǧasynan oǧan 300 myŋ teŋge audarudy sūraidy, äitpese tuystary ony eşqaşan körmeidı. Sodan keiın, sol künı ol beldıkke ılınıp, ölı küiınde tabylady.
7-nen keiın «Oral aptalyǧynyŋ» jurnalisterı Salamattyŋ anasy Baqzat İmanǧalievpen söilese aldy, ol bızge ūlynyŋ kem degende özın-özı öltıruge deiın jetkızu nemese maksimaldy türde öltırılgenı turaly dälelder körsettı.
«Ol maqsatşyl boldy, bärıne özı qol jetkızetın»
– Men bılımım boiynşa pedagog, matematikpın. Menıŋ balalarymnyŋ eşqaisysy būl salada jūmys taŋdaǧan joq, öitkenı olar menıŋ jūmysymdy bala kezımnen kördı. Salamattyŋ bala kezınen tehnikaǧa degen qyzyǧuşylyǧy boldy-teledidarǧa, telefondarǧa, ol baǧdarlamaşy bolǧysy keldı. 10-synypta ol IIM Almaty akademiiasynyŋ janynan baǧdarlamalau, tehnika jäne radiobailanyspen bailanysty tehnikalyq fakultet aşylatynyn bıldı. Sondyqtan ol oquǧa tüsu üşın däl osy mekemenı taŋdady, — dep bölıstı Bekzat İmanǧalieva. Ol eşqaşan eşkımmen töbelesken emes, ol ikemdı jäne sabyrly mınezge ie boldy. Eşqaşan mektep formasy turaly daulaspady— ärqaşan mektepke kostiummen baratyn. Onyŋ artynda eşqandai būzaqylyq baiqalmady. 2018 jyly ol akademiiaǧa tüsu emtihanyn tapsyryp, 87 ūpai jinap, grantqa tüstı. Sol jyly fakultet aşylǧandyqtan, baiqau az boldy. Sol kezde bız onyŋ oquǧa tüskenıne qatty quandyq, kursanttardy Akademiia rektory, general Ömırbai Smaiylov jeke qabyldady. Almatyǧa kelgennen keiın şılde aiynda Şabdarjap (būrynǧy Harkino) auylyna keldık.Al tamyz aiynda bız ony oquǧa jıberdık, — deidı Salamattyŋ anasy.Alǧaşqy oǧaştyqtar
Oqudyŋ bırınşı aiynda bärı jaqsy boldy-Salamat jas kursant kursynan öttı. Bır aidan keiın kursanttar ant berdı. Ata-anasy bos emes bolǧandyqtan, ülken aǧasy ant beru räsımıne bardy. Qaityp oralǧannan keiın, aǧasy ata — anasyna kursanttarǧa: «Mūnda ömır süruge jäne oquǧa kım şydai alady-osynda tūryp, oqyŋyz. Bıraq kım şydai almaidy-sız 100 myŋ teŋge tölep, «kazarmalyq jaǧdaidan» şyǧyp, » üi jaǧdaiynda»ömır süre alasyz degenın aitqan. – 1-kursta, ol oqudy bastaǧan kezde, kursanttardyŋ ata-analaryna arnalǧan What ‘ sApp toby qūryldy. Onda är balanyŋ ata-anasy 50 myŋ teŋgeden töleuı kerek degen aqparat kelıp tüstı. Bız sol kezde taŋ qaldyq — 50 myŋ teŋgege ne üşın? Bız keter aldynda Salamatqa memleket beruı tiıs barlyq qajettı zattardy satyp aldyq, akademiia memlekettık qamsyzdandyruda — äskeri kiım, aiaq kiım, kiım-keşek. Sodan keiın bızden taǧy 50 myŋ sūraidy. Eŋ taŋqalarlyǧy, bız tek sūraqtar qoidyq-basqa kursanttardyŋ ata-analary būl aqparatty ädettegıdei qabyldady. Belgılı bolǧandai, būl aqşany kazarmany jailastyru üşın — kır juǧyş maşina, ütık jäne tūrmystyq tehnika satyp alu üşın sūraǧan, — deidı Bekzat İmanǧalieva. Äiel küzdıŋ soŋynda Salamat ata — anasynan qar tazalau üşın kürek satyp aluǧa jäne basqa da şyǧyndarǧa aqşa sūrai bastaǧanyn aitady. Sodan keiın oǧan aqşa audarudy sūraityn alǧaşqy habarlamalar paida boldy. -Tıptı nariadqa tüsu üşın ol bıreuge 2,5 myŋ teŋgeden beruge tiıs edı, — deidı Salamattyŋ aǧasy Marlen aǧai.«Bız ünemı bır närse üşın töleuge mäjbürmız»
