Qazaqstan azamattaryna zeinetaqy jinaǧynyŋ şektı mölşerınen asatyn bölıgın aluǧa rūqsat berılgennen keiın, iaǧni, biylǧy qaŋtar aiynyŋ soŋynan bastap jyljymaityn mülık naryǧyndaǧy sūranys kürt artyp kettı. Däl osy sebeptı qaitalama jäne alǧaşqy naryqtaǧy baspanalardyŋ baǧasy köterılgen dep habarlaidy "Adyrna" ūlttyq portaly "Qazaqparatqa" sılteme jasap.
Būl turaly Qazaqstan Rieltorlarynyŋ bırıkken qauymdastyǧy prezidentınıŋ keŋesşısı Nina Lukianenko bylai deidı:
— Jyljymaityn mülık satyp alu üşın zeinetaqy aqşasyn paidalanu mümkındıgı tölem qabıletın sūranysyn aitarlyqtai arttyrdy. Būl rette «barlyǧynda bırdei päter satyp aluǧa jetetın aqşa bolǧan joq» degen syndy şübämen qaraudyŋ jönı joq siiaqty. Öitkenı, tıptı basy artyq 2 mln teŋge bolǧannyŋ özınde qalǧan soma qolma-qol aqşamen nemese nesie arqyly tolyqtyruǧa mümkındık boldy.
Degenmen sarapşy jarnamada özgertılgen, iaǧni satuşy sūrap otyrǧan baǧany esepteudıŋ qajetı joq ekendıgın aitady. Baspananyŋ şynaiy özgergen baǧasy naqty mämıle jasasu barysynda 10-20 paiyzǧa deiın auytquy mümkın.
— 2021 jyldyŋ säuırınde mamyrǧa qaraǧanda abattandyrylǧan baspanany qaita satu baǧasy 1,7, al jaŋa tūrǧyn üilerdıŋ qūny 0,8 paiyzǧa ǧana qymbattady. Al nauryzda aqpanǧa qaraǧanda abattandyrylǧan päterdı qaita satu qūny 2, jaŋa baspana 0,5 paiyzǧa ǧana köterıldı. Demek, baǧa ösımınıŋ qarqynyna qaraityn bolsaq, naryqtaǧy jaǧdai köŋıl alaŋdatarlyqtai emes. Iаǧni, infliasiia ösımı qarqynyna, teŋge baǧamynyŋ auytquyna jäne özge de jaittarǧa sai keletındıgın baiqauǧa bolady, - deidı qauymdastyq prezidentınıŋ keŋesşısı.Onyŋ aituynşa, qazırgı uaqytta baspana naryǧyndaǧy dürlıkpe basyldy jäne bırtındep teŋgerımdı qalypqa tüsıp kele jatyr. — Älemde de şarşy metrdıŋ baǧasyna qatysty tūraqtylyq joq. Oǧan aluan türlı faktorlar tıkelei äser etendıgı belgılı. Tolyqtai alǧanda, şarşy metr baǧasynyŋ özgeru ürdısın saralaǧan kezde olardyŋ ūzaq merzımdı kezeŋdegı, kemınde 1 jyldaǧy dinamikasyn zerdeleu qajet. Būǧan qosa, naryqtaǧy aitarlyqtai auytqu soŋǧy 2,3 jylda bolmaǧanyn da atap ötken jön. Şamaly ösumen qatar qūldyrau da boldy. Degenmen, oǧan äser etken faktorlar barlyǧynda da tüsınıktı edı. Pandemiia jäne sonyŋ saldarynan jürıp-tūruǧa engızılgen şekteuler mämıleler sanynyŋ kemuıne jäne būl jait baǧanyŋ tömendeuıne alyp keldı. Al Bıryŋǧai jinaqtauşy zeinetaqy qorynan jinaqtalǧan qarajattyŋ bır bölıgın aluǧa rūqsat beru tūrǧyndardyŋ satyp alu sūranysyn arttyryp, baǧa ösımıne türtkı boldy, - deidı Nina Lukianenko.
Sonymen qatar ol qūrylys materialdarynyŋ qymbattauy da soŋǧy önım qūnynyŋ artuyna yqpal etetındıgın basa aitty.— Däl qazırgı kezeŋde baǧanyŋ tömendeuıne eşqandai alǧyşart joq. Osy oraida satyp aluşylarǧa barynşa qyzyqty ūsynystardy ızdep, jyljymaityn mülık satyp aludy jeŋıldetetın barlyq tetıktı, iaǧni ipotekalyq zaimnyŋ qoljetımdı nūsqalaryn, qūrylysşylardan bölıp töleu mümkındıgın, aksiialardy qarastyruǧa keŋes berer edım, - dedı ol. Onyŋ atap ötuınşe, soŋǧy bırneşe jyl boiy elımızdıŋ jyljymaityn mülık naryǧynda baǧa alypsatarlyǧy joq.
