Düniejüzı qazaqtarynyŋ V Qūryltaiyndaǧy N.Nazarbaevtyŋ söilegen sözı

2924
Adyrna.kz Telegram
http://adyrna.kz/content/uploads/2017/06/53ac6027eae93c98f109ad0a309e05f8_resize_w_520_h_.jpg

Ardaqty aǧaiyn!

Qymbatty bauyrlar!

Düniejüzı qazaqtarynyŋ V qūryltaiyna kelgen barşaŋyzǧa qazaqtyŋ qasterlı Atajūrty – Qazaq Elıne, onyŋ bas ordasy – Astanaǧa qoş keldıŋızder dep, quanyşymdy bıldıremın! Alty qūrlyqqa sauyn aitqan myna alqaly jiynǧa älemnıŋ 39 elınen 350-den astam qandasymyz keldı. Qaida jürse de qazaqtyŋ tarihi otany bıreu-aq. Ol – Qazaqstan. Atamekenımız jalǧyz, ol – bır uys topyraǧyna deiın qasiettı Qazaq Elı. Bügıngı basqosuǧa negızınen jas buynnyŋ ökılderı şaqyryldy. Sebebı, jas ūrpaq tüp qazyǧyn ūmytpai, bır tamyryn tarihi Otanynda jaiuǧa tiıs. Tuǧan elımen bailanysyn nyǧaityp, ata saltyn saqtap, ana tılın ūmytpai, bılıp ösuı qajet. Qūryltai balamaly energiia boiynşa jer jüzınıŋ innovasiialyq jetıstıkterın paş etetın EKSPO-2017 körmesıne orai ötude. Bız arnaiy osylai bailanystyrdyq. Sebebı, būl Qazaqstannyŋ mereiın asyryp, küllı älemnıŋ nazaryn audaratyn auqymdy şara bolyp otyr. Bız bauyrlarymyz Atajūrtynyŋ bügıngı kelbetın körıp, marqaisyn, oi tüisın dep, sızderdı EKSPO-ǧa orai şaqyrdyq. Dünienı taŋqaldyrǧan elordamyz – Astananyŋ ösıp-örkendep bara jatqanyn körsın, quansyn dep oiladyq. Keşeden berı Qazaqstannyŋ marqaiǧan, körkeigen astanasyn körıp, köz jetkızdıŋızder.

Qūrmettı otandastar!