Ärı qarai-köp. Qaŋtar aiynda akademiiada qysqy sessiia öttı, sodan keiın kursanttar demalys künderın üide ötkızuge mäjbür boldy. Sol kezde Salamat anamnan sessiiany tapsyruǧa 80 myŋ teŋge sūrai bastady. Äieldıŋ aituynşa, Akademiiadaǧy sessiiany tapsyru jüiesı osylai jūmys ısteidı-eger sız emtihan tapsyrmasaŋyz, onda sız demalysqa üige bara almaisyz. Bekzattyŋ aituynşa, sessiiany «jarnasyz» tapsyru mümkın bolmady, äitpese oqytuşylar kursanttardy «qūlatyp tastaidy». – Ärine, men aşulandym-onyŋ är qadamy üşın qanşa aqşa töleuge bolady? Sodan keiın ol maǧan bylai dep jazdy: «Mama, būl äŋgıme aramyzda bolsyn. Ötınemın, aşulanbaŋyz, şaǧymdanbaŋyz. Eger sız aşulansaŋyz jäne şaǧymdana bastasaŋyz, onda olar menı osy jüiede «basyp tastaidy». Sen būl jerde şaǧymdandyŋ, anaŋa aittyŋ, anaŋ şu şyǧardy», – deidı ol. Sessiiaǧa ūlym tölep, ony sättı tapsyrǧannan keiın tuǧan auylyna oraldy. Üide ol anasyna IIM akademiiasynda eger kursanttar jarty jyldan keiın osy kazarmalyq ortada ömır süre almaitynyn tüsınse, olar 600 myŋ teŋgeden (1 aida 100 myŋ) tölep, mekemeden şyǧaryluy mümkın ekenın aitty. Akademiiadan ketu mümkın emes edı. 2019 jyldyŋ ortasy jaqyndap qaldy, ekınşı sessiia jaqyndap qaldy. Kursanttar qaitadan emtihan tapsyru üşın aqşa talap ete bastady. Būl joly Salamat bırneşe kurstastarymen özderı tapsyru üşın aqşa tölemeuge jäne barlyǧyn öz betımen tapsyruǧa şeşım qabyldady. — Bıraq olardyŋ arasynda ūjymdyq şeşım qabyldanbady-bıreu älı töleuge şeşım qabyldady, al tölemegender sessiiada qūlady. Sessiiany qaita tapsyru üşın olardan joǧary «tarif» boiynşa būl joly 120 myŋ teŋge talap ete bastady. Mūny töleuge tura keldı, – deidı Salamattyŋ anasy. 2019 jyldyŋ qyrküiek aiynda oqudyŋ ekınşı kursy bastaldy. Ata-analar Salamattyŋ jyldam qaryz jüiesı boiynşa nesie alǧanyn bıldı. Olar qaryzdy jauyp tastady, bıraq onyŋ nege qaryzǧa tüskenı turaly oilana bastady. Salamat jauap retınde ata-anasyn taǧy da mazalamaitynyn jäne olardan aqşa sūraǧysy kelmeitının aitty, sondyqtan da qaryzyn jabady dep ümıttenıp, mikrokredittık ūiymnan aqşa aldy. — Bız oǧan būl nesienı jauyp tastadyq jäne onyŋ ne üşın aqşa alatynyn sūradyq. Ol bızge: «Mama, būl men ǧana emes – būl «Jyldam nesieden» barlyq balalar aqşa aldy», – dep jauap berdı. Ol aqşany ne üşın alǧanyn tüsındırmedı, bıraq: «Apa, sız tüsınbeisız. Būl kazarmalyq jüiede bız ünemı bır närse üşın töleuge mäjbür bolǧan kezde ädettegıdei»,-dep tolyqtyrdy Bekzat.Barlyǧy öz esebınen
