Fridrih-Verner fon der Şulenburg soǧysqa deiıngı jyldary Germaniianyŋ KSRO-daǧy elşısı bolǧan. Oǧan memleketke opasyzdyq jasady degen aiyp taǧylyp, darǧa asyldy. Nemıs diplomatynyŋ ömırın qiǧan Ekınşı düniejüzılık soǧysty toqtatu äreketı emıs este qaldy. "Adyrna" portaly öz oqyrmandaryna Gitlerge qarsy sätsız aiaqtalǧan qastandyq jönınde aşyp jazbaq.
1939 jyly 3 tamyzda Germaniia men Keŋes Odaǧy şabuyl jasamau turaly kelısımge qol qoidy. Būl bükıl älemdı taŋ qaldyrdy, öitkenı būl ekı el soŋǧy jyldary alǧa tartqan oilary men josparlary turasynda ıs jüzınde qarama-qaişy keldı. Mäskeude şabuyl jasamau turaly kelısımge Germaniianyŋ Syrtqy ıster ministrı Ioahim fon Ribbentrop pen KSRO Syrtqy ıster ministrı Viacheslav Molotov qol qoidy.
Kelısımge Mäskeudegı Germaniia elşısı Fridrih-Verner Graf fon der Şulenburgtıŋ küş-jıgerı arqasynda qol jetkızıldı. Būl diplomat Keŋes Odaǧy men faşistık Germaniia arasyndaǧy şielenıstı bäseŋdetuge yqpal ettı. Ol ekı jaqtyŋ arasyndaǧy kelıspeuşılıkterdı toqtatyp, beibıtşılık ornatuǧa tyrysty.
Germaniianyŋ Mäskeudegı elşısı
Fridrih-Verner Graf fon der Şulenburg 1875 jyly 20 qaraşada Kimbergte düniege kelgen. Ol Lozanna, Miunhen jäne Berlin universitetterınde qoǧamdyq qūqyq mamandyǧyn oqydy. 1901 jyly ol Germaniianyŋ syrtqy ıster ministrlıgınde konsuldyq qyzmet atqardy.
Keiıngı jyldary Fridrih-Verner Graf fon der Şulenburg Germaniianyŋ köptegen elderındegı elşısı boldy. Ol Barselonada, Pragada, Varşava jäne Tbiliside jūmys ıstedı. Bırınşı düniejüzılık soǧystyŋ basynda ol öz Otanyna oralyp, nemıs armiiasynyŋ qataryna qosyldy. Äskeri eŋbegı üşın Fridrih-Verner Graf fon der Şulenburgke temır krest berıldı.
Bırınşı düniejüzılık soǧys aiaqtalǧannan keiın Fridrih-Verner Graf fon der Şulenburg diplomatiiaǧa oraldy. Ol Germaniiany Beirutta, İran men Rumyniiada konsul retınde ūsyndy. 1934 jyly Germaniianyŋ Mäskeudegı elşısı bolyp taǧaiyndaldy jäne 1941 jyly bastalǧan «Barbarossa» operasiiasyna deiın öz qyzmetınde boldy.
Adolf Gitler, Valter fon Brauhich jäne Frans Galder Berlinde
Memlekettık opasyzdyq jäne jazalau
Keŋes Odaǧynda bolǧan kezde Fridrih-Verner Graf fon der Şulenburg Gitler men Stalin arasyndaǧy şielenıstı seiıltude maŋyzdy röl atqardy. 1939 jyldyŋ 23 tamyzynda ol Polşany KSRO men Germaniia arasynda bölu turaly tarmaqty qamtityn şabuyl jasamau turaly kelısımge qol qoidy.
1941 jyly 22 mausymda Germaniianyŋ Keŋes Odaǧyna qarsy şabuyly bastalardan az uaqyt būryn Fridrih-Verner Graf fon der Şulenburg Adolf Gitler men Germaniia äskeri basşylyǧynyŋ josparlaryna qarsy boldy. Ol Germaniia Syrtqy ıster ministrlıgımen bırneşe ret osy mäselege qatysty bırneşe qūpiiany bıluge tyrysty, bıraq eşqandai aqparat ala almady. Onyŋ üstıne, ol keŋes ökımetımen nemısterdıŋ Şyǧys maidanda jasap jatqan küdıktı äreketterı turaly söilesıp, kenetten basyp kıru yqtimaldyǧyn meŋzedı.