Alǧaşqy qūryltaidan berı 25 jyl öttı. 20 ǧasyrda qazaqtyŋ basynan ötpegen zūlmat joq. Täuelsızdıktıŋ 25 jyly da qiyndyqsyz bolǧan joq. Degenmen, qazaqtyŋ talantty halyq ekenı dünie jüzıne belgılı. Bärımız bırıgıp, jūmyla jūmys ıstep, bırlıgımızden jazbaǧannyŋ arqasynda osy jyldar ışınde kelelı tabystarǧa jettık. Jalpy ortaşa ömır süretın halyqtardan ozyp, olardan joǧary şyqtyq. 40 paiyz kedeişılıktı 3 paiyzǧa tömendettık. Ekonomikamyzdy 22 ese ösırdık. Eldıŋ tabysy da osynşa östı. Bügıngı qazaqtyŋ tarihynda onyŋ jaǧdaiy men tūrmysy eş uaqytta mūndai bolǧan emes. Būl – tarih tūrǧysynan qas qaǧym sät bolǧanmen, qazırgı taŋda tūtas däuırge tatityn uaqyt. Elımızdıŋ bolaşaqqa bastar baǧyty men maqsaty da aiqyn. Bız būl joldan da öttık. Bırınşı jolymyz – täuelsızdık alǧan quanyşymyz boldy. Ekınşısı – 2030 jylǧa deiıngı baǧdarlamamyz. Ony oryndadyq. Endı üşınşı jol – 2050 jylǧa deiıngı strategiiamyz. Onyŋ negızgı maqsaty – örkendegen eŋ ülken memleketter qataryna qosylu. Eldıgımızdı nyǧaitatyn 5 instituttyq reformany ıske asyru üşın «100 naqty qadam» Ūlt Josparyn oryndap jatyrmyz. Qazaqstannyŋ üşınşı jaŋǧyruyn jariialap, onyŋ 5 basymdyǧyn naqtyladyq. Konstitusiialyq reformalar jasap, saiasi jaŋǧyrudy jüzege asyrudamyz. Būl jūmystardyŋ özegıne ainalatyn Ruhani jaŋǧyrudy qolǧa aldyq. Oǧan qoǧamdyq sanany tübegeilı özgertıp, jaŋa ūrpaq qalyptastyruǧa baǧyttalǧan 6 joba negız bolady. Zaman öte tez jyljyp keledı. Qazır tehnika men innovasiianyŋ artqan kezı. Jaŋalyqtar kün saiyn eselenude. Halyqtar zor bäsekelestık jolyna tüstı. Solardyŋ qatarynda bolu üşın bız de qamdanuymyz kerek. Bırınşıden, qazaq tılın latyn älıpbiıne köşıru. Būl – ana tılımızdıŋ jahandyq ǧylym men bılımge kırıguın, ärı älem qazaqtarynyŋ ruhani tūtastyǧyn qamtamasyz etetın bıregei qadam. Mūny aityp otyrǧan sebebım, qazır TMD aumaǧyndaǧy qazaqtar kirill ärıpterın, Qytaidaǧy qandastarymyz töte jazudy, batys elderındegı bauyrlar latyn älıpbiın qoldanuda. Bärımız söileskende tılımız bır bolsa da, oqyǧanda üş türlı bolyp şyǧady. Eşbır kedergısız tüsınısetın bır qazaqtyŋ balasy bır-bırınıŋ jazuyn ūqpaityn küige jettı. Būl – jer jüzıne tarydai şaşylǧan qazaqtyŋ keiıngı ūrpaǧyn bır-bırınen  alşaqtatuda. Köp ūzamai būl olqylyqtar bırjola joiylady. Qazaq tılınıŋ latyn älıpbiıne köşuı bırlıgımızdı nyǧaityp, ruhani jaqyndastyra tüsedı. Ekınşıden, gumanitarlyq baǧyttaǧy eŋ üzdık 100 oqulyqty qazaq tılınde şyǧaru. Būl – qazaqstandyqtar üşın ǧana emes, küllı qazaq üşın airyqşa maŋyzdy joba. Şet eldıŋ oqulyqtaryn aldymen orysşaǧa, sosyn qazaqşaǧa audarǧanşa köp jyl ötedı. Sondyqtan eŋ kerektı 100 kıtapty qazaq tılınde şyǧaru mäselesın alǧa qoiyp otyrmyz. Endı