«Astana» futbol komandasynyŋ Bas direktory Tastanbek Esentaev mausymnyŋ aiaqtaluyna orai klubtyŋ jaŋalyqtary, keler jylǧa jospary men biyl atqarǧan jūmystary jaiynda sūhbat bergen edı. Sonymen...
— «Astana» futbol klubynyŋ qazırgı jaǧdaiy qandai? Bügıngı künı klubtyŋ bas bapkerı kım?
— «Astana» Qazaqstan Olimpbet-Chempionatynda jäne «Astana-M» jastar qūramasynyŋ el chempionatynda kümısjülde, al 2003-2004 jylǧy klub tärbielenuşılerı chempion atanyp, keler jyly UEFA Jastar ligasyna joldama aldy. «Astana-M» jastar qūramasyndaǧy Stanislav Basmanov üzdık şabuylşy, al 2003-2004 jylǧy klub tärbielenuşılerı qūramyndaǧy Konstantin Onoprienko üzdık qaqpaşy atandy.
Būǧan deiın «Astana» futbol klubynyŋ qaryzy 4,2 mlrd teŋgenı qūraǧan bolatyn. Qazır būl mäsele oŋ şeşımın tapty. Futbolşylar, bapkerler men jūmysşylardyŋ jalaqysy uaqytyly tölenedı. Bas bapkerge kelsek, Qazaqstan Olimpbet-chempionatynyŋ XXV tury aiasyndaǧy kezdesude komandanyŋ alaŋnan ketu şeşımın qoldaǧany üşın bas bapker Andrei Tihonov Baqylau-tärtıptık komitetınıŋ şeşımımen 2 jylǧa futboldan şettetılgen bolatyn. Futbol emosiiaǧa toly oiyn. Futbolşylardyŋ sözıne süiensek, töreşılerdıŋ ädıl bolmauy osy jaǧdaiǧa äserın tigızgen. Al bapker oiynşylardy qoldaǧan. Ne bolsa da, klub būl şeşımdı qataŋ jaza dep sanaidy. Osy 2 jyl aiaqtalmaiynşa A.Tihonov Qazaqstanda bapkerlıkpen ainalysa almaidy. Klub ışınde būl jaǧdai tolyq qarastyrylyp, öz şeşımın tapty. Al A.Tihonov jazany jeŋıldetu üşın kerek instansiialarǧa şaǧymdanuy ne şeşımdı osy küiınde qaldyruy öz erkınde.— Alda qandai maqsat-mındetter tūr? — «Astana» futbol kluby 2020 jyly el bırınşılıgınde qola alsa, biyl kümıs jüldege qol jetkızdı. Älemdık pandemiianyŋ klubqa äserın osydan baiqauǧa bolady. El tarihyndaǧy eŋ jüldelı, UEFA Chempiondar digasy men Europa ligasynda el namysyn qorǧap, el bırınşılıgınıŋ 6 dürkın, Qazaqstan Kubogynyŋ 3 dürkın, Qazaqstan Superkubogynyŋ 5 dürkın chempiony bolǧan komandanyŋ jeŋıster seriiasyn ärı qarai jalǧastyruy üşın atqarylar şarualar öte köp. Sport bolǧasyn jeŋıs tūǧyryna köterılu men qūldyrau qatar jüredı. Ötken jyly bapkerdıŋ auysuy, sport alaŋdarynyŋ jabyq boluy, oiyndardyŋ bırneşe ret keiınge şegerıluı, futbolşylardyŋ bärımen teŋ üide qamalyp qaluy öz kezegınde bızdıŋ oiynşylarǧa kerı äser ettı. Köş jüre kele tüzeledı. Öz kezegımızde olqylyqtardy tüzetıp, futbolşylardyŋ sūranysyn tolyǧymen qanaǧattandyryp, jattyǧatyn sapaly alaŋdar men kerektı jabdyqtarmen qamtamasyz etsek, jıgıtter jıgerın janyp, namysty qoldan bermesı anyq.
