Osmanly padişaxy Axmet xannyŋ aldyna ataqty suretşı kelıp, Stambulda suret saluǧa rūqsat sūraidy. "Maqsatyŋ ne?" degen patşanyŋ sūraǧyna: "Memleketıŋızde dünienı qairan qaldyratyn tabiǧat, qūrylys nysandary men qalalar bar. Būlardyŋ bärın qaǧazǧa tüsırıp, tarixta qaldyrǧym keledı" - dep jauap beredı. Sonda mäjılıste otyrǧan Osmanlynyŋ kryşasy ketken dogmatik moldasy padişaxtan rūqsat bermeuın ötındı. Sebebın bylai tüsındıredı: "Jaratuşynyŋ jerdegı köleŋkesı bolǧan padişaxym, (osy sözdı aitqanda Qazaqstandaǧy keibır kommunisterdıŋ tärbiesın körgen aǧalarymyz eske tüstı) bırınşıden, būl öner iesı suret salyp bızdıŋ qalalarymyzdyŋ, äskerımızdıŋ osal tūstaryn dūşmanǧa körsetıp beredı. Ekınşıden, suret salu islamda eŋ ülken künä" dep patşany rūqsat bermeuge şaqyrady. Mūny tyŋdap otyrǧan Axmet xan men bas uäzırınıŋ jauaby bylai şyqty: "Bızdıŋ äskerımız ben qalalarymyzdy körgen jaularymyz memleketımızdıŋ osaldyǧyn emes, kerısınşe myqtylyǧyn körıp qorqatyn bolady. Suret saluǧa kelsek, köleŋkesı bolǧan pūt jasap oǧan tabynu ǧana künä" - degen toqtamyn aitady.
Jalpy, bügıngı künge deiın suret pen önerdıŋ de damyǧan ortasy Evropa. Bır ǧana "Mona Lizany" köru üşın milliondaǧan turist jyl saiyn Parijdegı Luvrge barady. Özı salǧan tuyndynyŋ keleşekte Fransiia ekonomikasyna ǧasyrlar boiy milliardtaǧan aqşa qūiatyny Leonardo da Vinchidıŋ tüsıne de kırmese kerek. Keşe "suret salu künä" degen arabtardyŋ bügıngı ūrpaqtary men bai şeixtary milliondaǧan dollarǧa ǧasyrlar būryn Evropa suretşılerı salǧan tuyndylardy jarysa satyp alyp älek. Vaşington men Moskvaǧa barsaŋyz muzeilerı suret pen öner tuyndylaryna tolyp tūr. Bügıngı künı örkeniettı elderde öner men muzei elge turist tartyp, ekonomikanyŋ ekınşı tynysyn aşatyn tamaşa qūralǧa ainaldy. Kerektı şedevr tuyndylardy da 4-5 ǧasyr būryn öz elınen şyqqan talantty öner ielerı salyp ketken. Texnologiiaǧa şamamyz kelmedı deiık. Bıraq, qylqalam men aq qaǧazdy alyp dünienı qairan qaldyratyn şedevr tuyndylardy saluǧa da mūsylmandardyŋ aqyly men talanty jetpegen be? Älde, ǧasyrlar boiy dogmatik moldalar men bukvalister özderımen qosa xalyqtyŋ da kryşasyn ketırıp kelgen be?
Bauyrjan SERIKBAEV,
FB-daǧy paraqşasynan