qandastarymyz qai elde tūrǧanyna qaramastan düniedegı eŋ taŋdauly bılımmen ana tılınde susyndai alady. Qazır osynda san tılde söileitın, tereŋ bılımdı köptegen jastar otyr. Sızderdı küllı qazaqtyŋ örısın keŋeitıp, deŋgeiın köteretın aituly jobaǧa belsene qatysuǧa şaqyramyn. Joldauymda mūny 2025 jylǧa deiın jüzege asyru kerek degen meje qoiǧan bolatynmyn. Bıraq ony soza berudıŋ qajetı joq. Ǧalymdarymyz bızge tiıstı ärıpterdı taŋdap beruge tiıs. Menıŋşe, eş qiyndyq joq. Sebebı, bızdıŋ balalarymyzdyŋ bärı bırınşı synyptan bastap aǧylşynşa oqidy. Ösıp kele jatqan ūrpaqqa ony igeru eş qiyn bolmaidy. Üşınşıden, «Tuǧan jer» jobasy ärbır azamattyŋ jerı men elıne qamqorlyq jasauyn közdeidı. Men tarihi Otanyna septıgın tigızgısı  keletın qandastarymyz da köp ekenıne  senımdımın. Ärqaisymyz öz mümkındıgımızge qarai kındık qanymyz tamǧan tuǧan jerımızge jaqsylyq ıstesek, bükıl halyqtyŋ berekesı bolar edı. «Tuǧan jerın süie almaǧan, süie alar ma tuǧan elın?» degen aqynnyŋ öleŋ joldary bar. Şynynda da, otanşyldyq, otandy süiu tuǧan jerıŋnen, tuǧan auylyŋnan bastalady. Sondyqtan «Tuǧan jerge täu etu» degen ūǧym qazaqqa tän närse. Aitalyq, Europadan därıger qazaq kelıp, bır bauyryna operasiia jasasa, būl bar qazaqtyŋ jany bır ekenın körsetpei me? Nemese qūryltaiǧa kelgen ärbır qazaq Astanada aǧaş otyrǧyzsa, ony jergılıktı jūrt qiyrdaǧy bauyrymnyŋ qoltaŋbasy dep baptap jürse qandai jarasymdy?! Şeteldegı qazaq önerpazy elde konsert berse, qazaq ǧalymy tapqan jaŋalyǧyn engızıp, käsıpkerler jaŋa öndırıster aşyp jatsa, el men eldıŋ qosylǧany osy emes pe?! Jobany üilestıruşı organ Düniejüzı qazaqtary qauymdastyǧymen bırlesıp, būl baǧytta jūmys ısteuı kerek. Törtınşıden, qazaq üşın Atamekennıŋ bır şymşym topyraǧyna deiın tūnyp tūrǧan qasiet. Tūtas türkınıŋ altyn besıgı Altai, kielı Türkıstan, ūlt ūiasy Ūlytau jäne basqa da oryndar – barşa qazaq üşın qasiettı. Būl jerlerge şetelden san myŋ qazaq kelıp, taǧzym etıp jür. Alaida, keiıngı jastardyŋ eldegı tarihi, ruhani qūndylyqtardan habary az. «Qazaqstannyŋ kielı jerlerınıŋ geografiiasy» jasalǧan soŋ, ol şettegı qazaqtarǧa da tanystyryluy qajet. Qaida jürsek te alty alaşqa ortaq qūndylyqtar bızdı bırıktıre tüsedı. Sondai-aq, qazaqtyŋ talai baǧa jetpes ruhani qazynalary Qazaqstannan tys jerde. Bız bır jyldy «Ūlttyq tarih jyly» dep jariialap, dünie jüzı boiynşa qazaq tarihyna qatysty qūndylyqtardy ızdestırdık. Köp dünie jinaldy. Keiınnen «Mädeni mūra» baǧdarlamasyn ıske asyrdyq. Jaŋa kıtaptar jazyp, qazaqtyŋ ataly sözderın, änderın, filosoftar mūrasynyŋ jinaǧyn şyǧardyq. Ǧalymdarymyz şetelderge jasaǧan ǧylymi saparlary arqyly köptegen qūndy mūralarymyzben qaita tabystyruda. Jaqynda belgılı