Klubtyŋ jastar qūramasy da jaqsy öner körsettı. Elordalyq komandanyŋ ızbasarlary Ekınşı liganyŋ kümıs jüldegerı atandy. Qazır Jastar qūramynyŋ bırınşı ligaǧa ötu mümkındıgın qarastyryp jatyrmyz. Bastysy, keler mausymda «Astananyŋ» jeŋıs tūǧyrynan körınuıne, klub jaŋa deŋgeige şyǧaratyn ärı damytuǧa baǧyttalǧan jūmystar bastalyp kettı. Qazırgı taŋda kelısımşart uaqyty jaqyndaǧan, iaǧni merzımı 2022-2023 jyly aiaqtalatyn oiynşylar bar. Bapkerler qūramy özara aqyldasyp, bas bapkerdıŋ oiyn stilıne keletın futbolşylar tızımın jasaqtap jatyr. Soǧan bailanysty, jaŋa mausymda «Astana» klubynda qalatyn, keletın oiynşylarmen kelıssözder jürgızıledı. Klubtyŋ jaŋadan jasaqtalǧan qūramy boiynşa tolyq aqparatty uaqyty kelgende «Astana» futbol klubynyŋ resmi derekközderınen bıle alasyzdar.— Bolaşaqta balalar men jasöspırımderdı sportqa tartu josparda bar ma? Būl baǧytta qandai jūmystar atqarylyp jatyr? — Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaev Joldauynda: «Öskeleŋ ūrpaqtyŋ sporttyq jäne şyǧarmaşylyq äleuetıne asa nazar audaru qajet. Qarjy tapşylyǧy jaǧdaiynda käsıbi sport klubtaryn tolyǧymen memleket esebınen ūstaudyŋ maǧynasy joq. Memleket pen kvazimemlekettık kompaniialardyŋ biudjetınen milliardtaǧan teŋge tiımdı jūmsalmaidy. Būqaralyq sportqa, dene şynyqtyruǧa jäne, ärine, balalarǧa basymdyq beru kerek», - degen bolatyn. «Astana» futbol kluby öz kezegınde balalar men jasöspırımderdı sportqa tartu men tärbieleuge asa nazar audarady. Eŋ basty josparymyz — tärbielenuşılerdıŋ sanyn arttyru. 2021-2025 jyldarǧa arnalǧan strategiialyq josparymyzǧa säikes, investorlar tartu arqyly öz bazasyn qūru josparlanǧan. Memleketke küş salmai, jeke közderden qarajat tartu. Komandanyŋ şyǧynyn özı jaba alatyn künge jetkızu. Halyqaralyq deŋgeidegı bapkerlerdı tärbieleu.
Kezek-kezekpen aitylǧan baǧyttarǧa toqtalaiyq. Oiyn alaŋdary, jatu oryndary, tärbielenuşılerdıŋ sanyn arttyru josparǧa sai ötetın bolady. Qazırgı taŋda «Astana» futbol klubynyŋ jattyǧatyn öz bazasy joq. El ordasynda talaptarǧa sai keletın 5 futbol alaŋyn jalǧa alu baǧasy qaltaǧa küş tüsıredı. Alaŋdardaǧy jasandy tösenış jamylǧysy, al kün suytqan şaqta (qazan-säuır) jamylǧysy joq alaŋda jattyǧu ötkızu de kerı äserın tigızedı. Odan bölek, «Astana Arenadan» basqa alaŋdarda qajettı qūral-jabdyqtar (proektor, futbol alaŋynyŋ maket», t.b.), kiım auystyratyn jäne juynu bölmelerı, teoriialyq sabaqtar ötkızetın synyptardyŋ qarastyrylmaǧan. Demek, öz infraqūrylymymyzdy jasauymyz kerek. «Astana» futbol akademiiasyn qūru arqyly, talaptarǧa sai zamanaui jattyǧu ortalyǧy, futbol alaŋy, jataqhanasy bolǧan kezde klub tärbielenuşıler sanyn 2-3 esege arttyra alamyz. Qazır tärbielentın balalar sany 368, jas mölşerı 9-18 jas aralyǧynda. Onyŋ ışınde qyzdardan jasaqtalǧan üş qūram bar.Olarmen jūmys jasaityn äkımşılık qyzmetkerler sany — 27, qūramynda UEFA lisenziiasy bar bapkerler, medisinalyq ştab bar. UEFA-nyŋ täjıribesıne süiene otyryp jasalǧan jospar boiynşa atqaratyn jūmystar jeterlık. Alda