Jaqynda isı qazaqqa aty mälım bır jazuşymyz Taşkentke baryp keldı. Özbekstan astanasynyŋ sūlulyǧy, tazalyǧy, özbek halqynyŋ kışıpeiıldıgı, özderınıŋ ūlttyq mädenietıne, ūlttyq tılıne degen qūrmetı, äsırese ūlttyq namysy men ūlttyq sana-sezımınıŋ öte biık ekenı turaly ūzaq äŋgımeledı. Respublika astanasy Taşkentte tuyp-ösken, ömır boiy qalada tūratyn jastary bır-bırımen tek özbekşe söilesedı, Taşkentte tört kün bolǧanymda bızdegıdei orysşa qauqyldasyp jatqan adam körmedım. Bes million adam tūratyn Taşkent köşesınde qazaqtar «probka» dep ataityn kölık keptelısı degen atymen joq. Almatyǧa qaitatyn ūşaqqa mıne salysymen orysşaǧa qaryq boldym da qaldym. Jan-jaǧymdaǧy qazaqtar tüp-tügel derlık bır-bırımen orysşa ne orysşa aralastyryp söileumen boldy. Amal joq, dausymdy köterıp: «Au, netken adamsyŋdar? Säl de bolsa oilasaŋdarşy, jaŋa ǧana Taşkentte boldyŋdar ǧoi, bır-bırımen orysşa söilesken özbek kördıŋder me?» – desem, mynau ne dep tūr özı degendei betıme meŋıreu adamşa qaraidy. Tıptı, bır-ekeuı «Kakaia raznisa» degenın estıgende «E-e, aqyl-esın jinaudan, ūlttyq sanasy oianudan qalǧan ūlt ekenbız ǧoi» dedım ainalamdaǧy qazaqtarǧa ädeiı esıttırıp. Bıreuınde de ün joq». Būl kısı aityp ötken Taşkentte solai ekenın ūzaq jyl Şymkent qalasynda tūrǧan, demalys künderı qydyryp Taşkentke baryp tūratyn sonau kezden özım de bıletınmın. Al, bızdıŋ Astana qalasynda qazaqşa bırnärse sūrasaŋ, jauap bermei betıŋe mäŋgürtközdenıp qaraitynyn, ölıp bara jatsa da qazaqşa emes orysşa jauap beretının, taǧy da jaqsy bılemın. Astananyŋ qai mekemesıne bas sūqsaŋyz da tüp-tügel orysşa söilep otyrǧan qazaq qyz-jıgıtterı. Bır jaǧynan solarǧa ärı aianyşpen, ärı jirene qarap, bır jaǧynan, netken sanasyz ūlt edık dep aiqai salǧyŋ keledı.
Taǧy bır mysal. Jaqynda Astanada tūratyn ädebi synşy ınımmen telefon arqyly söilesıp tūryp: «juyrda soltüstık oblystarǧa oŋtüstık ölkelerden bıraz qazaqty köşırıp aparu josparlanyp otyr eken» dedım. Sonda ol:
– Oǧan nesıne quanasyz? Būl jaqqa özımızdıkı tügıl Qytaidan kelgen qazaqtar orysşa söilep ketude. Amalsyzdan söitedı. Au, bükıl mekemede otyrǧandar orystıldıler bolsa, ıs qaǧazdaryŋ negızınen orysşa bolsa, telearnalaryŋ kündız-tünı orysşa sambyrlap tūrsa, köşede qardai boraǧan orysşa gazet-jurnal bolsa, qazaqşa basylym emge joq bolsa qalai orystanyp ketkenıŋdı özıŋ de baiqamai qalarsyŋ. Bılesız be, osynyŋ bärı ädeiı, josparly, maqsatty türde jasalyp otyr. Būl qazaqqa ädeiı jasalyp otyrǧan qastandyq, - dep saldy. Ol būny qyzbalyqpen aita saldy ma, älde şynymen-aq qazaqqa qasaqana osylai jasap otyrǧan bıreuler bar ma qaidam, äiteuır Astanaǧa köşıp barǧan qazaqtardyŋ orystana bastaityny ras. Bälenıŋ basy televiziiamyzdyŋ kündız-tünı orysşa sairap tūrǧany, al