ǧalymymyz 1,5 myŋ jyl būryn jasalǧan dombyrany tauyp, elge äkeldı. Köne türkı tılınde «jūpar küi äuenı süisındırdı» degen jazuy bar dombyra qazaq küiı 15 ǧasyr būryn ūly öner deŋgeiıne köterılgenın körsetedı. Qazaqstannan tysqary jerlerde mūndai qūndy jädıgerler jetıp artylady. Arheologiialyq zertteuler jasaǧanda şettegı kielı oryndar men mūralar nazardan tys qalmauǧa tiıs. Besınşıden, Qazaqstandyq mädeniettı älemge tanytatyn bıregei joba bastaldy. Onda otandyq mädeniettıŋ taŋdauly ülgılerı älemnıŋ basty tılderınde söilep, barlyq qūrlyqtarǧa jol tartady. Sondai öner tuyndylaryn tauyp, saraptap, Bırıkken Ūlttar Ūiymynyŋ alty tılıne audaryp, dünie jüzıne taratu kerek. Qazaqstandyq mädeniet degenımız – eŋ aldymen qazaqtyŋ mädenietı. Endeşe, töl mädenietımızdı jer jüzıne tanytuǧa aǧaiyndar da atsalysuy  kerek. Qazaqstan halqy Assambleiasynyŋ XXV  sessiiasyna sonau Argentinada tūratyn jerlesımız kelıp qatysty. 17 jyl būryn Almatydan köşken nemıs qyzy Qazaqstannyŋ mädeni ortalyǧyn qūryp, ūlttyq bairaq memorialynda kök tuymyzdy jelbıretıp jür. Osyndai patriottar barşaǧa ülgı. Altynşydan, «Qazaqstandaǧy 100 jaŋa esım» jobasy Täuelsızdık jyldarynda jetıstıkke jetken otandastarymyzdy elge tanystyryp, ülgı etudı közdeidı. Bız 25 jyl ışınde ǧasyrǧa tatityn şarua jasadyq. Qazaqstandy dünie jüzıne paş ettık. Elımızdıŋ deŋgeiın köterdık. Qazaqstannyŋ köptegen bastamasy älemde qoldau tauyp, ıske asuda. Osy jyldar ışınde barşaǧa belgılı bolǧan otandastarymyz da az emes. Solardy ırıktep, attaryn älemge tanytu kerek. Ärbır azamattyŋ tabys joly – elımızdıŋ damu jolynyŋ körınısı. Olardy alystaǧy aǧaiyn bıluı qajet. Sondai-aq, ömır boiy syrtta jürse de, bılımı men bılıgı, önerı men daryny arqyly qazaqtyŋ atyn şyǧarǧan bauyrlaryn tarihi Otany tanuǧa tiıs. Qauymdastyqqa älemdegı tanymal qazaqtardyŋ elektrondy bazasyn daiyndaudy tapsyramyn. Būl şette jürgen aǧaiynmen san türlı salada yntymaqtastyq ornatyp, barys-kelıstı jandandyruǧa jol aşady. Ruhani jaŋǧyru degen – bükıl qazaqtyŋ jaŋǧyruy, bırlık degen – barşa qazaqtyŋ bırlıgı. Būl – negızgı mäsele. Bızdıŋ qol jetken tabysymyz el ışındegı tynyştyq pen bırlıktıŋ arqasy. Bırlıgı joq elderde ne bolyp jatqanyn körıp otyrmyz. Qazaqtyŋ «Öser eldıŋ armany bıtpes, öspes eldıŋ janjaly bıtpes» degen ataly sözı bar. Sondyqtan bız bırlıktı, sonyŋ ışınde qazaqtyŋ bırlıgın saqtap kele jatyrmyz. Tarihqa köz salsaq, qazaqtyŋ jeŋılıp, bıreuge bodandyqqa tüsuı tek qana ışten ydyrap, bırlıgınen aiyrylǧan kezde bolǧan. Kerısınşe, qazaq bırıkken kezde jeŋıp otyrǧan. Osyny ūmytpauymyz kerek. Qazırgı jahandanu däuırınde ruhani tūtastyq qana qazaqty ǧasyrlar synynan sürınbei ötetın Mäŋgılık El etedı.