2020 jyl keldı. 16 nauryzda elde koronavirustyŋ taraluyna bailanysty tötenşe jaǧdai rejimı jariialandy. Salamattyŋ ata-anasy akademiia basşylyǧyna oqu men kursanttarmen ne bolatynyn bılu üşın qoŋyrau şalyp, jaza bastady. Olar ūzaq uaqyt boiy jauap bermedı, bıraq 30 nauryzda kursanttardyŋ üige baratyny belgılı boldy. Bıraq olardy üilerıne IIM Akademiiasynyŋ esebınen jıbermeidı-jıgıtter özderı 18 adamǧa arnalǧan mikroavtobus (ärqaisysy üşın 50 myŋ teŋgeden aldyn ala tölep) jaldap, Almatydan Qyzylorda-Aqtöbe-Oral-Atyrau-Aqtau baǧyty boiynşa jolǧa şyqty. – Akademiia olarǧa jolda eşteŋe bergen joq: ıssapar da, täulıktık aqşa da, tamaq ta. Aitalyq, olar Qyzylordaǧa deiın jettı jäne osy qaladan tüsetın balalar ata-analarynan ary qarai baratyn basqa balalar üşın tamaq jinaudy sūraidy. Būl balalardyŋ ata-analary avtobusqa tamaq berdı, oslaişa kursanttar üige jettı. Karantin bastalǧannan keiın onlain oqytu bastaldy, sessiiaǧa jettı. Taǧy da ol üşın töleuge tura keldı — ūly Kaspi.kz. qosymşasy arqyly 100 myŋ teŋge audardy, deidı Salamattyŋ anasy. Şılde aiynda Qazaqstanda syrqattanuşylyqtyŋ şyŋyna qaramastan, kursanttar akademiiaǧa poligonda dalalyq oqu-jattyǧulardan ötuge qaita şaqyryldy. Oǧan ūşaqpen jetuge tura keldı-taǧy da öz esebınen. Degenmen, oqu-jattyǧular soǧys taqyryby boiynşa ötıp, poligonda ötkızıluı tiıs bolǧanyna qaramastan, kursanttar barlyq 20 kündı kazarmada ötkızdı, onda olar şöp şauyp, aumaqty tazartty jäne basqa da şaruaşylyq jūmystarmen ainalysty.Qaityp keludı qalamau
Salamat dalalyq sabaqtardan oralǧannan keiın, ol jazdyŋ soŋynda qaitadan akademiiaǧa oquǧa şaqyryldy. Bıraq būǧan deiın ol koronavirusqa PTR testın tapsyruy kerek edı. — Sol kezde men onyŋ oquǧa barǧysy kelmeitınıne bırınşı ret nazar audardym. Bız PTR testın tapsyrǧan kezde ol menen: «Anaşym, men koronavirustyq nauqas degen anyqtamaǧa jaza alamyn ba?», dep sūrady. Men oǧan ne üşın kerek ekenın sūradym. Ol maǧan tıkelei jauap bermedı, bıraq ol akademiiaǧa oralǧysy kelmeitının aitty. Soŋǧy ketuge deiın ol özınıŋ barlyq mınez-qūlqymen jäne körınısımen ol jerge barǧysy kelmeitının körsettı. Sodan keiın men būl mümkın qimastyq bolar dep oiladym, öitkenı tamyz aiy öte qyzyqty boldy-ol ony auylda dostarymen jäne synyptastarymen bırge ötkızdı, olar da karantinge bailanysty üige oraldy. Olar balalarmen tamyz aiyn jaqsy ötkızdı-bırge jürdı. Mümkın ol bıraz demaldy dep oiladym», — deidı Bekzat. Ūly qaitys bolǧannan keiın äiel onyŋ dostarynan Salamattyŋ akademiiaǧa oralǧysy kelmeitındıgı turaly aitqanyn jäne Oral pedagogikalyq institutyna fizika-matematika bölımıne auysuǧa tyrysqanyn bıldı. Akademiiadan ketu oŋai emes edı-jıgıttıŋ ata-anasynyŋ aituynşa, ketu üşın är oqu aiyna 100 myŋ töleu kerek bolǧan. Salamat oqyǧan 2 jarym kurs üşın oǧan ketu jasau üşın şamamen 2 mln.teŋge beru kerek boldy. Keter aldynda jıgıt Mūrat esımdı kurs jetekşısımen söilesıp, akademiiada oquyn jalǧastyrǧysy kelmeitının aitty. Ol Salamatqa eger ol 2,5 million teŋge somasyn ötese, ketu mümkın dep jauap berdı, bıraq oǧan kelıp, sol jerde şeşım qabyldaudy ūsyndy. Salamat akademiiaǧa oqu ornynan ketu turaly söilesuge kettı, bıraq kelgennen keiın köp ūzamai ata-anasyna oquyn jalǧastyratynyn aitty.