«Aq jol»: ŪBT tapsyru kezınde balalar qaşyqtyqtan oqytudaǧy olqylyqtar üşın zardap şekpeuı kerek. Tiıstı deputattyq saualdy deputat Serık Eruabaev Mäjılıstıŋ jalpy otyrysynda joldady.
QR Premer-Ministrınıŋ orynbasary
E.L.Toǧjanovqa
Aǧymdaǧy jyly mektep tülekterı Ūlttyq Bıryŋǧai Testını jaŋa formatta tapsyruda. Beinekameralardy ornatu jäne "proktoring" jüiesınıŋ arqasynda bılım ministrlıgı testıleu prosesın aşyq türde ötkızude. Sonymen qatar, biyl tülekter qajet bolǧan jaǧdaida testını qaita tapsyruǧa mümkındık aldy. Mūnyŋ bärı jaqsy jäne dūrys şaralar, bıraq ata-analar ŪBT-ny qaita tapsyru merzımınıŋ belgısızdıgıne bailanysty deputattarǧa jügındı. Belgılı bolǧandai, būl merzım normativtı türde anyqtalmaǧan, tek auyzşa tamyz aiynyŋ soŋy dep ataldy. Ötken oqu jyly qaşyqtyqtan oqytu jäne osyǧan bailanysty stresstık jaǧdailar, tülekter körsetkışterınıŋ naşarlauyna yqpal etkenın atap ötken jön. Mysaly, tek 15 mausymdaǧy testıleude 160 myŋǧa juyq testılenuşınıŋ 60 myŋnan astamy nemese 40% paiyzy şektı eŋsere almaǧan, al 1200-ge juyq tülek testıleuge müldem jıberılmegen.Sonymen bırge, kolledj tülekterı men ŪBT-ny tapsyrǧysy keletın basqa da talapkerler tūrǧylyqty jerı boiynşa testıleu ortalyqtaryndaǧy oryndardyŋ tapşylyǧyna bailanysty qiyndyqtarǧa tap bolady.Būl balalardyŋ köpşılıgı mektepte jaqsy körsetkışterge ie boldy jäne testtıŋ naşar nätijelerın öte auyr qabyldady. Otbasylardyŋ köpşılıgı memlekettık organdardy, qaşyqtyqtan oqytudyŋ tömen sapasyn kınäläp, narazalyq bıldırude. Mūndai şaǧymdar üşın obektivtı negızder bar ekenın moiyndau kerek. Sonymen qatar, köptegen ata-analar balalarynyŋ osy alǧaşqy ülken sätsızdıkke reaksiiasy turaly alaŋdauşylyq bıldırude. Keşegı sättı jäne ümıtke toly tülekter, emosionaldy küizelıstı sezınedı, ata-analary men tabysty synyptastarynyŋ aldynda ūiatqa qaluda. Ötken jyldardyŋ statistikasyna süiensek, qanşa tülek stresske tötep bere almai, tötenşe şaralarǧa bardy. Qūdai saqtasyn odan. Sonymen bırge, būl balalar qylmysker emes jäne qoǧam aldynda eşqandai kınälı emes. Laiyqty bılım aluǧa jäne ömırde jetıstıkke jetuge degen nietterı bar jastarymyzdy tabandylyqpen jıgerlendırgen dūrys bolar edı.
Tarihta alǧaşqy emtihandy sätsız aiaqtaǧan, bıraq ömırde ülken biıkterge jetken tabysty memleket qairatkerlerı men käsıpkerlerdıŋ köptegen mysaldary bar. Aita ketsek, älemdegı eŋ bai adamdardyŋ bırı "Ali baba" Düniejüzılık sauda internet jüiesın jasauşy Djek Ma - 10 ret (!) universitetke tüsu emtihandaryn tapsyra almapty.Al ūly ǧalym, salystyrmalyq teoriiasynyŋ avtory Albert Einştein, mektepte topas oquşy dep eseptelgen. İä, keibır balalardyŋ talantyn, köpşılık jüre bara baiqaidy. Alysqa barmai-aq, öz maqtanyşymyz Dimaş Qūdaibergen de soǧan aiqyn dälel. Sondyqtan bızdıŋ tülekterımızdıŋ aldynda esık jabudyŋ qajetı joq. Olardyŋ arasynda bolaşaq ǧūlamalar men äigılı azamattar bar boluy mümkın.
Sonymen qatar, eger ŪBT-ny qaita tapsyru tamyz aiyna taǧaiyndalsa, ol talapkerlerdı jazǧy demalystan aiyrady. Küş pen emosiiany qalpyna keltırudıŋ ornyna, olar barlyq jaz ailarynda oqulyqtardy būrmalap, tapsyrmalardy oryndaidy.Keibır otbasylar eldegı jaǧdaidyŋ jaqsaruyn paidalanyp, jazǧy demalysqa joldama satyp aldy. Endı olardyŋ balalary belgısızdıkke tap bolady, sondyqtan ata-analar olardy osyndai köŋıl-küide jalǧyz qaldyruǧa bata almai, demalystan bas tartuǧa mäjbür bolady. Köptegen şeteldık joǧary oqu oryndary bızdıŋ tülekterımızdı ŪBT-syz, öz erejelerı boiynşa qabyldaitynyn da eskeru qajet. Qaita tapsyrudyŋ alşaqtauynyŋ äserı, keibır talapkerlerdıŋ Qytai, Latviia, Chehiia, Vengriia, Ukraina jäne taǧy basqa elderdıŋ universitetterıne tüsuge mäjbürleidı. Reseidıŋ bırqatar joǧary oqu oryndary jyldyŋ basynan, eŋ jaqsy oquşylardy şaqyra bastady, sol sebeptı myŋdaǧan daryndy balalar Qazaqstannan ŪBT-ǧa deiın ketedı. Osylaişa, bız ŪBT-ny qaita tapsyrudyŋ keşıktıruı eşteŋemen negızdelmegen jäne aiqyn täuekelderge alyp keledı dep esepteimız. Osyǧan bailanysty, qūrmettı Eraly Lūqpanūly, sızden şūǧyl türde bılım ministrlıgıne qaita testıleudı qysqa uaqyt ışınde ūiymdastyrudy jäne osy mäselenı jeke baqylauǧa aludy tapsyruyŋyzdy sūraimyz.
Qūrmetpen,
«Aq jol» fraksiiasynyŋ deputattary