Qadırlı bauyrlar!

Ötken 20-şy ǧasyr qazaq üşın qiianatty, öte auyr ǧasyr boldy. 1921-1930 jyldardaǧy aştyqta qazaqtyŋ teŋ jartysynan aiyryldyq. Kezınde ondai jaǧdai bolmaǧanda, qazır qazaqtyŋ sany 50-60 millionnan asyp qalar edı. Odan keiın repressiia boldy. 103 myŋ adam sottaldy. Qazaqtyŋ 65 myŋ betke ūstar ziialysy tūtqyndaldy. Onyŋ 25 myŋy atyldy. Qazaq üşın söz aita alatyn adamdardyŋ tamyryna balta şabylyp, joiyp jıberıldı. Sol qiynşylyqtar kezınde qazaqtar jan sauǧalap, dünie jüzıne şaşyrap kettı. Myŋ ölıp, myŋ tırılgen qazaq örkendep, qaita ösıp keledı. Qazır 5 millionnan astam qandasymyz şet memleketterde tūryp jatyr. Bız Täuelsızdık jyldarynda alystaǧy aǧaiyndy qoldaudy esten şyǧarǧan emespız. Şetelden 1 millionǧa juyq qazaqty elge köşırıp alyp, qoldan keler barlyq kömegımızdı jasadyq. Bügınde bauyrlarymyz Qazaqstannyŋ azamaty atanyp, el damuyna öz ülesterın qosuda. Kelgen aǧaiyndardyŋ ışınde köptegen tanymal ǧalymdar, daryndy sportşylar men öner maitalmandary bar. Mysaly, boksşy Qanat İslam, änşı Maira Mūhamedqyzy, ǧalym Qarjaubai Sartqojaūly, Düken Mäsımhan jäne basqa da köptegen azamattardy atauǧa bolady. Sonymen bırge, aǧaiyndar demografiialyq jaǧdai jaqsaryp, halyq sanynyŋ ösuıne erekşe yqpal ettı. 1991 jyly elımızde qazaqtardyŋ ülesı 40 prosenttei bolsa, qazır 70 prosentten astyq.