«Eger sen osy taqyrypty köterseŋ, menı joq dep esepte»
— Ol tek oquǧa kettı, bıraq bırden aqşa sūrai bastady. Keter aldynda bız oǧan bırınşı ret aqşa berıp, bırtındep az-azdan jıberdık. Eger būryn ol şaǧyn somalardy — negızınen 10 myŋ teŋgege deiın sūrasa, osydan keiın ol 50 myŋnan 100 myŋǧa deiın sūrai bastady. Men odan nege mūndai qarajat kerek ekenın sūrai bastadym, ol maǧan būl qaryzdy qaitaru kerek dep jauap berdı. Taŋǧaldym — qaidaǧy boryştar, sen ol jerde memleket qamqoryndasyŋ, kımge sen qaryzsyŋ? dep. Ol sonda bylai dedı: «Anaşym tüsınşı. Men jai ǧana qaryzbyn, jäne solai boldy», – dep eske alady Salamattyŋ anasy. Bır sätte Bekzat İmanǧalieva ūlyna: «Eger ol mūndai aqşa ne üşın kerek ekenın aitpasa, onda ol kurs bastyǧyna qoŋyrau şalyp, onymen söilesedı», – dedı. Sodan keiın Salamat ony köndıre bastady, oǧan: «Eger sen būl taqyrypty köterseŋ, menı joq dep esepte», – dedı. – Şılde aiynda ötken dalalyq jattyǧular kezınde alǧaşqy alaŋdatarlyq jaǧdai boldy. Maǧan tanys emes nömırden Akademiia kursanty retınde tanysqan bır jıgıt qoŋyrau şalyp, Salamat oǧan 160 myŋ teŋge qaryz ekenın mälımdedı jäne qaryzdy qaitarmai ketıp qaldy, dedı. Ärine, men onyŋ kım ekenın jäne ūlyma qaryz beru üşın 160 myŋ qaidan kelgenın sūrai bastadym, bıraq ol būl sūraqtarǧa jauap bermedı. Äŋgıme soŋynda men Salamatqa aldymen 120 myŋ, sodan keiın taǧy 40 audarumen aiaqtaldy, ol osy qaryzdy jabady. Sodan keiın menıŋ ūlym maǧan bärın aitpaitynyna kümändandym», – deidı Bekzat. Salamattyŋ ata-analary üşın ekınşı» alaŋdatarlyq jaǧdai » – olar ärdaiym oqu üşın keter aldynda oǧan kiım men aiaq kiım satyp alatyn, bıraq ūly ärqaşan şamaly kiımmen (jäne būl onyŋ kiımı emes), tıptı jyrtylǧan aiaq kiım keletını boldy. Jıgıt Almatyǧa barǧannan keiın onyŋ jaŋa kiımın eşkım körmedı.«Eger sız maǧan aqşa jıbermeseŋız, onda men qolsyz qaluym mümkın. Nemese aiaǧymnan aiyrylamyn»
Ol qaitys bolǧanǧa deiıngı soŋǧy 3 aida Salamat ädettegıden görı köp aqşa sūrai bastady. — Men oǧan bır künı jazǧanmyn, ol ünemı osyndai ülken aqşa sūraidy? Ol maǧan jauap retınde: «Apa, eger sız maǧan qazır keşke 100 myŋ jıbermeseŋız, taŋerteŋ men 200-ge qaryz bolamyn»dedı. Men qazır ony «eseptegışke otyrǧyzu» mümkın dep bırden senbedım, bıraq men 100 myŋ taptym. Bıraq keiınırek ol oǧan 200 myŋ berudı sūrady. Būl joly şydamym tausyldy, men ol būdan artyq aqşa almaitynyn aittym», — dep eske alady äiel. Bekzat soŋǧy ret Salamatqa 5 jeltoqsanda 10 myŋ teŋge aqşa jöneltken. 