Tamaqty taŋdau densaulyǧymyzǧa tıkelei äser etedı. Taǧam būl bızdıŋ müşelerımız üşın energiia, küş-quat beretını belgılı. Adam aǧzasy barlyq qajettı zattardy tamaq pen su arqyly alady. Azyq-tülık önımderınıŋ qūramy jäne olardyŋ qasietterı densaulyqqa, fizikalyq damuǧa, eŋbek qabılettılıgıne, emosionaldy küiıne jäne jalpy ömır süru sapasy men ūzaqtyǧyna tıkelei bailanysty. Sondyqtan dūrys tamaqtanu - salauatty ömır saltynyŋ maŋyzdy şarttarynyŋ bırı.
Sau denede - sau aqyl demekşı, denenıŋ barlyq ömırlık funksiialary: tınder men jasuşalardyŋ damu közı, olardyŋ ünemı jaŋaruy, adamnyŋ energiiaǧa qanyǧuy – paidalanǧan asqa bailanysty. Dūrys tamaqtanbaudyŋ saldaryna fizikalyq jäne psihikalyq damu deŋgeiınıŋ tömendeuı, tez şarşauy, qorşaǧan ortanyŋ qolaisyz faktorlarynyŋ äserıne qarsy tūra almauy, tıptı erte qartaiu jäne ömır süru jasynyŋ tömendeuı jatady.
Endeşe, dūrys tamaqtanudy neden bastau kerek? Bastapqy 5 erejenı este saqtau jön!
№1 ereje. Fast-fudty mäŋgı ūmytyp, tättılerdı köp paidalanbauǧa tyrysyŋyz.
№2 ereje. Mümkındıgınşe mausymdyq taǧamdardy qoldanyŋyz - olardyŋ qūramynda maksimaldy qorektık zattar bar. Jylyjailarda ösırılgen nemese alystan äkelıngen qysqy kökönıster men jemıster himiialyq zattarmen öŋdeudıŋ jäne ūzaq uaqyt saqtaudyŋ arqasynda barlyq artyqşylyqtaryn joǧaltyp qana qoimai, nitrattar men basqa da ziiandy himiialyq qosylystardyŋ qainar közıne ainalady.
№ 3 ereje. Tazartylǧan taǧamdardy paidalanudy şekteŋız: qant, ösımdık maiy, aq bidai ūny, tazartylǧan aq kürış. Olardyŋ qūramynda as qorytu joldarynyŋ jūmys ısteuıne qajet jäne ışekte tūratyn paidaly bakteriialardy tamaqtandyru üşın öte maŋyzdy kletchatka bolmaidy. Sondyqtan aq nannyŋ ornyna qara nandy jep, tazartylǧan aq qantty qoŋyr qantpen nemese balmen almastyruǧa bolady.
№ 4 ereje. Sudy köp ışıŋız. Şai, kofe jäne tättı şyryndar sudy almastyrmaidy. Dene künıne 1 kg dene salmaǧyna kem degende 30-35 ml sūiyqtyq alu kerek. Mysaly, 50 kg salmaqqa 1,7 l su qajet.
№ 5 ereje. Aquyzdy taǧamdar turaly ūmytpaŋyz. Būl sızge ūzaq uaqyt boiy qanyqtylyq sezımın bere alady, sonymen qatar aquyzdar aminqyşqyldarǧa bai. Olar denege būlşyqet etın qūryp, eskırgen jasuşalardy almastyru üşın qajet. Aquyzǧa bai taǧamǧa är türlı et, balyq, kalmar, jaŋǧaq, saŋyrauqūlaq, keibır būrşaq tūqymdastary, jūmyrtqa, süzbe jatady.
Osyndai negızgı erejelerge nazar audaryp, aǧzaŋyzdy uaqyt öte kele dūrys tamaqtanuǧa üiretseŋız, bolaşaqta deneŋız ben densaulyǧyŋyz alǧysyn bıldıredı. Bıraq tamaqtanu rejimıŋızdı tym tez özgertpeŋız, būl kerı äserge äkelıp soǧady. Sız özgerıske josparly türde baryp, tamaqtanudy bırtındep teŋgerımge keltırgenıŋız jön. Fanatikalyq qūlşynys oŋ nätije bermeidı.
Sofia Ahmetjanova