— Öz şyǧyndaryŋyzdy qarap körıŋızderşı. Barlyq zatqa baǧa ösıp jatyr. Otbasylyq şyǧynda artyp keledı. Būl teŋgenıŋ satyp alu qabıletınıŋ tömendegendıgın, infliasiianyŋ oryn alǧandyǧyn jäne basqa da jaittardy bıldıredı. Sūranystaǧy alypsatarlyq barlyq uaqytta baǧanyŋ standarttan tys ösımı faktoryn bıldıredı jäne osy ösımnen bıreuler paida tabady. Zeinetaqy qorynda jinaqtalǧan qarajattyŋ bölıgın alu aiasynda mämıleler sany artyp, būl baǧanyŋ ösuıne qatty äser ettı. Tıptı, bıreuler qaitadan satyp jıberu üşın zeinetaqy qarjysyna päter satyp alǧanymen aqşalaryn tek qana qolma-qol qarajatqa ainaldyra alady. Bıraq, onyŋ būl proseduradan paida tabuy neǧaibyl, - deidı ol.Būǧan deiın QR Bäsekelestıktı qorǧau jäne damytu agenttıgınıŋ töraǧasy Serık Jūmanǧarin tūrǧyn üi baǧasynyŋ jaǧdaiy tūraqty emes jäne qūbylmaly boluymen erekşelenetındıgın aitqan edı. — 2021 jyldyŋ qaŋtar-säuır ailarynda bastapqy tūrǧyn üi baǧalarynyŋ ösuı 5,5% qūrady. Ötken jyldyŋ säikes kezeŋımen salystyrǧanda ol 1,5%-dy ǧana qūrady. Biylǧy ekınşı deŋgeilı tūrǧyn üidıŋ baǧasy ösıp keledı, iaǧni 12,3% östı, 2020 jyldyŋ osy kezeŋınde 2,2% bolǧan, - degen edı ol.
Agenttık basşysynyŋ atap ötuınşe, 2021 jyldyŋ qaŋtarynan säuırge deiın 175 040 päter satyp alu-satu mämılelerı tırkeldı. Būl tūrǧyndar tarapynan sūranystyŋ artqanyn körsetedı. Alaida, tūrǧyn üi jaǧdaiyn jaqsartu üşın zeinetaqy tölemderın paidalanu erejelerı qūrylys saluşyda Bıryŋǧai operatordyŋ kepıldıgı bolmasa, tūrǧyn üidı qūrylys satysynda satyp alu mümkındıgın joqqa şyǧarady.— 1,3 trillion teŋge (şamamen 60%) zeinetaqy tölemderı tūrǧyn üi jaǧdaiyn jaqsartuǧa jūmsaldy, onyŋ 46%-y (621 mlrd.teŋge) - ipotekasyz tūrǧyn üi satyp aluǧa (tolyq öteu), 25%-y (336 mlrd.teŋge) ipotekalyq nesie boiynşa qaryzdy jabuǧa (ışınara nemese tolyq), 14%-y (194 mlrd.teŋge) jinaqtalǧan zeinetaqy tölemıne, 6%-y (75 mlrd.teŋge) «Otbasy» banktegı ipotekalyq tūrǧyn üi zaemyn alu üşın, 3%-y (40 mlrd.teŋge) bastapqy tölemdy qūraidy, - deidı QR Bäsekelestıktı qorǧau jäne damytu agenttıgınıŋ töraǧasy Serık Jūmanǧarin. Agenttık basşysynyŋ atap ötuınşe, memleket basşylyǧy qabyldaǧan soŋǧy ıs-şaralar men qūrylys materialdarynyŋ qymbattauy tūrǧyn üi naryǧyna äserın tigızude. Sonymen qatar ol agenttık tūrǧyn üi baǧasynyŋ ösuıne jol bermeu boiynşa ülken jūmys jürgızıp jatqandyǧyn basa aitty. — Bız baǧanyŋ negızsız ösuıne jol bermeu üşın qūrylys saluşylarmen 10 komplaens jasastyq. Nätijesınde baǧa Şymkentte - şarşy metr üşın 330 myŋ teŋgeden 270 myŋ teŋgege deiın, Qostanaida - 245 myŋ teŋgeden 230 myŋ teŋgege deiın, Öskemende-350 myŋ teŋgeden 220 teŋgege deiın tömendedı, - dedı Serık Jūmanǧarin.
"Adyrna" ūlttyq portaly.
Ūqsas jaŋalyqtar