25 jeltoqsanda ata-anasy oǧan Almatydan Oralǧa deiın temırjol biletın alyp ülgerdı. — Ol soŋǧy ret menen aqşa sūraǧan kezde, men oǧan: «Tyŋda, şydamymyz tausyldy. Erteŋ äkeŋ akademiiaǧa qoŋyrau şalyp, basşylardan būl qandai «alymdar» ekenın sūraidy. Salamat menı taǧy da köndıre bastady. Sodan keiın men jaqsy dep şeştım-25 jeltoqsanda ol üige oralady, jäne bız osymen qoiamyz, endı ony eşqaida jıbermeimız», — deidı ol. Bekzat sonymen bırge ūlynyŋ mınez — qūlqyndaǧy oǧaştyqty baiqaidy-ol oǧan aqşany tek what ‘ sApp-qa hat almasu arqyly audarudy sūrady, bıraq būl turaly eşqaşan telefon arqyly söilespedı. Ol telefon arqyly tek «tiyn» kerek dep aita alatyn maksimum. Onyŋ üstıne, telefon arqyly onyŋ dauysy özgermedı-emosionaldy türde ol özınıŋ stresstık küide ekenın körsetpedı. — Men onyŋ SIM kartasyn basqa bıreu alyp, menımen hat almasyp jatyr dep küdıktendım, ol maǧan telefon arqyly jauap beredı. Bır sätte, mätındık hat almasu kezınde, ol özıne eşqaşan jol bermeitın ädepsız sözdermen habarlar ala bastadym. Sodan keiın men kümändandym-ūlym menımen hat almasyp jatyr ma? What ‘ sApp-ta ol tek maǧan, ülken aǧam men tätem — qaryndasyma hat jazdy. Ol äkesı men äpkesıne jazǧan joq. Aǧasymen hat jazysqan kezde, ol ädettegı «Tätenıŋ» ornyna oǧan balaǧat sözder jazdy jäne aqşa talap ettı. Būl bız üşın kümän tudyrdy, özımen jazysyp jürmızbe osy degen. Telefon qoŋyrauy kezınde būl turaly sūraudy oilamappyn», — deidı Bekzat kürsınıp. Ūlyn jerlegennen keiın ol osy 3,5 aida tuystary oǧan 630 myŋ teŋge audarǧanyn esepteidı. Ol qaitys bolǧanǧa deiıngı soŋǧy künı Salamat ülken aǧasyna aqşa audarudy sūrap hat jazdy. Habarlamalarda ol: «Eger sen qazır maǧan aqşa audarmasaŋ, onda men qolsyz qaluym mümkın. Nemese aiaǧymnan aiyrylamyn».«Men kettım»
– 13 jeltoqsanda keşke onyŋ kursynyŋ bastyǧy Mūrat bızge qoŋyrau şalyp: «Apai, qaiǧyly oqiǧa boldy, bız sızdıŋ ūlyŋyzdan aiyrylyp qaldyq. Mūnda jaqsy jıgıt boldy, özı sabyrly edı» dedı. Sonda men aittym -eger ol öte jaqsy jäne tynyş bolsa, ony qalai joǧalttyŋyz? Sodan keiın onyŋ aǧasy telefondy alyp, bastyqpen ūryssa bastady», – dep eske alady Salamattyŋ anasy sol qaiǧyly künnıŋ egjei-tegjeiın. Salamat ömırınıŋ soŋǧy künı saǧat 11.00-den bastap aǧasyna 300 myŋ teŋgenı Almaty uaqyty boiynşa saǧat 17.00-ge deiın jıberuın sūrap habarlama jıbergen. Sol künı onyŋ aǧasynyŋ qoly timei what ‘ sApp-qa qaramady, sondyqtan Salamattyŋ habarlamalaryn tek keşke kördı. Salamattan soŋǧy habarlama 16:31-de keldı. Ol: «Men kettım»dep jazdy.
Onda ol aǧasynan oǧan 300 myŋ teŋge audarudy sūraidy, äitpese tuystary ony eşqaşan körmeidı. Sodan keiın, sol künı ol beldıkke ılınıp, ölı küiınde tabylady.