ony tyŋdaǧan jas pen kärınıŋ miyna orys tılı sıŋırıle beretını ǧylymi däleldengen. Joǧaryda sony bılgendıkten osylai jasap otyrǧan bıraz adam boluy da äbden mümkın. Taşkentke baryp kelgen jaŋaǧy jazuşy aǧamyzǧa sondaǧy lauazymdy bır özbek azamaty «Bız täuelsızdık alǧan jyldan berı tuǧan özbek jastary orysşa mülde bılmeidı, olar tek özbekşe jäne inglişşe (aǧylşynşa) söileidı» deptı. Mıne, Resei üstemdıgınen qūtyla sala bırden öz ūlttyq memleketın qūryp aluǧa kırısken özbek aǧaiyndy ūlttyq namysy, ūlttyq sana-sezımı joǧary emes dei alasyz ba? Osyndaida öz qazaǧyŋnyŋ basşasy da, keşesı de nelıkten älı künge orysqūmar boldy eken dep on san oiǧa ketesıŋ. Oi tübıne jete almaisyŋ. Amalsyz jaŋaǧy ädebietşı ınıŋ siiaqty közı aşyq azamattardyŋ «sözınıŋ jany bar-au, sırä» deisıŋ. Jaqynda bır internet paraqşasynan atyşuly bişı marqūm Maiia Pliseskaianyŋ: «Qazaqtyŋ orysqa osylai jıpsız bailanuy, qūldyǧy, orysqa qūlai berılgendıgı, orysşa aksentsız söileuge tyrysyp, maimyldai qūbyluy – qandai jiırkenıştı, qandai ökınıştı opasyzdyq» degenın oqyǧanda jüregımız auzymyzǧa tyǧyldy.
Barşa qazaqty osyndai deuge Qūdaidan qorqamyz, bıraq «qazaqty adam qylǧan orys», «qazaq orysqa qaryzdar» deitın qazaqtar ekınıŋ bırınde kezdesetınıne qarap, sondai baiǧūstarǧa ne aitaryŋdy bılmei, tūryp qalady ekensıŋ. Oqymaǧan, sauatsyz nadan adam dei de almaisyŋ. Aityp tūrǧany anau. Soǧan qarap mynadai qorytyndyǧa keluge bolady. Patşaly Reseidıŋ de, keŋestık Reseidıŋ de bızdıŋ talai ūrpaqtyŋ miyna qūiyp tastaǧan saiqal saiasaty älı de sol küiınde saqtalyp keledı. Öitkenı, keŋestık Reseiden bölınıp şyqtyq degennıŋ özınde bız Reseidıŋ sol saiqal saiasatyn sanamyzdan sylyp tastaityn bırde-bır äreket jasaǧan joqpyz. Kerısınşe, 24 jyldan berı älı de qazaqty sol orystyŋ qoltyǧynan şyǧarmaudyŋ, orys tılınen ajyramaudyŋ aluan türlı aila-şarǧysy Resei tarapynan da, öz bilıgımız tarapynan da qyzu jürgızılıp kele jatqan siiaqty.
Taǧy bır mysal keltıreiıkşı. Änebır jyly Qazaqstanǧa Koreiadan kelgen jas ǧalym jıgıt bır qazaq gazetımen sūhbattasty. Sol jıgıttıŋ myna sözderı älı jadymyzda qalypty:
– Bız, iaǧni, korei elı Japoniianyŋ otarlyǧynda bar-joǧy 40-50-aq jyl boldyq. Sonyŋ özınde bızdıŋ koreilerdıŋ jap-jas balasynyŋ da, aqsaqal qariiasynyŋ da jüregınde japondarǧa degen qatyp jatqan bır kek, aşu-yza bar. Al qazaqtar 300 jyldan astam Reseidıŋ ezgısınde boldyŋyzdar. Bıraq men qazaqtardyŋ qaşanda orysqa järeukelenıp, külımdep, ylǧi orystardyŋ yŋǧaiyna beiımdelıp söilep tūrǧanyn baiqaimyn. Sızder nege öitesızder, ony men bılmeimın. Bıraq sonyŋ bärı sızderde öz tarihtaryŋyzdyŋ şyndyǧy aitylmauynyŋ kesırı boluy äbden mümkın,-deptı ol. Korei jıgıtı būl jerde sypaiylap otyryp-aq naǧyz namysyŋa tietın aqiqatty