«Aq jol» qūrylys salasynyŋ käsıporyndaryn qoldap, Bas prokuraturadan memlekettık satyp alu turaly şarttar boiynşa qysqy baǧanyŋ ösu koeffisientınıŋ zaŋdylyǧyn qaraudy sūrady. Tiıstı deputattyq saualdy fraksiia deputaty D.Espaeva joldady.
QR Bas prokuroryna
«Aq jol» fraksiiasynyŋ deputattyq saualyna Aqtöbe oblysy käsıpkerlerı tobynyŋ qysqy uaqytta qūrylys-montajdau jūmystaryn (būdan ärı - QMJ) jürgızu kezınde qosymşa şyǧystardy (qysqy qymbattau) memlekettık biudjetke qaitaru turaly sot talap-aryzdary bastamaşylyq etken ötınışı negız boldy. Ötınışten körsetılgendei, osyndai problemaǧa Aqtöbe, Aqmola, Qyzylorda, Soltüstık Qazaqstan oblystarynyŋ qūrylys biznesı subektılerı tap bolyp otyr.Ötınış bıldırgenderdıŋ aituynşa, jergılıktı prokuratura organdary merdıgerlerden memlekettık biudjetke qysqy uaqytta jūmys jürgızu kezınde qosymşa şyǧyn retınde oryndalǧan jūmystardyŋ jalpy qūnynyŋ 2% mölşerınde smetada közdelgen qarajatty qaitarudy talap etıp, memlekettık organdarǧa ūsynys engızgen.Osyǧan bailanysty memlekettık organdar oryndalǧan jūmystardyŋ tüpkılıktı tölemın keşıktıre bastady, al aqysy tölengen şarttar boiynşa olar sotqa jügıne bastady. Būl merdıger köktemgı jäne jazǧy uaqytta jūmys ıstegendıgımen jäne tiısınşe qysqy koeffisienttı eskermeuge tiıs ekendıgımen negızdeldı. Osy dälelderdıŋ negızınde keibır sottar sot ısterın qanaǧattandyrady. Bıraq bır paradoks bar, elımızde osyǧan qarama-qaişy keletın sot praktikasy paida boldy. Mysaly, Aqtöbe oblysynda barlyq şeşımder tapsyrys beruşınıŋ paidasyna şyǧarylady, bıraq sot şeşımınıŋ merdıgerge de paidasy bar, Maŋǧystau oblysynda da şeşımder merdıgerlık ūiymdardyŋ paidasyna qabyldanady. Merdıger ūiymdardyŋ taraptaryn qabyldaǧan sottar öz şeşımderın negızdeidı jäne bız jūmystardyŋ Memlekettık normativterge jäne tiıstı ministrlıktıŋ būiryǧyna säikes äzırlengen jobalau-smetalyq qūjattama negızınde oryndalǧanyna tolyq kelısemız. Qosymşa şyǧyndar normalarynyŋ 1-tarmaǧyna säikes smetalyq normalar qysqy uaqytta QMJ öndıru kezınde qosymşa şyǧyndardy anyqtau üşın qoldanylady. Būl rette, osy normativtık qūjattyŋ 4-tarmaǧynda qūrylystyŋ türlerı boiynşa smetalyq normalar ortaşa jyldyq bolyp tabylady jäne oryndalǧan QMJ üşın esep aiyrysu kezınde qūrylys jüzege asyrylatyn jyldyŋ naqty uaqytyna qaramastan, jyl boiy qoldanylady dep aiqyndalǧan. Qysqy baǧany qoldanudyŋ zaŋdylyǧy İndustriia jäne infraqūrylymdyq damu ministrınıŋ «Elektrondyq ükımet» portalyndaǧy jauabymen rastalady. Būdan basqa, «Memlekettık satyp alu turaly» Zaŋnyŋ 21-babyna säikes QMJ memlekettık satyp aludy jüzege asyru kezınde tapsyrys berıletın jūmystardyŋ jalpy qūnyn közdeitın, belgılengen tärtıppen bekıtılgen JSQ-ny qamtuy tiıs baiqau qūjattamasy äzırlenedı. Osy Zaŋǧa säikes şarttyŋ tüpkılıktı baǧasy äleuettı önım beruşınıŋ baiqauǧa qatysuǧa ötınımde körsetken baǧasy bolyp tabylady. Būl rette, merdıgerler merdıgerlık jūmystarǧa arnalǧan tenderge qatysa otyryp, ädette, qysqy üsteme aqydan basqa smetada közdelgen basqa da şyǧyndardy qamtityn, tapsyrys beruşıler körsetken baǧadan kem degende 10 %-ǧa az baǧany körsetedı. Osyǧan bailanysty, prokuratura organdarynyŋ ūsynymdarynda baiandalǧan tūjyrymdar men tapsyrys beruşılerdıŋ oryndalǧan jūmystarǧa tolyq aqy töleuden jäne būryn tölengen somalardy qaitarudan bas tartu turaly dälelderı zaŋǧa negızdelmegen jäne QMJ-daǧy şarttardy oryndau jönındegı ısterdıŋ obektivtı jaǧdaiyna säikes kelmeidı.
Būl jaǧdaida tapsyrys beruşılerdıŋ zaŋsyz äreketterıne bailanysty köptegen käsıpkerlık subektılerı qyzmetkerlerge jalaqyny uaqtyly tölemeuden bastap, salyqtyq jäne basqa da mındettemelerdı oryndauǧa deiın aitarlyqtai qarjylyq şyǧynǧa ūşyraidy. Būl sondai-aq biznestıŋ azamattyq-qūqyqtyq qatynastardyŋ adal subektısı retınde memleketke degen senımıne nūqsan keltıredı. Nätijesınde, būl käsıpkerlık qyzmettı negızsız şekteu bolyp tabylady.Qūrmettı Ǧizzat Däurenbekūly! Ötken jyldyŋ qyrküiek aiynda Memleket basşysy biznes problemalaryn tiımdı şeşuge basa nazar audara otyryp, prokuraturanyŋ qadaǧalauyn qaita baǧdarlau mındetın qoidy. Is jüzınde prokuratura organdary tapsyrys beruşılerge qosymşa şyǧyndar üşın somany qaitaru turaly ūsynys jasai otyryp, zaŋdy özderı būzyp otyr. Olar käsıpkerlerdıŋ müddelerın qorǧaudyŋ ornyna, biznestı joiuǧa septıgın tigızu boiynşa şeşım qabyldady. Būl mäsele turaly Memleket basşysy 15.02.2021 jyly Bas prokuraturanyŋ basşylyq qūramymen ötken kezdesude aitqan bolatyn. Joǧaryda aitylǧandarǧa bailanysty «Aq jol» fraksiiasy tömendegılerdı sūraidy:
- Memlekettık satyp alu turaly şarttar jäne qysqy qymbattau koeffisientı boiynşa öŋırlerdegı prokuratura organdary talaptarynyŋ zaŋdylyǧyn qarau
- Memlekettık organdardyŋ atyna jıberılgen Aqtöbe oblysy jäne basqa da oblystar prokurorlarynyŋ qysqy qymbattau koeffisientın ūstap qalu jönındegı ūsynymdaryn kerı qaitaru.
- Ūqsas sot talaptary boiynşa türlı oblystarda är aluan qūqyq qoldanu praktikasynyŋ jürgızıluıne tüsınık beru.
Qūrmetpen,
«Aq jol» fraksiiasynyŋ deputattary