«Būl ülken qarjylyq alaiaqtyqtyŋ belgılerı»
– Jazda ol dala jūmystaryna barǧanda, Qazaqstanda jūmys ısteitın IIM-nıŋ bes akademiiasynan tek Almaty qalasy ǧana sabaq ötkızuge şeşım qabyldaǧany anyqtaldy. Ata-analar jalpy chatta oqytudyŋ osy formatynyŋ sebebın bıle bastaǧanda, kurstyŋ bastyǧy Mūrat äŋgımege kırdı. Äŋgıme säuır aiynda kursanttarǧa barlyq uaqytta aitylǧan, bıraq men eşqaşan körmegen memlekettık qamsyzdandyrudyŋ 95 myŋ teŋgesınen audarylǧany anyqtaldy, — dep eske alady Salamattyŋ anasy. Sonymen qatar, studentterde 13 myŋ teŋgeden şäkırtaqy bar ekenı anyqtaldy. Bıraq mäsele mynada, kursanttar stipendiia tüsu kerek kartochkalarynyŋ qaida ekenın bılmeidı. Bekzattyŋ paiymdauynşa,mūnyŋ bärı osy memlekettık qamsyzdandyruǧa ainalǧan ülken qarjylyq alaiaqtyqtyŋ belgılerı. Memlekettık qoldaudyŋ özı bolmaǧan siiaqty — kursanttar özderı tamaq, tūrmystyq tauarlar satyp alyp, öz esebınen jürdı. — Men oǧan 25 jeltoqsanǧa Oral qalasyna deiın poiyzǧa bilet satyp alǧym kelgende, ūlyma qoŋyrau şalyp, odan maǧan jeke kuälıktıŋ fotosyn jıberudı ötındım. Ol maǧan: «Mama, ala almaimyn, ol kepılde», – dep jauap berdı. Men taŋqaldym, sūradym-Būl qalai, nege ol kepılde? Ol aqşa kerek dep jauap berdı, al qaryzdardyŋ ışınde — kazarmanyŋ ışındegı bufetke 23 myŋ, onda kursanttar kelısıp, azyq-tülık alady. Onda ol kuälıgın kepılge qoiyp, qaryzǧa batty. Men oǧan būl qaryzdy japtym, ol kuälıktı alyp, maǧan fotosuret jıberdı», — deidı äiel.«Sen menı tanymaityndai körın»
2019 jyldyŋ säuır aiynda Bekzatty mektep direktory retınde Almatydaǧy bılıktılıktı arttyru kurstaryna 2 aptaǧa jıberıldı. Osy mümkındıktı paidalanyp, demalys künderı äiel ūlynyŋ kazarmasyna kelıp, onymen bırge uaqyt ötkızu üşın ony bırneşe kün alyp ketkısı keldı. Ol būl turaly Salamatqa jazdy, bıraq ol kazarmanyŋ janynda paida boluyna qataŋ tyiym saldy jäne ol jūmystan bosaǧanda oǧan özı keletının aitty. – Jeksenbıde ol maǧan dosymen bırge keldı, men olardy tamaqtandyrudy, tamaq daiyndaudy şeştım. Salamat ünsız boldy, al onyŋ dosy tamaqtanǧannan keiın: «Osy alty aida alǧaş ret qalypty tamaqtandym, bızdı eşqaşan osylai tamaqtandyrmady», – dedı. Sol kezde būl sözder esımde qaldy. Kelesı demalys künderı Salamat jūmystan bosatylmady, men oǧan kazarmaǧa barudy şeştım. Sol kezde ol maǧan bylai dep jazdy: «Kelseŋ, köşede senbılık ötedı. Anam, maǧan jaqyndamaŋyz. Bız tazalaimyz, bıraq sız jai ǧana trotuarmen jürıŋız, menı bılmeitındıgıŋızdı körsetıŋız, Sız maǧan qaramaisyz. Men saǧan kele almaimyn». Sodan keiın men mūny qataŋ äskeri erejelerge sai bolar dep oiladym», – deidı Bekzat. Bıraq ol akademiiaǧa kelgende, «qataŋ äskeri erejeler» turaly äŋgıme joq ekenın kördı — kursanttar senbılık ötkızdı, bıraq ofiserler balmūzdaq jep tūrdy. Demalys kezınde, ūly üide bolǧan kezde, Bekzat ony qylmystyq jäne äkımşılık kodeksterdı bıluın tekseruge şeşım qabyldady-bıraq ūly onyŋ eşqaisysyn bılmedı. — Sonda ūlymnyŋ būl akademiiada eşqandai bılım almaitynyn tüsındım. Onda kursanttardy oqytumen de, tärbieleumen de eşkım ainalyspaidy, — dep senedı Bekzat.«Menıŋ küş qūrylymdarynda bıreuge oqudy ūsynuǧa auzym barmaidy»
