Balanyŋ taǧdyryn baltalau emes pe būl?

Qazaqstanda jyl saiyn asyrap alynǧan balalardyŋ 20%-ǧa juyǧy balalar üilerıne qaitarylady. Sebebı qarapaiym. Asyrap aluşy ata-analar olardyŋ qiyn mınezın alǧa tartyp, tärbieleudı jalǧastyrudan bas tartady. Öz kezegınde mūndai balalardyŋ jartysy basqa otbasylarǧa jaqsy sıŋısıp ketedı. Būl arada joǧarydaǧylar jetımderdıŋ sany azaiyp, olardy asyrau jaǧdailary jaqsarǧanyn aitady. Is jüzınde jaǧdai quantarlyq emes. Būl turaly Stan.kz aqparat agenttıgı "Astana" arnasyna sılteme jasap habarlaidy. Saltanat Sipatilova özınıŋ jienderın asyrap aluǧa mäjbür boldy. Olardyŋ anasy ışımdıkke salynyp ketken. Saltanattyŋ balalardy qolyna alǧanyna ekı jyl bolǧan. "Bızdıŋ balalar balalar üiınde bolmady, bıraq qiyn jaǧdaida ömır sürdı. Ärdaiym jaqsy tamaqtana bermeidı, kiınbeidı. Onyŋ üstıne anasy anadai küide boldy, qamqorlyq, süiıspenşılık qoldau bolmady. Sondyqtan, olar özderın balalar üiınen jaqsy sezındı dep oilamaimyn. Mūnda bız otbasy basqaşa boluy mümkın ekenın körsettık.  Eşqandai aiqai-şusyz, balaǧattau, aşulanşaqtyq pen ışımdık joq",  - dedı Pavlodar qalasynyŋ tūrǧyny Saltanat Sipatilova. Jyl saiyn myŋǧa juyq ata-ana osyndai batyl qadamǧa barady. Bıraq, qanşa küş salǧanymen, asyrap alǧan balamen ortaq tıl tabu bärınıŋ qolynan kele bermeidı. Ol otbasynan ūzaq bolǧan saiyn, ädettegı ömır saltyna üirenu soǧūrlym qiyn bolady. Balalar üiındegı tärbienıŋ ızı mäŋgı qalady. "Bala mekemede neǧūrlym ūzaq tūrsa, jaraqat soǧūrlym küştı bolady. Sebebı bala tuǧannan bastap sol jerde boluy mümkın. Ol otbasyndaǧy säbidıŋ basynan keşetın närsenı bastan keşırmeidı. Barlyq mümkındıkter, materialdyq-tehnikalyq bazaǧa qaramastan, ärbır jeke balanyŋ jaqyn eresek adamy bolmaidy. Mūnyŋ bärı balanyŋ jaraqattanuyna äser etedı", - dedı "Ana üiı" bala asyrap alu jönındegı ūlttyq agenttık" QQ jobasynyŋ jetekşısı Läzzat Jüsıpova. Barlyq qiyndyqtardy jeŋe almaǧandar balalardan bas tartady. Tärbielenuşıler qajet emes önım siiaqty qaitadan balalar üiıne oralady. Būl eldegı bala asyrap alǧan balalardyŋ 20%-na teŋ. Osy jaǧdaida balanyŋ alǧan jaraqatyn eşnärsemen salystyruǧa bolmaidy. Mysaly, Qostanai oblysynda ekı apaly-sıŋlılı 10 jyl ışınde 7 mekemenı jäne 2 otbasyn auystyrǧan. Al Şymkentte 17 jasar bozbala balalar üiıne oraldy. Ony bır jarym jasynda asyrap alǧan. "Almaty oblysynda 6 jasar balany alyp kettı. Ol balanyŋ ūrlyq jasap, aldaitynyna, mektepten qaşatynyna şaǧymdandy. Bız oǧan ünemı ūsynystar berıp otyrdyq. Ol olardy oryndamady. Sodan keiın bız balany alu turaly bastama köterdık. Bırneşe aptadan keiın oǧan jaŋa tolyqqandy otbasyn taptyq. Ol qazır sol jerde jaqsy beiımdelıp jatyr. Otbasy būl balanyŋ qūtqaruşy taiaqşasy bolyp şyqty. Qazaqstanda mūndai jaǧdailardyŋ sanyn azaitu üşın barlyq ümıtkerler asyrap aluşy ata-analar mektebınen ötuge mındetteldı. Kurstarda bolaşaq asyrap aluşylarǧa olardy ne kütıp tūrǧanyn aitady. Osyndai daiyndyqtan keiın tılek bıldıruşılerdıŋ şamamen üşten bırı bas tartady. "Adamdy daiyndau kerek. Ökınışke qarai, bızde qaitarular boldy. Būl bala üşın ekı ese stress jäne soqqy. Sondyqtan zaŋnamalyq tūjyrymdamany engızdık. Ata-ana bolmas būryn, asyrap aluşy ata-analar mektebınen ötuıŋız kerek, öitkenı olar kömekşı. Zaŋdy, psihologiialyq, pedagogikalyq tūrǧydan", - dedı QR BǦM Balalar qūqyǧyn qorǧau komitetı töraǧasynyŋ orynbasary Dulat Jekebaev. Jalpy, qazır balalar üiınde 4 myŋnan astam tärbielenuşı bar. El auqymynda būl körsetkış sonşalyqty ülken emes. Äsırese, on jyl būryn olardyŋ sany üş ese köp bolǧanyn eskersek. Aita keterlıgı, jetı jastan asqandar balalardyŋ 90%-yn qūraidy. Būl degenımız, olar eşqaşan öz otbasylaryn taba almaidy.