Biylǧy quaŋşylyq saldarynan Maŋǧystau oblysynda mal qyrylyp, şarualarǧa soqqy boluda. Auyl şaruaşylyǧy ministrlıgınıŋ resmi statistikasy boiynşa, Maŋǧystau oblysynda quaŋşylyqtan 1147 mal qyrylǧan. Ministrlıktıŋ saitynda jariialanǧan materialǧa sensek, sonda Maŋǧystaudaǧy bükıl maldyŋ 0,13 paiyzy, quaŋşylyqtan ölgen.
Maŋǧystau oblysynyŋ jerı jaisyz bolǧandyqtan, tört tülıktıŋ sany az aimaqtyŋ bırı sanalady.
Stat.gov.kz saitynyŋ deregıne jügınsek, respublikalyq körsetkış boiynşa elımızdegı jylqy sany 3,5 mln-nan asady. Al onyŋ ışınde Maŋǧystau oblysy jylqy sanynyŋ körsetkışımen soŋynan sanaǧanda 4-şı oryndy (Nūr-Sūltan, Almaty, Şymkent) alady.
Maŋǧystau oblysyndaǧy jylqynyŋ statistikasy:
2018 jyl (1 tamyzdaǧy mälımet) - 77,491
2019 jyl (1 tamyzdaǧy mälımet) - 78,36
2020 jyl (1 tamyzdaǧy mälımet) - 91,145
2021 jyl (1 tamyzdaǧy mälımet) - 95,684
2021 jyldaǧy körsetkışı:
Säuır - 124,068
Mamyr - 123,671
Mausym - 123,49
Şılde - 122,453
Tamyz - 95,684
Respublikamyzdaǧy tüienıŋ sany 236 myŋnan asady. Onyŋ 3-ten 1-ı Maŋǧystau oblysynda tırşılık etedı.
Maŋǧystau oblysyndaǧy tüienıŋ statistikasy:
2018 jyl (1 tamyzdaǧy mälımet) - 64,404
2019 jyl (1 tamyzdaǧy mälımet) - 71,370
2020 jyl (1 tamyzdaǧy mälımet) - 72,362
2021 jyl (1 tamyzdaǧy mälımet) - 73,530
2021 jyldaǧy körsetkışı:
Säuır - 85,893
Mamyr - 85,713
Mausym - 85,474
Şılde - 84,778
Tamyz - 73,530
Respublikamyzdaǧy siyrdyŋ sany - 8 mln 600 myŋ. Siyr körsetkışı boiynşa Maŋǧystau artynan sanaǧanda 3-orynda.
Maŋǧystau oblysyndaǧy siyrdyŋ statistikasy:
2018 jyl (1 tamyzdaǧy mälımet) - 20,362
2019 jyl (1 tamyzdaǧy mälımet) - 21,409
2020 jyl (1 tamyzdaǧy mälımet) - 23,830
2021 jyl (1 tamyzdaǧy mälımet) - 23,916
2021 jyldaǧy körsetkışı:
Säuır - 30,649
Mamyr - 29,585
Mausym - 29,481
Şılde - 28,681
Tamyz - 23,916
Respublikamyzdaǧy qoidyŋ sany - 23 mln 500 myŋnan asady. Maŋǧystau oblysy qoidyŋ sany boiynşa soŋynan sanaǧanda 3-oryndy alady.
Maŋǧystau oblysyndaǧy qoidyŋ statistikasy:
2018 jyl (1 tamyzdaǧy mälımet) - 439,631
2019 jyl (1 tamyzdaǧy mälımet) - 432,859
2020 jyl (1 tamyzdaǧy mälımet) - 455,67
2021 jyl (1 tamyzdaǧy mälımet) - 436,206
2021 jyldaǧy körsetkışı:
Säuır - 614,261
Mamyr - 613,522
Mausym - 610,730
Şılde - 603,099
Tamyz - 436,206
Derekköz: stat.gov.kz
Endı soŋǧy 5 aida maldyŋ sany qanşaǧa azaiǧanyn esepteiık:
Jylqy - 28 384
Tüie - 12 363
Siyr - 6 733
Qoi - 178 055
Barlyǧy: 225 535
Maŋǧystau oblysyndaǧy quaŋşylyq alǧaş ret bolyp jatyr ma?