— Būryn men ışkı ıster ministrlıgınıŋ jüiesı tūraqty, temırbeton, tärtıp degenge şyn jürekten sendım. Endı osy qaiǧyly jaǧdaidan keiın menıŋ tılım de balalarǧa osyndai mekemelerde oquǧa keŋes bermeidı. Sonymen qatar, qaiǧyly oqiǧadan keiın kurs bastyǧy Mūrat özın-özı öltıru turaly bızge habarlaudyŋ ornyna Oraldan basqa kursanttardyŋ ata-analaryna baryp, Salamatpen apat bolǧanyn habarlaudy ötındı. Būl turaly jerleu räsımıne qatysqan basqa kursanttyŋ ata — anasy aityp berdı, – deidı Bekzat. Ol ūlynyŋ özın — özı öltıruıne qatysty tergeu kem degende bır närsemen aiaqtalatynyna jäne bıreu jazalanatynyna kepıldık joq deidı, bıraq ol ädılettılık bolady dep ümıttenedı. Nege qazır bärı aityp otyrmyn — sezemın öz mındetım jetkızu barlyǧyna, kımnen balalar qazır oqidy, nemese kımnen balalar josparlap otyr sonda oquǧa tüsuge, qandai oqu orny ekenın olardyŋ bılgenı jön. Ol jerde balaŋdy joǧaltasyŋ. Sondyqtan men būl turaly aityp otyrmyn, — dep qorytyndylady Bekzat.«Zaŋsyz äreketter anyqtalǧan joq»
Oral aptalyǧynyŋ redaksiiasy Salamattyŋ özın-özı öltıruınen keiıngı kelesı künı 14 jeltoqsandaǧy qaiǧyly jaǧdai turaly bıldı. Bız Akademiia bastyǧy Ömerbai Smaiylovpen bırneşe ret bailanysuǧa tyrystyq. Alaida, jurnalistke bastyq jinalysta nemese bos emes dep jauap berdı jäne olar qaita qoŋyrau şaluǧa uäde bergen telefondy jazdy. Alaida jauap qoŋyrauy bolǧan joq. Tek bügın, 22 jeltoqsanda, maqala jazylǧan künı IIM akademiiasynan redaksiiadan kelgen hatqa jauap berıldı. Tömende akademiiadan jıberılgen tolyq hat berılgen:«Qūrmettı Vorobev A.! Sızdıŋ sūratuyŋyzǧa 2020 jylǧy 13 jeltoqsanda kursant Salamat Ötegenov asylyp alynǧanyn habarlaimyz. Atalǧan faktı boiynşa Almaty qalasy PD özındık qauıpsızdık basqarmasy Qazaqstan Respublikasy QK 105-baby 1-bölıgı boiynşa sotqa deiıngı tergeu jürgızude. Sonymen qatar, qyzmettık tergeu barysynda Akademiia qyzmetkerlerı men kursanttary tarapynan zaŋsyz ıs-äreketter faktılerı anyqtalǧan joq. Qūrmetpen, Qazaqstan Respublikasy IIM Almaty akademiiasy».Marqūmnyŋ tuystary aitqan Akademiiadaǧy kursanttardan ünemı aqşa jinauǧa qatysty hatta qoiylǧan sūraqtarǧa IIM akademiiasynda jauap bermeudı jön kördı. Degenmen, tuystarynyŋ aituynşa, hatty negızge ala otyryp, Almaty qalasynyŋ PD QR QK 105 — baby 1-bölıgı – «Özın-özı öltıruge deiın jetkızu»boiynşa sotqa deiıngı tergeudı bastady. Eger tergeude Salamat Ötegenovtıŋ ölımıne kınälı adam anyqtalsa, oǧan 3 jylǧa deiın bas bostandyǧynan aiyru nemese şekteu qaupı tönuı mümkın.
«Adyrna» ūlttyq portaly
