NATO elderı Qytaiǧa qarsy şūǧyl äreketke köşıp jatyr.
Älemde geosaiasi tartys bastalyp kettı. AQŞ pen Ūlybritaniia Qytaiǧa qarsy alyp jobaǧa trilliondaǧan dollar qarajat bölmekşı.
AQŞ pen Ūlybritaniia Qytaiǧa qarsy joiqyn konfrontasiialyq qadamǧa köştı. Būl ädettegı geosaiasi qaqtyǧys pen Pekinge qarsy baǧyttalǧan saiasi-ekonomikalyq, aqparattyq-tehnologiialyq qysymmen ıske asatyn prosess. Däl osy joba Donald Tramptyŋ kezınde jüzege asuy kerek bolatyn. Bıraq Tramp bosbelbeulık tanytyp, keiınge qaldyra bergen. Kapitolii Kongresı de sol üşın Trampty aiyptaǧan. Däl qazır AQŞ-ta Trampqa qarsy sot jürıp jatyr.
Briusselde transatlantikalyq bloktyŋ elderı de AQŞ-pen Ūlybritaniianyŋ būl qadamyn qoldap, Aspanasty elınıŋ ekonomikalyq qarqynyna qarsy tūratyn qūrlyqaralyq jobany ıske asyrudy qoldap şyqty. AQŞ bastaǧan NATO elderı osylai jaŋa qadamǧa barǧaly otyr.
Būl joba Qytai ekonomikasyna qarsy saiasi-ekonomikalyq, aqparattyq-tehnologiialyq maidanda bäsekeles bolǧaly tūr. Qytai qazır özınıŋ yqpalyna Orta Aziia men Afrikanyŋ, Europanyŋ bırneşe elderın kırgızıp aldy. Qytaiǧa qarsy alyp jobada Batys elderı jeŋıske jetetınıne senımdı. Eŋ aldymen 5G aqparattyq-tehnologiialyq qūrylǧylaryna sanksiia arqyly soqqy tigelı tūr. Mūnyŋ ışındı tūtas jasandy intellektı tehnologiialary jatyr.
Halyqaralyq ekspertter mūny Qytai investisiiasyn "nöldık" şkalaǧa qūlatu üşın, EO-nyŋ öndırıstık-logistikalyq äleuetın jaqsartu üşın AQŞ özıne prioritet sanap, ıske asyrǧaly otyr dep aituda. Qazır Europa elderınıŋ naryǧynda Qytaidyŋ "Motor Sich", COSCO siiaqty alyp öndırıstık oryndary bar. Osy öndırıs oryndaryn Europa naryǧynan yǧystyru maqsatynda jaqyn arada AQŞ, Qanada, Ūlybritaniia, Euroodaq elderınıŋ Qytaiǧa qarsy ekonomikalyq sanksiiasy jariialanbaqşy.
Jaqynda ǧana Qytai EO elderıne qarsy sanksiia jariialaǧan bolatyn, soǧan qarsy NATO elderınıŋ de Qytaiǧa qarsy jauaby joiqyn bolmaq. Älemde geosaiasi tartystar bastalyp kettı. Qazır basty nysanada Resei men Qytai tūr.
Bekbolat QARJAN,
"Adyrna" ūlttyq portaly
Ūqsas jaŋalyqtar