aşyp aitqan. Bızdıŋ bükıl tarih oqulyqtaryn qarap otyrsaŋ, qazaqta joŋǧar degen bır ǧana jau bolǧan eken dep qalasyz. Äuelı patşalyq Resei, odan Keŋestık-kommunistık Resei qazaqty josparly türde qyryp-joiyp otyrǧany turaly bır auyz söz joq. Jetpıs jyl Mäskeu qūramynda bolǧanda da, öz qoly öz auzyna jetkelı şirek ǧasyr ötse de osyndai tarihpen sauat aşyp, osyndai soqyrlandyru ideologiiasymen tärbielenıp kele jatqan qazaq özın ǧasyrlar boiy ezıp-janşyp, bailyǧyn tonap, tılınen, dınınen aiyryp, odan basqa da aityp tauysu mümkın emes qyryp-joiulardy jasap, ūrpaǧyn mäŋgürttendırıp kele jatqan Resei ekenın de sezınuden qalǧan. Qazaq pen Joŋǧar qyz alysyp, qyz berısıp jegjat bop otyrǧanyn, Abylaidyŋ şeşesı de, ekınşı qatyny da joŋǧar qyzdary ekenın, tıptı, joŋǧar memleketı degennıŋ sol Abylai han bolǧanǧa şeiın joiylyp ketkenın, iaǧni, olardy Abylaidan būryn qytailar joq qyp jıbergenın bılmeitın bügıngı qazaqtar älı de özın adam etken orys degendı ūialmai aita beredı. Mūndai namyssyzdyq, mūndai qūldyq psihologiia qazaqtan basqa bır ūltta bar ma, joq pa bılmeimız. Bıraq eşbır ūlt bızdı adam qylǧan orys degendı ölse de aitpaidy. Älgı korei jıgıtı, mıne, osyny sypaiylap bolsa da bızge aityp kettı.
İä, qazaqtyŋ şolaq belsendılerınen bastap joǧarydaǧy şonjarlaryna şeiın qoldan kelse, qazaq pen orysty bır äkeden ne bır anadan tuǧan deuden taiynbaityn siiaqty. Tıptı, keiıngı jyldary «qazaq jartylai –europalyq, jartylai–aziialyq. Bız euraziialyqpyz» degen siiaqty elırme sözder jiı aitylatyn boldy. Orystıldı Oljas Süleimenov «Net Vostoka i Zapada net. Dva syna est u otsa» deptı. Sonda ol «ekı ūl, bır äke» dep nenı megzep tūr dep oilaisyz? Qazaqta «Qūdaidyŋ qospaǧanyn aitpa» degen söz bar. Esıŋızde bolsyn, orys ūly halyq degen aurudan aiyǧa almaǧan bır orysqa osylai orys pen qazaq bır tuǧan deseŋ yzadan jarylyp ketuı, tıptı, saǧan «po morde» beruı de mümkın. Panslaviandyq piǧyly bar ma, älde arǧy-bergı qoǧam damuynan habary mol ma qaidam, äiteuır, ataqty akademik D. Lihachev:»Resei eşqaşan şyǧys bolǧan emes. Rus skandovizantiia boldy, bıraq Euraziia bolyp körgen emes. Bızge ädebiettıŋ özı şyǧystan emes batystan kelgen» dep KSRO qūlau boida bır-aq qaiyrǧan edı. Reseidıŋ betke ūstar beldı de bedeldılerı älgındei keudesınen iterıp tastasa da qazaq saiasatkerlerı de, tarihşylary da qūiysqanǧa jabysqan bır zatqa ūqsap sol Reseidıŋ etegıne jarmasyp järeukelenuın qoimaidy? Mıne, öz ūltyŋnyŋ älı sanasyn basyp-janşyp jatqan osyndai samarqaulyq pen kerenaulyqty, iaǧni, Reseige degen qūldyq ūrudy körıp otyryp qalyŋ qazaqtyŋ ūlttyq sanasy, ūlttyq namysy oiana qoimaidy-au degen künäharlyq uaiymnyŋ tūŋǧiyǧyna tüsıp ketedı ekensıŋ. İä, qazaqtyŋ ūlt bolyp aman-esen qalpynda qaluyna töngen qauıp-qater ataulynyŋ qai-qaisysynyŋ da tüp-tamyry tılge kelıp tıreletının esı dūrys qazaq aldaqaşan tüsınıp boldy. Eşqandai da ekonomikalyq joba, josparlar, eşqandai da forumdar men investisiia nemese innovasiia emes