2020 jyldyŋ säuır-tamyz ailarynda maldyŋ sany 204 704-ke deiın qysqarǧan. 2019 jyldyŋ säuır-tamyz ailarynda maldyŋ sany 199 921-ge deiın qysqarǧan. Körgenıŋızdei, Maŋǧystau oblysyndaǧy mal basynyŋ sanynyŋ qysqaruyn būǧan deiıngı jyldarda da körınıs tapqan. Alaida biylǧy körsetkış būrynǧy jyldarmen salystyrǧanda köbırek.Maŋǧystau oblysyndaǧy quaŋşylyqtyŋ sebebı nede?
- Kaspii teŋızınıŋ tartyluy. Kaspii teŋızınıŋ İrandaǧy ūlttyq zertteu ortalyǧynyŋ basşysy Bani Haşemi: "2019 jyly Kaspii teŋızı ötken jylǧa qaraǧanda 13 sm-ge tömendegen. Būǧan basty sebep, Kaspii teŋızıne qūiatyn Jaiyq özenınen sudyŋ azaiuy (Resei būl özen aumaǧynda bırneşe su qoimasyn tūrǧyzǧan). Ekınşı sebep, Kaspii teŋızındegı temperaturanyŋ (jauyn-şaşynnyŋ az boluy, künnıŋ ystyq boluy)köterıluı". Būl Kaspii teŋızınıŋ qasyndaǧy aimaqtarǧa äser etetını anyq. Būl jaily Auyl şaruaşylyǧynyŋ ministrlıgı: "Soŋǧy 3 jylda Maŋǧystau oblysynda qūrǧaşylyq baiqaluda" - dep, aitty. Būl oqiǧa bilıkke qalai äser ettı? - Prezident Qasym-Jomart Toqaev Auyl şaruaşylyǧy ministrı Saparhan Omarovtyŋ jūmysyn synǧa alyp, quaŋşylyqqa bailanysty şūǧyl jäne batyl şeşımder qabyldamaǧany üşın, otstavkaǧa jıberdı. - Auyl şaruaşylyǧy ministrlıgınıŋ qyzmetkerlerı 1 kündık jalaqylaryn Maŋǧystau oblysyndaǧy arnaiy qorǧa audaryp, elımızdegı azamattarymyzdan «qūrǧaqşylyqtan zardap şekkenderge qaiyrymdylyq qoryn» körsetudı sūrady. - Maŋǧystau oblysy käsıpkerler palatasy öŋırlık keŋesınıŋ töraǧasy Edıl Jaŋbyrşin: «Qazır Maŋǧystau, Qyzylorda, Türkıstan oblystarynda qūrǧaqşylyq bolyp jatqany özderıŋızge belgılı. Maldyŋ kölemı, jerge ekosid, ösımdıktıŋ öspeuı, mal jaiylymynyŋ taryluy siiaqty köptegen mäsele tuyndap jatyr. Bız problemadan şyǧu üşın, elge qajet ädısterdı ızdep, klimattyq tehnologiianyŋ bar ekenın bılıp, mamandardy Maŋǧystauǧa şaqyrdyq. Qazır qoldan jaŋbyr jaudyrudan basqa jolyn körıp otyrǧan joqpyz». - «Ükımet basşysynyŋ tapsyrmasy boiynşa Maŋǧystau oblysyna 5,3 mlrd teŋge bölındı, onyŋ 1,9 mlrd teŋgesı şöp satyp aluǧa, 3,4 mlrd teŋge jem satyp aluǧa baǧyttalady. Maŋǧystau oblysyna körsetılgen kömek biylǧy mäselenı şeşkenımen, aldaǧy jyldaǧy qauıptıŋ aldyn ala ma? Barlyǧy uaqyt enşısınde!Qanat BAIŪZAQOV,
"Adyrna" ūlttyq portaly
