1991 jyly Qazaqstan jeke memleket bolyp, eŋselı eldıgımız tanylǧan bolatyn. Sodan berı bıraz uaqyt ötıp, Otanymyzda köptegen jaqsy özgerıster oryn aldy. Tıptı, elımız egemendık alǧan tūsta düniege kelgen balalar qazırgı künı otyzdy eŋsergen azamattar bolyp, memleketımızdıŋ ösıp-örkendeuıne özderınıŋ sübelı ülesterın qosuda. Sondai jastardyŋ qatarynda Qarasai audandyq köpsalaly auruhanasynda eŋbek etıp jürgen därıger-mammolog Saniia Nūrahanqyzy da bar. Osy rette elımızdıŋ mereitoiy aiasynda jäne de alda kele jatqan medisina qyzmetkerınıŋ merekesı qarsaŋynda Saniianyŋ ömırı, qyzmetındegı qyzyǧy men qiyndyǧy jaily sızderge jaqynyraq tanystyryp ötudı jön kördık.
Toǧyz jyl boiy medisina salasynda bılım närımen susyndaǧan täuelsızdıktıŋ qūrdasy Saniia Nūrahanqyzy bügınde audanaralyq köpsalaly auruhanada därıger-mammolog qyzmetın atqarady. Jarqyn jüzınen qarapaiymdylyq nyşany anyq aŋǧarylyp tūratyn jas maman 1991 jyly Oŋtüstık Qazaqstan oblysy, Tülkıbas audany, Maşat auylynda düniege kelgen. Üidıŋ kenjesı Saniia köptegen jyldar boiy ūstazdyq jolynda adal eŋbek etıp kele jatqan analaryn ülgı tūtyp, ūstazdyqty qalaǧan aǧasy men äpkesınen basqa jol tandap, bala kezınen därıger boludy ǧana armandaǧan eken.
– Aq jeleŋdı abzal jandardyŋ qatarynda bolu menıŋ bala küngı armanym edı. Kışkentai kezımde ünemı özımnıŋ oiynşyqtarymnyŋ «jürek qaǧysyn, demın tekserıp» oinaityn edım. Därıgerler qatarynda ısteitın anamnyŋ ınısıne, naǧaşy aǧama qyzyǧa qarap, özımdı bolaşaqta myqty kardiolog retınde köp elestetetınmın. Menıŋ osyndai qyzyǧuşylyǧymdy baiqaǧan anam özı mūǧalım bolǧanyna qaramastan, maǧan ylǧi da sen bolaşaqta därıger bolasyŋ, dep köp aitatyn. Tıptı, mekteptı aiaqtaǧannan keiın de maǧan köp qoldau körsetıp, menı Almaty qalasyndaǧy medisina universitetıne oquǧa tüsırdı, – dep özınıŋ balalyq şaǧyn eske aldy keiıpkerımız.Öz armanyna jetu üşın ol tuǧan auylynda anasy sabaq beretın orta mekteptı tämamdap, elımızdıŋ köptegen myqty därıgerlerın oqytqan S.Asfendiiarov atyndaǧy Qazaq Ūlttyq medisina universitetıne tüsedı. Atalǧan oqu ornynda 2008-2013 jyldary «jalpy medisina» mamandyǧy boiynşa bakalavrdy aiaqtaidy. 2013 jyl Saniia üşın tek oquynyŋ alǧaşqy satysynyŋ aiaqtaluymen ǧana emes, sondai-aq, basqa da maŋyzdy oqiǧamen este qalǧan. Būl jyly ol bolaşaq jary Mūhtarmen tanysady. Bır jyldan keiın oǧan tūrmysqa şyǧyp, özınıŋ otaularyn qūrǧan olar bügınde Qarasai audanynda tūryp jatyr. 2013 jyly Saniia özınıŋ bılıktılıgın ärı qarai jetıldıru üşın atalmyş joǧarǧy oqu ornynyŋ internaturasyna tüsıp, 2015 jyly «terapevt» mamandyǧyn meŋgerdı. 2015 jyl da Saniia üşın erekşe quanyşty sätpen este qalǧan. Sebebı, ol osy jyly özınıŋ tūŋǧyş balasyn düniege äkeldı. Osyǧan bailanysty bır jylǧa demalys alǧan ol üiınde bos otyrǧysy kelmei, audanymyzdaǧy auruhanaǧa uchaskelık terapevt retınde jūmysqa kıredı. Mūnda bıraz uaqyt eŋbek etıp, 2016 jyly Qazaq onkologiia jäne radiologiia institutynyŋ rezidenturasyna tüsıp, ony 2019 jyly tämamdap, onkolog mamany bolyp şyǧady.«Jas kelse – ıske» degendei, jas maman keiın audanaralyq köpsalaly auruhanaǧa därıger-onkolog retınde jūmysqa kıredı. Keiınnen özınıŋ salasyndaǧy baǧytyn bıraz özgertıp, 2020 jyldan därıger-mammolog bolyp eŋbek ete bastaidy. Bügınde ol soŋǧy jyldary äielder arasynda köbeiıp kele jatqan qaterlı ısıktı emdeumen jäne de onyŋ aldyn alumen ainalysady.
