Jumysy qaýipti mamandardyń burynǵy zeınet jasyn qaıtarý qajet. Dál osyndaı usynyspen «Aq jol» frakııasynyń atynan Májilis depýtaty Maqsat Ramanqulov QR Vıe-premeri Eraly Toǵjanovqa óz saýalyn joldady.
Jaqynda Qaraǵandydaǵy «Abaı» shahtasynda kenshilerdiń qaza tapqany barlyǵymyzǵa belgili. «Aq jol» demokratııalyq partııasy qaza bolǵandardyń týǵan-týystary men jaqyndaryna kóńil aıtady jáne zardap shekkenderdiń tezirek saýyǵyp ketýin tileıdi.
Bul másele júzdegen metr jer astynda nemese ystyq metallýrgııalyq peshterde jumys isteıtin adamdarǵa, atap aıtqanda buryn «1-tizim jáne 2-tizim» boıynsha zeınetaqymen qamtamasyz etýge quqyǵy bar qaýipti jáne asa qaýipti kásipterdiń barlyq ókilderine áleýmettik ádilettilik máselesin taǵy da kúsheıtti.
Másele tek qaza tapqandardyń otbasylaryna tólemder men ótemaqylarda ǵana emes, olardyń jaqyndaryn endi eshqandaı aqsha qaıtara almaıdy.
Másele qandaı da bir apatsyz-aq, osy qaýipti kásippen aınalysatyn jumysshylardyń kópshiligi zeınetkerlik jasqa jetpeı-aq túrli syrqattarmen aýrýlarynda jáne óz mamandyǵy boıynsha jumys isteý qabiletin joǵaltyp, tipti kópshiligi zeınetkerlik jasqa deıin ómir súrmeýinde.
Osyǵan baılanysty «Aq jol» depýtattyq frakııasy 1 jáne 2-tizimderge sáıkes shahterler, metallýrgter jáne basqa da kásipter úshin zeınetke shyǵý jasyn qaıtarý qajet dep sanaıdy.
Buryn bizdiń áriptesterimizdiń osyǵan uqsas saýalyna Eńbek mınıstrligi zııandy eńbek jaǵdaılarynda jumys isteıtin azamattar zeınetaqy annýıtetin 40 jastan paıdalana alady, bul rette osyndaı sharttar boıynsha tólemder 50 jastan bastalady dep jaýap bergen bolatyn.
Resmı saıttaǵy aqparatqa sáıkes, 40 jastan keıinge qaldyrylǵan zeınetaqy annýıteti úshin (50 jastan bastap tólemderdiń bastalýymen) mınımaldy jetkiliktilik shegi búgingi kúni 6 mln tg dep belgilendi, bul 5 jyl úzdiksiz kásibı zeınetaqy aýdarymdary bolǵan jaǵdaıda ǵana múmkin.
Sonymen qatar, aǵymdaǵy jyldyń 1 sáýirinen bastap BJZQ-da qaýipti óndiris qyzmetkerleri úshin joǵary zeınetaqy tólemderi kózdelgen jańa ádisteme engizildi.
Alaıda, bul ádiste birqatar mańyzdy sátter eskerilmegen.
Birinshiden, aǵymdaǵy jylǵy 1 qazandaǵy jaǵdaı boıynsha mindetti zeınetaqy jarnalary boıynsha azamattardyń jınaqtarynyń ortasha somasy shamamen 1 mln 170 myń teńgeni quraıdy; mindetti kásiptik zeınetaqy jarnalary boıynsha jınaqtardyń ortasha somasy – 658 myń teńgege jýyq.
Jınaqtaýshy zeınetaqy júıesi 22 jyldan beri jumys istep kele jatqanyn, ıaǵnı 18 jastan bastap zeınetaqy jınaqtaryn jasaı bastaǵandar búginde 40 jasta ekenin este ustaǵan jón. Bul ortasha eńbekke qabiletti jas. Kórip otyrǵanymyzdaı, ortasha soma annýıtetke shyǵý úshin jetkilikti somadan shamamen 3 esege az.
Ekinshiden, tipti talap etiletin somany jınaqtap jáne 40 jylda annýıtet boıynsha shyǵyp (al zııandy jáne asa zııandy mamandyqtar úshin mundaı qajettilik jıi bolady) - bul adam zeınetaqy ala bastaǵanǵa deıin, kásiptik aýrýlary bar adam taǵy 10 jyl qaı qarajatqa ómir súrýi tıis?
Úshinshiden, eger bul adamdar sol jasqa deıin ómir súrmese, ýáde etilgen «joǵary tólemderdiń» qajeti nede?
Qyzmetkerlerdiń osy sanaty úshin zeınetaqy jasyn tómendetýden bas tartýdy dáleldeı otyryp, memlekettik organdar mundaı sheshim qabyldaý úshin ondaǵan mıllıard teńge qajet ekenin aıtady.
Sonymen qatar, Esep komıteti jyl saıyn sol bıýdjet qarajatynyń ondaǵan emes, júzdegen mıllıardqa tıimsiz shyǵystaryn anyqtaýda.
Sheneýnikter densaýlyǵynan aıyrylyp jatqan osy adamdardyń eńbegine memlekettiń kirisi tikeleı táýeldi ekenin umytyp ketedi.
Qandaı da bir sebeptermen Eńbek mınıstrligi depýtattardyń talaptaryn joqqa shyǵarady jáne qolaıly nusqalardy izdemeıdi. Mysaly, qajetti shyǵyndardy azaıtýǵa ákeletin osy tizimderdi qaıta qaraý jáne qysqartý arqyly.
Bizdiń oıymyzsha, memleket adal qyzmet etetin, eńbegi men energııasy bizdiń Táýelsizdigimizdiń tiregi bolǵan jumysshy adamǵa nemquraıly qaramaıtynyn dáleldeý kerek. «Aq jol» frakııasy 1 jáne 2-tizimder úshin zeınetaqy jasyn qaıtarýdy talap etedi jáne Úkimet pen BJZQ-nyń osy máselege baılanysty barlyq esepterin talqylaýǵa daıyn.
"Adyrna" ulttyq portaly
