Halyq densaulyǧyn saqtauda qoǧam tüsınıgın keŋeitetın jūmymtar atqarudy tapsyrdy

Şymkent qalasynyŋ äkımı Mūrat Äitenov ortalyq memlekettık organdarǧa qaraityn aumaqtyq departamentterdıŋ jūmysymen tanysu jäne saladaǧy özektı mäselelerdı talqylau jiyndaryn ötkızdı. QR Densaulyq saqtau ministrlıgı Şymkent qalasynyŋ sanitariialyq-epidemiologiialyq baqylau departamentınıŋ jūmystary turaly mekeme basşysy Äbdımanap Tulebaev baiandady. Departament basşysy bırınşı jartyjyldyqta qala tūrǧyndary arasynda asa qauıptı infeksiia türlerı boiynşa qolaisyz ahual  tırkelmegenın aitty.  Byltyrǧy jyldyŋ osy kezeŋımen salystyrǧanda qyzylşa 873 jaǧdaiǧa, meningokokty infeksiia 6 jaǧdaiǧa, botulizm 7 jaǧdaiǧa, jıtı virusty gepatitter 3,5 esege, sonyŋ ışınde virusty A gepatitı 18,4 esege, tūmau 25 jaǧdaiǧa, qyşyma 34,7%-ǧa, enterobioz 20,5%-ǧa tömendegenın mälımdedı. Perzenthanalarda jaŋa tuǧan närestelerdı V virusty gepatitıne qarsy vaksinasiiamen qamtu 95,7 paiyzǧa oryndalsa, tuberkulezge qarsy vaksinamen qamtu körsetkışı 95,6% oryndalǧan. Eseptı merzımde sanitarlyq-epidemiologiialyq talaptardyŋ saqtaluyn qadaǧalau boiynşa 187 nysanda tekseruler jürgızılıp, 149 ūiǧarym berılgen. Qala boiynşa äreket etetın mobildık (monitoringtık) toptardan 228 jedel habarlama kelıp tüsken. Olardyŋ negızınde jürgızılgen tekseruler boiynşa 208 nysanǧa 15 mln 575 myŋ teŋge kölemınde aiyppūl salynǧan.«Ashyq» jobasy şeŋberınde 254 habarlama kelgen bolsa, onyŋ 46-sy basqa öŋırlerdıŋ tūrǧyndary boluyna bailanysty osy azamattardyŋ tūrǧylyqty jerı boiynşa sanitariialyq-profilaktikalyq ıs-şaralar atqaru jönınde tiıstı organdarǧa habarlama berılgen. Üi karantindık rejimın saqtau mäselesınde 38 habarlama tüsıp, onyŋ 11-ı - «qyzyl» märtebesı berılgen azamattar bolsa, 27-sı – «sary» märtebesı bar azamattar ekendıgı anyqtalǧan. Karantindık rejimdı saqtamaǧany üşın osy sanattaǧy taǧy 7 azamat äkımşılık jauapkerşılıkke tartylyp, aiyppūldar salynǧan. Qala äkımı bügıngıdei kürdelı kezeŋde medisinalyq ūiymdar men sanitariialyq-epidemiologiialyq baqylau qyzmetıne tüsıp otyrǧan jük auyr ekendıgın atap öttı. Bügıngı künnıŋ özınde koronavirus ındetın jūqtyru deregı boiynşa täulıktık körsetkış 575 jaǧdaiǧa tırkelıp otyrǧandyǧyna alaŋdauşylyq bıldırdı. Derttıŋ balalar arasynda jappai taraluyna jol bermes üşın barlyq qajettı şaralardy atqaru kerektıgıne toqtaldy. Indet jūqtyrudyŋ täulıktık körsetkışınde qalaǧa uaqytşa kelgen, basqa aimaqtardyŋ tūrǧyndary köptep kezdesıp jatqandyǧyn alǧa tartyp, aurudyŋ taraluyn meilınşe tömendetude adamdar arasyndaǧy barys-kelıstı azaitu baǧytynda pärmendı jūmystar atqaru kerektıgıne toqtaldy. Būl baǧytta qonaq üiler men otelder qyzmetın erekşe baqylauda ūstap, vahtalyq ädıspen qyzmet atqaratyn käsıporyndar jūmysşylarynyŋ toptasyp qonystanularyna jol bermeu kerektıgıne nazar audardy. Karantin talaptarynyŋ saqtaluyn qamtamasyz etude nätijelı jūmystar jürgızu barysynda käsıpkerlık nysandarynyŋ qyzmetın şekteu emes ekenın ūǧyndyryp, osy baǧyttaǧy memlekettık organdardyŋ basty talaby – azamattar toptasuyna jol bermeu, derttıŋ jappai taraluyna jaǧdai jasamau ūstanymy boluy tiıs dedı. Qalalyq densaulyq saqtau basqarmasyna halyq densaulyǧyn saqtaudaǧy jūmystardy josparly türde, joǧary ūiymdastyruşylyq tärtıpte jürgızudı tapsyryp, ekpe  jūmystarynyŋ barlyǧyn merzımderınde atqarudy jüktedı. Būl baǧytta medisina qyzmetkerlerınıŋ bır bölıgı josparly jūmystarymen ainalyssa, ekınşı bölıgı – koronavirus ındetınıŋ taraluymen küres jürgızu kerektıgıne köŋıl böldı. Sanitariialyq-epidemiologiialyq qyzmet pen medisinalyq ūiymdar halyq arasyndaǧy tüsındıru jūmystarynda belgılı bır jüielı tärtıptı ūstanuy kerektıgın nazarǧa aldy. Tūrǧyndardyŋ öz densaulyǧyn qorǧauda bılımı jetkılıksız bolǧandyqtan, därıhanalar janyndaǧy ekpe egu bölmelerıne köptep jügınıp jatqandyǧyn alǧa tartty. Jiynda därıhana mamandary tarapynan covid ındetı boiynşa em jürgızu protokolyna sai kelmeitın därıler taǧaiyndau jaǧdailary oryn alyp jatqandyǧy aitylyp, tūrǧyndar arasynda aurudy asqyndyryp almau jönınde sauatty tüsındıru jūmystaryn belsendı türde jürgızu kerektıgı aityldy.    Qala basşysy būl baǧyttaǧy aqparattyq jūmystardyŋ baǧyty mynadai mäselelerdı qamtuy tiıs dedı: Dert jūqtyrǧan adam aldymen ne ısteuı kerek ekenın, onyŋ ärı qaraiǧy är qadamyn tüsındırıp aitatyn jūmystar jürgızudı tapsyrdy. Epidemiologiia mamandary ındet taraluyna qandai jaǧdailar sebepşı bolatynyn aityp otyrsa, medisina mamandary algoritm boiynşa emge jügınudıŋ joldaryn tüsındıruı kerek dedı. Aqparattyq jūmystardyŋ barlyǧy halyqqa ūǧynyqty ärı tez qabyldauǧa beiım boluy kerektıgın atap öttı.