El tarihyndaǧy qoǧamdyq qarym-qatynastyŋ tūraqty memlekettıŋ qalyptasuyna jäne salty men dästürınıŋ saqtaluyna ülken yqpal etkendıgın erekşe atap ötken jön. Mediasiiany ekı aradaǧy qarym-qatynasty retteu şarasy retınde qarastyrudy qazaq dalasynda, elaralyq, memleketaralyq jäne ruaralyq qarym-qatynastarda ülken röl atqarǧandyǧyn tılge tiek etu kerek. Mäselen, etnomädeni bırlestıkterdıŋ jetekşılerı öŋırlerge şyǧyp, köptegen tüitkıldı mäselelerdı şeşuge özındık ülesın qosyp, mediator bolǧan kezderı de az emes.
Qazırgı taŋda ärtürlı qauıpterdıŋ beleŋ ala bastauynan köptegen elderdıŋ etnosaralyq tatulyqtyŋ maŋyzyn tüsıne bastaǧandyǧy sezıledı. Sondyqtan mediasiia Qazaqstan üşın ǧana emes, älem üşın de maŋyzdy bolyp tabylady. Osy rette Qazaqstan Respublikasynyŋ «Mediasiia turaly» Zaŋynyŋ 2011 jyldyŋ qaŋtarynda qabyldanǧanyn aita ketu kerek.Etnosaralyq daulardy eşqaşan saiasi mäselege ainaldyruǧa bolmaidy. QHA bügıngı taŋda azamattyq qoǧam men bilık arasyn bailanystyruşy mediatorǧa ainalyp otyr. Al, elımız Qazaqstan kez kelgen şielenıstı şeşu alaŋyna ainaluda.
Sondyqtan mediasiia institutynyŋ barlyq jerde qajettılıkke ainala alatyndyǧy aiqyn aŋǧarylady.
Mediasiia dau-janjaldardy örkeniettı jolmen şeşuge yqpal jasaidy. Qoǧamdyq qatynastar salasynda käsıbi mediatorlardy daiyndau uaqyt talabyna ainalǧan. Osy oraida 2011 jyly «Halyqaralyq mediasiia ortalyǧy» Respublikalyq qoǧamdyq bırlestıgınıŋ qūrylǧandyǧyn erekşe atap ketken dūrys. Sol jyldan berı ortalyqtyŋ reestrınde tızılımde tūratyn käsıbi jäne halyqaralyq mediatorlardyŋ atqarǧan jūmystary az emes. Olar mediasiiany paidalanudyŋ tehnikalary men tetıkterın jan-jaqty meŋgergen öz ısınıŋ şeberlerı desek artyq aitqandyq emes.
Biylǧy jyldyŋ özınde Şymkent qalasynda boinşa sotqa deiın, sot barysynda jäne sottan keiıngı otbasylyq mäseleler, eŋbek jäne jer dauy, mūragerlık pen mülık bölısu, qaryz aqşa men käsıpkerlık kelısım şarttardy mediativtık kelısımmen jasau, sondai-aq qylmystyq ıster, jalpy sany 2000-nan astam dau käsıbi mediatorlardyŋ aralasuymen kelısımge kelgen. Bıle bılgenge būl az jūmys emes.
Sonymen qatar, qazırgı uaqytta Halyqaralyq mediasiiaǧa erekşe köŋıl bölınude. Biyldyŋ özınde şetel azamattarynyŋ qatysuymen 200-dei mediativtık kelısım jasaldy. Mediasiia praktikasy – qoǧamnyŋ kemeldenu belgısı, azamattyq sana-sezımnıŋ belgılı bır deŋgeiı.
Biylǧy jyldyŋ özınde Şymkent qalasynda boinşa sotqa deiın, sot barysynda jäne sottan keiıngı otbasylyq mäseleler, eŋbek jäne jer dauy, mūragerlık pen mülık bölısu, qaryz aqşa men käsıpkerlık kelısım şarttardy mediativtık kelısımmen jasau, sondai-aq qylmystyq ıster, jalpy sany 2000-nan astam dau käsıbi mediatorlardyŋ aralasuymen kelısımge kelgen. Bıle bılgenge būl az jūmys emes.
Sonymen qatar, qazırgı uaqytta Halyqaralyq mediasiiaǧa erekşe köŋıl bölınude. Biyldyŋ özınde şetel azamattarynyŋ qatysuymen 200-dei mediativtık kelısım jasaldy. Mediasiia praktikasy – qoǧamnyŋ kemeldenu belgısı, azamattyq sana-sezımnıŋ belgılı bır deŋgeiı.
Ärine, etnosaralyq qaişylyqtardy, janjaldardy retteu tūrǧysynan mediasiianyŋ ülken bolaşaǧy bar. Özınıŋ tabiǧaty boiynşa ol jariia emes, közge tüse bermeidı, köbınese qūpiia sipatqa ie, sondyqtan jūrtşylyqqa beimälım. Bıraq onyŋ rölı öte maŋyzdy jäne uaqyt öte kele ünemı ösetın bolady.