Ūltty aman saqtaityn–tılı ǧana ekenın sonau Keŋes zamanynan berı körıp kelemız. Endı-endı joiyludyŋ aldynda tūrǧanymyzda Allanyŋ qamqorlyǧymen köppen bırge Qazaq Elı de Mäskeudıŋ temır qūrsauynan aman-esen bügınge jettı. Bıraq basqalarǧa qaraǧanda bız tılımızden de, ata-dästürlerımızden de mülde alşaqtap jartylai «obrusevşii» ūlt bolyp jetkenımız ras. Tek közıŋ körıp otyrǧan bır ǧana jaǧdaiat janyŋdy jegıdei jeidı. Ol mynau: bızben körşıles, bızben tıldes, dındes, salt-dästürı de ūqsas aǧaiyndar 1991 jyldan bastap, basqasyn aitpaǧanda ärqaisysy öz ana tılın bırden Memlekettık deŋgeige köterıp aldy da, sol arqyly-aq köp rette Reseige täueldılıkten mülde tazaryp aldy. Al bız 25 jyldan berı «Tıl mäselesı» degen taqyrypty talqylaumen kelemız. Bızdıŋ elımızde bırese qos tıldılıktıŋ, bırese üş tıldılıktıŋ «paidalylyǧy» turaly ūrandar köterılıp tūratynyna qarap Qūdai keşırsın, sonyŋ bärın qaitkende de qazaq tılınıŋ şyraiyn şyǧarmau üşın, joǧarydaǧy bıreuler oilap tauyp jatqan siiaqty körınedı. Äitpese, ana zamanda da, myna zamanda da däl Qazaqstandaǧydai «qos tılıŋ–qos qanatyŋ», orysşa bılmeseŋ, ömırıŋ qaraŋ dep, endı qos tıl az bolǧandai «üş tıl–üş tūǧyryŋ» degen siiaqty jymysqy ūrandar tastalǧan joq. Joǧaryda aitqan körnektı jazuşymyzǧa Taşkenttegı jergılıktı ziialy qauym ökılderınıŋ aituynşa Özbekstan täuelsızdık alǧannan berı tuǧan jas ūrpaqqa ol elde orys tılınıŋ eş qajetı bolmai, olar tek özbek tılın, aǧylşyn tılın üirenuge köşken körınedı. Al keibır zertteulerge qaraǧanda, täuelsızdık alǧannan berı düniege kelgen qazaq jastarynyŋ 70 paiyzy orysşa söileidı eken. Qazaq mektepterınde oqityn balalar da sabaqtan säl qoly bosai salysymen orysşa söilesedı. Osyny körgen bır äzırbaijan jıgıtı (özı türkıtanuşy) «Men jer jüzın aralap jürıp bır-bırımen orysşa söilesetın ekı ūltty kördım. Olar–chukchalar, sosyn qazaqtar»-dep edı.
İä, danagöi aqyn Äbubäkır Kerderı Resei qazaqtyŋ jer-suyn basyp alǧanymen qoimai tılıne, dınıne şabuyl jasai bastaǧan HIH ǧasyrdyŋ soŋǧy jyldarynda «tılı ekeudıŋ–dını ekeu» dese, bügınde sol az bolǧandai «üş tıl üiren» degendı oilap taptyq. Endı osy qūityrqylyq ūrandy qazaqtyŋ miyna sıŋıre tüsudıŋ neşe türlı täsılderı jürgızılude. Äsırese, qazır dünie jüzı aǧylşynşaǧa köşude degen şıp-şikı ötırık aityluda. Būl–mif. İtaliiada halyq negızınen italian tılınde, Germaniiada, Avstriiada–tek nemıs tılınde, Fransiiada tek fransuz tılınde ǧana söileidı. Tıptı, Fransiia men Germaniia aǧylşyn tılınde habar taratuǧa tiym salyp qoidy.