«Barbarossa» operasiiasynyŋ bastaluymen Fridrih-Verner Graf fon der Şulenburgke Keŋes Odaǧyna soǧys jariialaǧan nota mätını bar jedelhat kelıp tüstı. Ol ony KSRO Syrtqy ıster halyq komissaryna tapsyruy kerek bolatyn. Soǧys bastalǧannan keiın Fridrih-Verner Graf fon der Şulenburg täjıribeden ötıp, sodan keiın Türkiia arqyly Germaniianyŋ yqpalyna öttı.
1944 jyly 20 şıldede Şulenburg memlekettık töŋkerıs äreketıne qatysty. Adolf Gitler qastandyqtan aman qaldy. Fridrih-Verner Graf fon der Şulenburg qamauǧa alynyp, satqyndyq jasaǧany üşın sottaldy. Nemıs tergeuşılerı sodan keiın Fridrih-Vernerdıŋ Keŋes Odaǧymen jaqsy qarym-qatynasyn soǧysty toqtatu üşın paidalanuǧa daiyndalyp jatqanyn anyqtady.
Sonymen qatar, ony antigitlerlık oppozisiia müşelerı syrtqy ıster ministrı lauazymyna yqtimal kandidat retınde qarastyrdy.
Sätsızdıkke ūşyraǧan töŋkerıs äreketınen keiın Fridrih-Verner Graf fon der Şulenburgqa atu jazasy kesıldı. Ükım 1944 jyly 10 qaraşada şyǧaryldy.
Adolf Gitler, Valter fon Brauhich jäne Frans Galder Berlinde
Memlekettık opasyzdyq jäne jazalau
Keŋes Odaǧynda bolǧan kezde Fridrih-Verner Graf fon der Şulenburg Gitler men Stalin arasyndaǧy şielenıstı seiıltude maŋyzdy röl atqardy. 1939 jyldyŋ 23 tamyzynda ol Polşany KSRO men Germaniia arasynda bölu turaly tarmaqty qamtityn şabuyl jasamau turaly kelısımge qol qoidy.
1941 jyly 22 mausymda Germaniianyŋ Keŋes Odaǧyna qarsy şabuyly bastalardan az uaqyt būryn Fridrih-Verner Graf fon der Şulenburg Adolf Gitler men Germaniia äskeri basşylyǧynyŋ josparlaryna qarsy boldy. Ol Germaniia Syrtqy ıster ministrlıgımen bırneşe ret osy mäselege qatysty bırneşe qūpiiany bıluge tyrysty, bıraq eşqandai aqparat ala almady. Onyŋ üstıne, ol keŋes ökımetımen nemısterdıŋ Şyǧys maidanda jasap jatqan küdıktı äreketterı turaly söilesıp, kenetten basyp kıru yqtimaldyǧyn meŋzedı.
«Barbarossa» operasiiasynyŋ bastaluymen Fridrih-Verner Graf fon der Şulenburgke Keŋes Odaǧyna soǧys jariialaǧan nota mätını bar jedelhat kelıp tüstı. Ol ony KSRO Syrtqy ıster halyq komissaryna tapsyruy kerek bolatyn. Soǧys bastalǧannan keiın Fridrih-Verner Graf fon der Şulenburg täjıribeden ötıp, sodan keiın Türkiia arqyly Germaniianyŋ yqpalyna öttı.
1944 jyly 20 şıldede Şulenburg memlekettık töŋkerıs äreketıne qatysty. Adolf Gitler qastandyqtan aman qaldy. Fridrih-Verner Graf fon der Şulenburg qamauǧa alynyp, satqyndyq jasaǧany üşın sottaldy. Nemıs tergeuşılerı sodan keiın Fridrih-Vernerdıŋ Keŋes Odaǧymen jaqsy qarym-qatynasyn soǧysty toqtatu üşın paidalanuǧa daiyndalyp jatqanyn anyqtady.
Sonymen qatar, ony antigitlerlık oppozisiia müşelerı syrtqy ıster ministrı lauazymyna yqtimal kandidat retınde qarastyrdy.
Sätsızdıkke ūşyraǧan töŋkerıs äreketınen keiın Fridrih-Verner Graf fon der Şulenburgqa atu jazasy kesıldı. Ükım 1944 jyly 10 qaraşada şyǧaryldy.
"Adyrna" ūlttyq portaly
Ūqsas jaŋalyqtar