– Bız ekı jylda bır ret audanymyzdaǧy 40-70 jas aralyǧyndaǧy äielderdı skriningten ötkızıp otyramyz. Öitkenı, bügınde köptegen äielder özderınıŋ qaterlı ısıkpen nemese oǧan alyp keletın özge de aurularmen auyratyndyqtaryn bılmeidı. Ötken jyldyŋ özınde audanymyzdyŋ 53 tūrǧyny osy aurumen tırkelgen. Olardyŋ 23-ın skrining arqyly anyqtap, uaqytyly emdeluge jıberdık. Bügınde bız būl emdeluşılerdıŋ barlyǧyn tızımge kırgızıp, olardyŋ uaqytynda em alyp, auruyn asqyndyryp almauyn qadaǧalap otyrmyz. Būl salady ıstegenıme köp bolmasa da bıraz närsenı körıp ülgerdım. Adamdardyŋ osy aurumen küresıp, ony jengenderdıŋ quanyşty külkılerın, auruǧa tötep bere almai ketken adamdardyŋ artynda qalǧan jaqyndarynyŋ köz jastaryn kördım… Ärqaisymyz eŋ bırınşı kezekte adam balasy bolǧandyqtan, būnyŋ bärı menıŋ tek esımde ǧana emes, sondai-aq, jüregımde de öz ızın qaldyrdy… Sondyqtan da därıger maman, adam retınde basqalarǧa aitarym, öz densaulyqtaryŋyzǧa basa den qoiyp, bıraz uaqyttaryŋyzdy därıgerge qaraluǧa jūmsaǧandaryŋyz jön. Sebebı, jaqsy densaulyq adam ömırındegı eŋ maŋyzdy qajettılıkterdıŋ bırı, – deidı därıger.Mamandyǧynyŋ qiyndyǧyna qaramai özınıŋ jūmysyna barşa berılıp ıstep jürgen Saniia bügınde medisina qyzmetkerı retınde mındetın adal, abyroimen atqaryp keledı.Özınıŋ jūmysyna jauapty, jyly jüzımen, sabyrly da salmaqty mınezımen ärıptesterınıŋ ortasynda syily Saniia tek jaqsy maman ǧana emes, sondai-aq, bügınde bır äulettıŋ berekesın airandai ūiytyp otyrǧan ibaly kelın, adal jar, aiauly ana. Jūbaiy Mūhtar ekeuı ürıp auyzǧa salǧandai ekı bala tärbielep, öte jauapty jūmysyna qaramastan otbasy müşelerınıŋ babyn jasap, alǧa qadam basyp keledı. «Mūnyn barlyǧy da eŋ bırınşı kezekte menıŋ enemnıŋ arqasy!» deidı keiıpkerımız.– Menıŋ enem tamaşa adam, – dep äŋgımesın bastady taǧy da. – Ol kısı küieuım siiaqty maǧan ärqaşan qoldau körsetıp otyrady. Alǧaşqy balamdy düniege äkelgende de, oquymdy jalǧastyramyn degende de menıŋ bır jaǧyma şyǧyp, balalaryma qarau, olardy balabaqşaǧa aparu degen siiaqty ısterdı öz moiynyna alyp, köp kömektesetın. Bügınnıŋ özınde jūmysym bolsyn, ne basqa da jaǧdai bolsyn ärdaiym menı barynşa qoldap jüredı. Sondyqtan menıŋ ata-eneme aitar alǧysym şeksız.Azat eldıŋ qūrdasy boludyŋ özın zor qūrmet, ülken abyroi dep sanaityn jas därıgerdıŋ bolaşaqta öz salasy boiynşa bılıktı maman boludan basqa da aldyna qoiǧan maqsattary, bılgısı, üirengısı ärı körgısı keletın närselerı jeterlık. Olai bolsa keleşektıŋ kemel künderıne qol sozyp, baiandy bolaşaqqa jol bastaǧan Qazaq elınıŋ Täuelsızdıgın tūǧyrly etu jolynda jürgen özge jastar syndy Saniiaǧa da tek sättılık tıleimız!
Aqtoty MYRZABEKQYZY
Ūqsas jaŋalyqtar