Bız «bırlık bolmai tırlık bolmaidy» degen maqaldy ūran qyp aldyq. Dūrys-aq delık. Bızdıŋ şendıler är jerden ekı-üş ūlt ökılın şöptıŋ ışınen ine ızdegendei bop tauyp, sonyŋ bärın qosyp Qazaqstanda 130-dan astam ūlt tūrady dep jür. Endeşe sol ūlttar tüp-tügel bır tılde memlekettık tıl–qazaq tılınde söileuı kerek emes pe? Bırlık degen osy emes pe?! Ekınşıden, «Bırlık» bolu üşın äuelı bükıl qazaq orystıldı, qazaqtıldı bolyp bölınbei ortaq bır tıldı boluy kerek qoi? Al, bızdıŋ elımızde qazaqtardyŋ özın orystıldı jäne qazaqtıldı etıp bölu öte şeber jymysqylyqpen jolǧa qoiylǧan. Orysşa jaqsy söilei almaityn qazaq ölıp bara jatsa da ne ministr, ne oblys äkımı bola almaidy. Osydan-aq bızdegı tıl sasatynyŋ tüp-tamyry qandai ekenın, nenı közdeitının baiqai berıŋız... Äbubäkır Kerderı aitsa aitqandai, şynynda da jastaiynan orysşa söilep ösken qazaq balasy öz ūltynyŋ taǧdyryna tym kerenau qaraitynyn közımız körıp otyr. Jastaiynan özge tıldı oqyp-üirengen säbi öskesın taza öz ūltynyŋ azamaty bolmaityny ömır täjıribesınde de, ǧylymda da däleldengenın bıletın japondar balalary 14-15-ke kelgenşe olarǧa şet tılın oqytpaidy. Al qazaq şendılerı «aǧylşyn tılın bılıp alsaq, bız-qazaqtar älemdı basqaratyn bolamyz» degen siiaqty ärı esersoqtyq, ärı nadandyq sözdı jiı aitatyn boldy. Taǧy bır taŋǧalarlyǧy sol –orystıldı qazaqtar ana tılımızdı qorǧaityn jiyndarǧa, pıkırtalastarǧa ne aralaspaidy, aralassa orys tılın aşyqtan-aşyq jaqtap şyǧa keledı. Olar eger qazaq öz tılınen airylsa ne bolatynyn bılmeidı, bılse de öz ūltynyŋ erteŋıne jany aşymaidy.
İä, Keŋes zamanynda qostıldılık nätijesınde qazaq tıldı qazaqtardyŋ qazaqşasynyŋ özı orysşaǧa ainaldy. Mysaly Meiırbek –Mirbek, İslambek-Sliambek, İsmaiyl-Smail, İsmaǧūl-Smagul bolyp kettı. Tıptı, qazaq tılı grammatikasynyŋ özı de orys grammatikasyna beiımdelıp ketkenıne tolyp jatqan mysal keltıruge bolar edı. Toqmyrzin-Tokmurzin, Sarmyrzin-Sarmurzin boldy. Qazır qazaqtar «ŋ» dybysyn aitpai onyŋ ornyna «n» dep söileudı modaǧa ainaldyryp barady. Teledidardan üp-ülken adamdar «janaǧy», «jänegı», «myn tenge» dep tūrǧany da olardyŋ öz tılın ädeiı būrmalap, qaitsem orys tılıne jaqyndaimyn dep tūrǧan sanasyzdyǧyn körsetedı. Bız būl aurudan aryludy älı de oilastyrǧan joqpyz. Eger qazaq būdan bylai da osylaişa orystıldılıktıŋ etegıne jarmasuyn toqtatpasa, köp ūzamai qazaq tılı orys tılınıŋ dialektısıne ainalady. Ärine, bız basqa tıldı bılmeiık dep otyrǧan joqpyz. Bıraq bükıl ūltqa, ömırge közın jaŋa aşqan säbiıme üş tıl bıluıŋ kerek dep qinau demokratiialyq emes naǧyz zorlyq-zombylyqtyŋ bır elementı emes pe? Mysaly, menıŋ mamandyǧym –mal därıgerı nemese zaŋger delık. Men öz balamnyŋ menıŋ ızımdı basyp mal därıgerı nemese zaŋger bolǧanyn qalaimyn. Endeşe, täuelsız degen aty bar öz Qazaqstanymda maǧan aǧylşyn tılınıŋ ne qajetı bar? Men de, menıŋ balam da ai saiyn, jyl saiyn şetelge baryp jatpasaq, barǧan künnıŋ özınde Fransiiaǧa, Germaniiaǧa, Qytaiǧa baryp bır-ekı kün meimanhanada tūryp, meiramhanadan bır-ekı kün tamaq ışkenım üşın bala kezımnen aǧylşyn tılın üirenuım kerek pe? Joq! Ony bızdıŋ bilık basyndaǧylar jaqsy bıledı. Mıne, osy arada bızdıŋ ışkı saiasatymyzǧa da keibır küştı syrtqy elder aralasyp, «söitıŋder» dep tapsyrma berıp otyr ma degen küdık ūialaidy köŋılge.
