Älemdegı eŋ bai internet sauda platformasy Amazon-nyŋ negızın qalaǧan Djefri Bezosty bılesızder. Milliarder. Tehnokrat. İnternet saudadan bölek 2000 jyly “Blue Origin” atty jeke kompaniia qūrǧan. Maqsaty ǧaryşty zertteu.
2021 jyly 21 şıldede Djefri Bezostyŋ “Blue Origin” kompaniiasy 6 turistı ǧaryşqa şyǧarmaqşy. Qazır kompaniia jasap şyǧarǧan “New Shepard” ǧaryş zymyrany synaqtan ötıp jatyr. Kompaniia 15 ret kezektı synaǧyn sättı ötkızdı. Būl raketanyŋ erekşelıgı turister otyrǧan kapsulany 115 km biıktıkke alyp ūşady. Dıttegen nüktege jetkende kapsuladan bölınıp, ūşqan jerıne qaitadan qonady. “SpaceX”-tyŋ köp ret qoldanuǧa bolatyn “Falcon9” raketasy ıspettes. Raketadan bölıngen turister mıngen kapsula ǧaryşta qalyqtap, ainalyp ūşyp, qaitadan jerge qarai qūldilaidy. Tiıstı nüktege jetkende paraşiutter aşylyp jerge qonady.
Negızı AQŞ armandar oryndalatyn el degen atyna laiyqty memleket. Tılı bai, tarihy tereŋ el ǧoi. Būlardyŋ bailary da aqyldy adamdar özı. Bızdıŋ bailar jarysa meşıt salady. Kezındegı Osman imperiiasynyŋ meşıt salyp jarysqan paşalary sekıldı. AQŞ-tyŋ bailary ǧaryşty zertteuge, ǧylymǧa, tehnokrattarǧa investisiia qūiady. Adamnyŋ oiyna kelmeitın dünielerdı ıske asyrady. Ükımetten de kömek sūramaidy. Kedergı keltırmeseŋ boldy bastysy.
Sonymen Djefri Bezostyŋ “Blue Origin” kompaniiasyn nazarda ūstaŋyzdar. 2021 jyly ǧaryşqa turist alyp ūşqan jeke kompaniia retınde taǧy bır adamzat balasynyŋ tarihyn jazady. Tarihty jazuyn jazady ǧoi. Būlar bızdıŋ “Baiqoŋyrdy” Roskosmospen qosa tırıdei öltıretın boldy. Būl aksioma.
“NASA” men “SpaceX”-tı bylai qoiǧanda jeke käsıpkerlerdıŋ kompaniialary bızdıŋ tūtas memlekettık baǧdarlamalarymyzdy basyp ozdy. Alysqa kettı. Būlai jalǧasa berse “Vechno dogoniaiuşii” ekonomikasy bar eldıŋ deŋgeiınde qala beremız. Būnyŋ basqa joly joq.
Bauyrjan SERIKBAEV,
"Adyrna" ūlttyq portaly
Ūqsas jaŋalyqtar