Qymbatty otandastar!

20 ǧasyrda Soltüstık Kavkazdan 550 myŋ adam, Qiyr Şyǧys pen Koreiadan 100 myŋ adam, Reseidegı nemıs ūltynan 600 myŋ adam, evreiler men grekterden 1,5 milliondai adam küştep köşırılıp, jasandy türde köp ūltty elge ainaldyq. Täuelsızdık alǧan jyldarda 17 millionǧa tarta halqymyz bar edı. Odaq ydyrap, el sarsaŋǧa tüskende, solardyŋ bırazy elderıne köştı. Sodan bız 14 million bolyp qaldyq. Alǧaşqyda jyl saiyn 200 myŋdai bala düniege kelse, qazır jylyna 400 myŋnan astam bala tuady. Men biylǧy 1 şıldede halqymyzdyŋ sany 18 millionǧa jetedı dep jariialaimyn. Qandastarymyzǧa memleket pen qoǧam tarapynan jan-jaqty qoldau men kömek körsetu üşın myna jūmystar qolǧa alynuy tiıs. Bırınşıden, şettegı jäne elge köşıp keletın aǧaiyndy qoldau üşın «Otandastar» qoryn qūramyz. Qazaq biznesmenderın osy qorǧa öz ülesterın qosuǧa şaqyramyn. Mūny ūiymdastyrudy Qūryltai basşylyǧyna, Prezident Äkımşılıgıne jäne Ükımetke tapsyramyn. Qauymdastyqtyŋ ofisın Almatydan Astanaǧa köşıretın kez keldı. Ekınşıden, qūrylǧan Qor Düniejüzı qazaqtary qauymdastyǧymen bırlesıp, otandastarǧa jan-jaqty qoldau men kömek berudıŋ ıs-şaralaryn anyqtap, soǧan säikes keşendı baǧdarlama äzırlesın. Ol baǧdarlamada qazaqtyŋ köşı men alystaǧy aǧaiynmen bailanystyŋ barlyq mäselelerı qamtyluy kerek. Baǧdarlamanyŋ basymdyqtary men mındetterı qor arqyly ıske asyrylatyn bolady. Üşınşıden, elım, jerım dep emırengen ärbır qazaqqa Qazaqstannyŋ esıgı ärqaşan aiqara aşyq. Eşkımge şekteu joq. Bız köşıp keletın aǧaiynǧa jol sılteudı tūrǧylyqty jerınen bastauymyz kerek. Elşılıkter azamattardyŋ qūjatyn qamdap, qonystanatyn jerı turaly keŋes beruge tiıs. Ony Syrtqy ıster ministrlıgıne tapsyramyn. Sonda şekaradaǧy şyrǧalaŋ da, elge kelgen soŋ qūjat tügendeu üşın ary-berı sabylu da bolmaidy. Qytai qazaqtarynyŋ sottalmaǧany turaly anyqtama aluy jaiy, aǧaiynnyŋ arǧy bettegı eŋbek ötılı eseptelmeuı siiaqty problemalar bar. Ükımetke osynyŋ bärın keşendı türde qaita qarap, şeşımın tabudy tapsyramyn. Törtınşıden, jastarǧa qoldau körsetu. Bız şeteldegı qazaq balalarynyŋ Qazaqstanda bılım aluyna jaǧdai jasauymyz kerek. Qazır olar memlekettık grantpen elımızdıŋ joǧarǧy oqu oryndarynda oqi alady. Ükımetke otandastarymyzdyŋ joǧary bılım aluyn qoljetımdı etu üşın olarǧa bölıngen kvotany 2 esege köbeitudı tapsyramyn. Qazır bılım men ǧylymǧa köp köŋıl bölıp jatyrmyz. Osy jyldar ışınde 1 500 mektep salyndy. Ziiatkerlık mektepter men joǧary oqu oryndaryn saldyq. Şeteldık qazaq studentterı üşın bılımıne qarai arnaiy stipendiialyq baǧdarlama engızu kerek. Qai eldıŋ azamaty bolsa da elde oqyǧan qazaq balasy erteŋ Qazaqstanǧa qyzmet etetının este saqtaǧan jön. Besınşıden, syrtta jürgen bauyrlardyŋ bır bölıgı, äsırese, jastar assimiliasiiaǧa tüsıp, ana tılın ūmytyp barady. Bız būǧan ara tüsuge tiıspız. Ükımet şeteldegı qandastarymyz yqşam ornalasqan öŋırlerde olardyŋ ana tılınde bılım alu mümkındıkterın qarastyruy kerek. Qysqa merzım ışınde qazaq diasporasyn gumanitarlyq baǧyttaǧy ädebiettermen,  oqulyqtarmen, ädıstemelık qūraldarmen qamtamasyz etudı tapsyramyn. Altynşydan, alystaǧy aǧaiyn elden tūraqty habar alyp, bailanysta bolǧysy keledı. Qazaqstanda ne bolyp jatqanyn bılıp, atqarylyp jatqan ısterdı körgısı keledı. Qazır şeteldık körermenderge arnalǧan KazakhTV telearnasy qandastarymyz tūratyn aimaqtardyŋ bırazyn qamtidy. Bıraq, būl jetkılıksız. Ükımetke memlekettık telearnalardy ırgeles elderde körsetu mümkındıkterın qarastyrudy jükteimın. Būl merzımdı baspasözge de qatysty. Jetınşıden, kez-kelgen memleket käsıbi, bılımdı, jaŋaşyl mamandarǧa mūqtaj. Men tarihi Otanyma eŋbek sıŋıremın, onyŋ damuyna üles qosamyn degen ärbır talantty qazaqty elge şaqyramyn. Ükımet osyndai azamattardy elge tartyp, mamandyǧyna, mümkındıgıne qarai jaǧdai jasaudyŋ tetıkterın qarastyrsyn. Segızınşıden, bız arnaiy baǧdarlama qabyldap, oŋtüstıktıŋ tūrǧyndaryn soltüstıkke köşırıp jatyrmyz. Aǧaiyndar eŋbek küşı az terıskei jaqqa qonystanuǧa yntaly boluy kerek. Būl üşın köşıp keluşılerdıŋ jaŋa ortaǧa neǧūrlym tez beiımdeluıne jaǧdai jasauǧa  tiıspız. Ol jaqta beiımdeu ortalyqtary jūmys ısteuı qajet. Kelgen aǧaiyndy qonystandyratyn üiler salyp, äleumettık infraqūrylym jasau kerek. Ony baǧdarlama türınde qolǧa aluymyz qajet. Olardyŋ qajettı mamandyq aluyna järdem berılıp, jūmyspen qamtudyŋ jol kartasy jasalsyn. Osynyŋ bärı – ūltymyzdyŋ, elımızdıŋ jarqyn bolaşaǧy üşın atqarylatyn maŋyzdy şaralar bolmaq.