Är halyqtyŋ öz balasyn erkeletıp söileuınıŋ özı ärtürlı. Mysaly, qazaqtar baiaǧyda balalaryn erkeletkende «botam», «botaqanym», «qoşaqanym», «qūlynym» deitın edı. Qazırgı qazaq kelınşekterı onyŋ bırın aitpaidy. Aitsa, «porosenogym», «kotenogym» deidı. Büite berse, qytaiǧa küieuge tigen ne qytaişa söileitın qazaq öz balasyn «aidaharym», «jylanym», «jylanşyǧym» dep aimalauy da mümkın-au. Äzıl ǧoi, bıraq är tılde söilegen ūlttyŋ ışkı jan-düniesı de, dünietanymy da mülde özgerıp ketetını ǧylymda däleldengen. Devid Kristal «bır ūltty joq qylyp jıberu üşın oǧan qostıldılıktı üiren deu kerek. Sonda küşı basym, üstem eldıŋ tılı onyŋ tılın bırtındep jūtyp qoiady da, aqyry ol ūlttyŋ özı de joiylady. Ūlttyq qasietınen mülde airylyp, älgı üstem ūlttyŋ ezgısınde jürgenın özderı de baiqamaityn bolady» degen.
Änebır jyly körnektı jazuşy Şerhan Mūrtaza osyǧan orai mynadai mysal keltırdı. Bızdıŋ bilık basyndaǧy äkım-qaralar sözın äuelı qazaqşa bastaidy da sälden keiın «Al endı bärımızge tüsınıktı tılde aitaiyn» dep orysşaǧa köşedı. Sonda tüsınıktı tıl dep tūrǧany –orys tılı. Al tüsınıksız tılı –qazaq tılı. Maldyŋ tılı tüsınıksız ǧoi. Endeşe, olar qazaq tılın de tüsıınıksız, maldyŋ tılı dep tūrǧan joq pa?!»-dep edı. Ätteŋ, osyndai aşy, ärı aqsaqaldyq sözdı bızdıŋ ädebiet, tıl ǧylymy salasyndaǧy belgılı-belgılı akademikterımızdıŋ eşqaisysy aitpai jür. Olar tıptı ūlt mäselesı turaly , tıl turaly belgılı aqynymyz Mūhtar Şahanov ūiymdastyryp jürgen jiyndarǧa keluge de kımnen qorqatynyn kım bılsın, äiteuır jolamaidy.
Qysqasy, jerı de, jer bailyǧy da, qarjy-qarajaty da jeterlık, al atqamınerlerı bız düniejüzıne ülgı bolyp, aqyl aityp otyrmyz dep elıretın elımızde qazaq tılın ömırdıŋ bükıl salasyn qamtyǧan naǧyz memlekettık tılge ainaldyramyz desek barlyq mümkınşılık bar. Onyŋ üstıne Qazaqstandaǧy qazaq sany 70 paiyzǧa jaqyndap qalǧanyn, al osynda tūratyn özbek, ūiǧyr, tatar, äzırbaijan, qyrǧyz siiaqty tılı bır, dını bır bauyrlarymyz qazaqşa op-oŋai söilep te, jazyp ta ketetının eskersek, qazaq tılıne qarsy sonşalyqty quatty küş bar dei almaimyz. Endeşe, bız kımderge, qai elge jaltaqtap otyrmyz? Näsılşıl filosoftary, saiasatkerlerı men mädeniettanuşy dep atalatyndary aramzalyqpen oilap tapqan «globalizasiia»– «jahandanu» dep atalatyn myna jädıgöilık zamanda esı bar elder özderınıŋ ūlttyq tılın, dının, bükıl ūlttyq bet-ajaryn joǧaltyp almau üşın küresude. Al künı keşe Reseidıŋ otarşylyq būǧauynan şyqqan elder özderınıŋ ūlttyq bolmysyna qaita oralyp, jas ūrpaǧynyŋ ūlttyq sanasy men ūlttyq namysyn oiatudy qyzu qolǧa alǧaly da bıraz boldy. Al bız kımge jaltaqtap otyrmyz? Qazaqtyŋ şynaiy ūlttyq sanasyn oiatudy qalai qolǧa alamyz?
Myrzan KENJEBAI
Abai.kz
