Tübı bır türkı elderınıŋ jas liderlerı Türkıstan törınde bas qosty

Bügın tügel türkınıŋ törı sanalatyn Türkıstan qalasynda Aqparat jäne qoǧamdyq damu ministrlıgı Halyqaralyq Türkı akademiiasynyŋ qoldauymen «Türkıstan – Türkı älemınıŋ besıgı» atty türkı elderınıŋ jastar köşbasşylary men belsendılerınıŋ halyqaralyq sammitın ötkızdı dep habarlaidy «Adyrna» ūlttyq portaly. Alqaly jiynnyŋ plenarlyq otyrysyna Qazaqstan Respublikasy Parlamentı Senatynyŋ töraǧasy Mäulen Äşımbaev, Aqparat jäne qoǧamdyq damu ministrı Aida Balaeva, Halyqaralyq Türkı akademiiasynyŋ prezidentı Darhan Qydyrälı, Türkıtıldes elder Parlamenttık Assambleiasynyŋ (TürkPA) bas hatşysy Altynbek Mamaiusupov, Türkı keŋesı bas hatşysynyŋ orynbasary Sūltan Raev jäne türkı elderınıŋ bırqatar belsendı jastary qatysyp, söz söiledı.

Qazaqstan Respublikasy Täuelsızdıgınıŋ 30 jyldyǧyna orailastyrylǧan alqaly jiynǧa türkıtıldes elderden, atap aitqanda Äzerbaijan, Qazaqstan, Qyrǧyzstan, Türkiia, Özbekstan, Resei Federasiiasy, Majarstan elderınen onlain jäne offlain rejimde 300-den astam ökıl qatysty.

Jiynnyŋ alǧaşqy qūttyqtau sözın alǧan Senat töraǧasy Mäulen Äşımbaev Elbasy Nūrsūltan Nazarbaevtyŋ tarihi şeşımı men Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaevtyŋ qalanyŋ damuyna airyqşa köŋıl böluınıŋ arqasynda soŋǧy jyldary Türkıstan zamanaui, körıktı qalaǧa ainalǧanyn atap öttı. «Qazırgı taŋda köne Türkıstannyŋ jaŋa beinesı qalyptasuda. Şahardyŋ osyndai jetıstıgı Qazaqstan Respublikasynyŋ Tūŋǧyş Prezidentı – Elbasy Nūrsūltan Äbışūly Nazarbaevtyŋ jasampaz şeşımınıŋ nätijesı. Osydan üş jyl būryn Elbasy Türkıstan oblysyn qūru turaly tarihi Jarlyqqa qol qoiǧan edı. Sodan bastap qalanyŋ ekınşı tynysy aşyldy. Türkıstandy damytu ısıne Qazaqstan Respublikasynyŋ Prezidentı Qasym-Jomart Kemelūly Toqaev basa män berıp keledı. Köktemde ötken Türkıtıldes memleketter basşylarynyŋ sammitınde Türkıstannyŋ «Türkı älemınıŋ ruhani astanasy» bolyp jariialanuy sonyŋ jarqyn körınısı», – dedı Mäulen Äşımbaev videobailanys arqyly söilegen sözınde. Būdan keiın söz kezegın alǧan Aqparat jäne qoǧamdyq damu ministrı Aida Balaeva türkıtıldes elder arasyndaǧy bauyrlastyq bailanystardyŋ qarqyndy nyǧaiyp kele jatqanyna toqtaldy. Sonymen qatar ministr öz sözınde osyndai auqymdy ıs-şaralar arqyly tuys elder jastary arasyndaǧy yntymaqtastyqty damytu ūdaiy nazarda ekenın atap öttı. «Bügıngı jastarymyzdyŋ özara yntymaqtastyǧy men dostyǧy, bırıkken bastamalary men jobalary – bızdıŋ memleketter arasyndaǧy bailanysty odan ary nyǧaitudyŋ bırden-bır kepılı. Jastar saiasatyndaǧy yntymaqtastyqty tereŋ damytu qaşanda basty nazarda. Būl maqsatta bız jaqynda Türkiia memleketımen jastar saiasaty strategiialyq sessiiasyn ötkızgen bolatynbyz. Nätijesı mol jiynda ekı elge ortaq özektı mäseleler qaralyp, jastardyŋ resurstyq Ortalyǧy volonterlık qozǧalys, äleumettık qoldau salalarynda özara täjıribe almasu jönınde kelısımge keldık. Osyndai strategiialyq sessiialardy qyzyǧuşylyq tanytqan barlyq türkı memleketterımen bırlesıp ötkızu aldaǧy josparda bar. Sonymen qatar, bauyrlas elderdıŋ jastaryna arnalǧan Iаsaui atyndaǧy 50 granttyŋ bölınuı – bılım beru salasyndaǧy ärıptestıktı jaŋa deŋgeige köterıp, mädeni-aǧartuşylyq keŋıstıktı keŋeituge tyŋ serpın beredı dep senemın. Būl oraida, bız türkı elderınıŋ jas ǧalymdaryn osy jäne basqa da ǧylymi jobalar aiasynda yntymaqtastyq ornatyp, bırlese jūmys atqaruǧa şaqyramyz. Būndai qadamdar – jas ǧalymdar arqyly ǧylymi bailanysty jaŋa deŋgeige köterıp, ortaq tarihymyzdyŋ öz elderımızde keŋınen nasiattauǧa jol aşar edı» dedı Aida Ǧalymqyzy.

Öz kezegınde jalyndy jastarǧa jıger bergen jiynnyŋ maŋyzdylyǧyna toqtalǧan Halyqaralyq Türkı akademiiasynyŋ prezidentı Darhan Qydyrälı Akademiia Memleket basşysynyŋ nauryz aiyndaǧy beiresmi sammitte bergen tapsyrmalaryn oryndauǧa kırısıp ketkenın aitty. Atap aitqanda, Türkıstan öŋırınde arheologiialyq ǧylymi-zertteu jūmystaryn jürgızudı, «Halyqaralyq Türkıstan ensiklopediiasyn» jasaudy jäne 10 tomdyq «Türkıstan jinaǧy» eŋbegın äzırleudı qolǧa aldy. Sonymen qatar, Nizami, Nauai, Iýnus Ämre, İsmail Gaspyraly, Mūstafa Şoqai, jyr alyby Jambyl syndy Türkı älemı ūly tūlǧalarynyŋ mereitoilary aiasynda jyl basynan berı bırqatar halyqaralyq ıs-şaralar ötkızdı.

Plenarlyq otyrystan keiın jastar sammitıne qatysuşylar Iаsaui atyndaǧy Halyqaralyq qazaq-türık universitetınıŋ kıtaphanasyna kelıp, bırneşe taqyryptyq baǧyttar boiynşa täjıribe almasu seminarlaryn ötkızdı. Tamyrlas elderdıŋ bırqatar jastar ūiymdary özara yntymaqtastyq turaly memorandumdarǧa qol qoiysyp, ärıptestık bailanystar ornatuǧa uaǧalasty. Sonymen qatar, sammit aiasynda Türkı älemınıŋ kielı jerlerıne arnalǧan suret jäne «Türkı älemınıŋ tūǧyrly tūlǧalary» taqyrybynda kıtap körmelerı ūiymdastyryldy.