balalar men jasöspırımderdı tärbieleu boiynşa strategiialyq jospar boiynşa elımızdegı futbol ortalyqtarynyŋ ışınde jas futbolşylardy tärbieleuden köş bastau, «Astana» FK Akademiiasyn qūru, Respublikamyzdyŋ qūrama komandasyna, negızgı jäne jastar kluby komandalaryna oiynşylar daiyndau, futbol ortalyqtarynyŋ bapkerlerınıŋ ortaq zamanaui oqytu jüiesın engızu, futbol ortalyǧy Astana-M – Astana-Jas – Astana futbol klubynyŋ bır-bırımen tyǧyz qarym-qatynas qūru jüiesın engızu, t.b. qolǧa alynbaq. Ǧasyrdan astam tarihy bar qazaq futbolynyŋ erteŋın sözge tie ketsek. Mysaly, qazaqtyŋ tūrmys-tırşılıgın älemge tanytqan «Abai joly» roman-epopeiasynyŋ avtory Mūhtar Äuezov «Jarys» futbol komandasynda jartylai qorǧauşy bolǧan eken. Bügın qūrama sapynda oinap, erteŋ tarih betterınde esımı altyn ärıppen jazylatynyn tüsınıp, namysyn janǧan oiynşylardy tärbieleu — bızdıŋ basty nazarda. Jalaŋ aiaq dop teuıp, futbol dese ışken asyn jerge qoiǧan qyrbalasynan älem köz tıger futbolşy tärbieleu üşın Futbol akademiiasyn qūryp, ideologiialyq tūrǧyda bıraz jūmystar jasauymyz kerek. Qazaq futbolşylary kösılıp tūryp sūhbat berıp, oiyndy egjei-tegjeilı tüsındırse, auyldaǧy qazaq balalary ony tyŋdap össe, būl bolaşaq futbolşylarǧa keremet motivasiia bolar edı. Būl baǧytta qazaqtıldı sport ortasyn qalyptastyryp, futbolşylardyŋ halyq arasynda tanymaldyǧyn arttyru da qarastyrylǧan. — Biyl klubqa qanşa qarjy bölındı? — Klubtyŋ 2021 jylǧa arnalǧan biudjetı – 4.5-5 mlrd teŋge. Būl ötken jylmen salystyrǧanda 55 paiyzǧa az. Ärine, elımızdegı marapat jaǧynan köş bastap tūrǧan klubtyŋ jyldyq biudjetınıŋ osyndai deŋgeide qysqartyluy oŋai timesı anyq. Demek, jaŋa strategiialyq baǧyt jasap, talapqa sai jūmystar atqaruymyz kerek. Bügınmen emes, keleşektı qatar oilap, myqty futbolşylar tärbielep, öz akademiiamyzdy, infraqūrylymdy damytuymyz kerek.
Osy jerde klubtyŋ biylǧy tabysyna toqtala ketsek,2021-2022 jyldar mausymyndaǧy UEFA Konferensiia Ligasy aiasyndaǧy oiyndarda 750 000 euro kölemınde tabys tapty. Ortaşa eseppen 1 euro 500 teŋge desek, 375 million teŋgenı qūraidy. UEFA Konferensiia Ligasynda2-3 ırıkteu kezeŋderıne qatysqany üşın 550 000 euro töleidı. Kelesı kezeŋderge ötken saiyn üstıne 100 000 eurodan qosylady. Transferlık kezeŋde «Ludogres» futbol klubyna Peros Sotiriudy satudan 800 000 euro tüsse, «Kadis» klubyna Varazdat Aroiandy 50 000 euroǧa sattyq. Būl teŋgege şaqqanda 425 million.Taǧy bır tabys közı – marketing. Klubtyŋ tanymaldyǧy artqan saiyn, futbolşylary keremet oiyndar körsetken saiyn jarnama arqyly paida tabu deŋgeiı de artady. Biyl el bırınşılıgıne kezınde demeuşımız Netbet kompaniiasy (netbet) 44 million teŋge bölse, Iokagama qūny 50 million teŋgelık avtobuspen qamtamasyz ettı. Pandemiia futbolǧa da äser ettı. Körermensız qanşama matchtar öttı. Futbolşylarǧa janküierlerdıŋ qoldauy jetıspedı. Endı ǧana aqyryndap jaǧdai tüzelıp keledı. Sonyŋ özınde «Astananyŋ» oiynyn tamaşalauǧa satylǧan biletter qūny 8 613 169 teŋgenı qūrady.
«Adyrna» ūlttyq portaly.