Ardaqty aǧaiyn!

Bız sızderdıŋ kelgenderıŋızge quanamyz. Atajūrtqa tarihi otanymyz bar dep kelıp otyrsyzdar. Sondyqtan, dünie jüzındegı qazaqtardyŋ basy qosylyp, elımızdıŋ örkendeuıne atsalyssa eken deimın. Bırlıgımız ajyramasyn. Qauymdastyq qūrylǧan künnen bastap oǧan özım töraǧalyq etıp kelemın. Men üşın şette jürgen bauyrlarǧa janaşyr bolu – ärbır qazaqstandyqqa qamqorlyq jasaumen bırdei maŋyzdy. «Är qazaq – menıŋ jalǧyzym» degen öleŋ jolyn qūryltai mınbesınen älemdegı ärbır qazaqqa joldaimyn. Sızderge aitarym, alystaǧy aǧaiynǧa menıŋ dūǧai sälemımdı jetkızıŋızder. Qazaq balasy qai elde tūrsa da Ūly Dalada Mäŋgılık El qūryp jatqan baitaq Qazaqstannyŋ ajyramas bölşegı ekenın jüregınıŋ törınde ūstasyn! Qūryltai künde bolyp jatqan joq. Asyqpai Atamekende aunap-qunap, äsem Astanany körıŋızder. Älem nazaryn tıkken EKSPO-ny tamaşalaŋyzdar. Oǧan 115 memleket pen 22 halyqaralyq ūiym qatysuda. Bız ekı-üş jyldyŋ ışınde Astananyŋ bır audanyn salyp şyqtyq. Būl sapar elmen etene tanysyp, oi tüier jemıstı sapar bolsyn. Bügın barşa qazaqtyŋ basyn bırıktırer salmaqty oilar aitylyp, ızgı ıster bastau alaryna senımdımın. Ekı künnen soŋ barşa mūsylmandar üşın qasiettı ait merekesı bastalady. Bız ūmytylyp kete jazdaǧan ata dınımızdı qaitaryp, Qazaqstanda 2,5 myŋnan astam meşıt aştyq. Eldı imandylyqqa şaqyryp kelemız. Bız ekstremizm men terrorizmge qarsy elmız. Zaiyrly memleketpız. Sol joldy ūstanamyz. Örkenietke, ǧylym men bılımge qol sozǧan elmız. Ait qabyl bolsyn, jaratqan Qazaqqa jar bolsyn! Qazaqstannyŋ täuelsızdıgı mäŋgılık bolsyn! Bızdıŋ kök bairaǧymyz mäŋgı jelbırei bersın!

*  *  *

Qūrmettı otandastar!

Dünie jüzındegı qazaqtar sany basqa eldermen salystyrǧanda köp emes. Degenmen, eldıŋ deŋgeiı halqynyŋ köptıgımen nemese azdyǧymen ölşenbeidı. Eldıŋ sıŋırgen eŋbegımen, sol elden şyqqan belgılı adamdar men ǧalymdardyŋ jetıstıkterımen ölşenedı. Sondyqtan, bar qazaqtyŋ basyn bırıktıru –  menıŋ Elbasy retındegı paryzym! Senımderıŋızge rahmet! Qazaqstan – bärımızdıŋ ortaq Otanymyz. Syrttaǧy aǧaiyn ärdaiym köŋılımızdıŋ törınde. Bügın köptegen mäselelerdı talqyladyq.  Ūsynystaryŋyzdyŋ barlyǧy eskerıletın bolady. Men Ükımetke bırqatar tapsyrmalar berdım, ol menıŋ baqylauymda bolady. Jalpy, būl qūryltaidyŋ bererı az emes dep sanaimyn. Qazaqta «barmasaŋ, kelmeseŋ jat bolarsyŋ» degen söz bar. Sondyqtan, tek qana qūryltaiǧa emes, är uaqytta kelıp tūryŋyzdar. Bızdıŋ esıgımız ärdaiym aşyq. Şettegı ärbır qandasymyz – qazaq elınıŋ bır tüiırşıgı. Sızder ekı el arasyndaǧy däneker bolasyzdar. Şeteldegı qazaqtar elge jiı kelıp, tuǧan jerge tamyr bekıtıp tūrǧany dūrys. Sızder elge kelıp közaiym bolsaŋyzdar, men de syrttaǧy jastarymyzdyŋ oi örısın, bılım deŋgeiın, bastysy, qazaqy bolmystaryn körıp, köŋılım tolyp otyr. Osy qalyptan tanbaŋyzdar. Qaida jürseŋızder de, arqa süier Atamekendı, bükıl qazaq qasiet tūtar Qazaqstandy jürek törıne saqtap jürıŋızder. Sonda özderıŋız de, ūrpaqtaryŋyz da mäŋgı qazaq bolyp qalasyzdar. Qazaq bolu – märtebe, maqtanyş, qazaq bolu – jaratqannyŋ syiy! Osyny bärımız de baǧalai bıleiık! Bız sızderge tılekşımız, ärkez bırgemız. Bärıŋızdı ata-babalar aruaǧy qoldasyn! Elımız aman, ırgemız tynyş bolsyn! Kök bairaǧymyz biıkte jelbıresın! Qazaqstannyŋ Mäŋgılık el boluyna bırlese atsalysaiyq!
Pıkırler