Latyn älıpbiı: Özbekstanda sauatsyz adamdar sany köbeigen

2856
Adyrna.kz Telegram
https://adyrna.kz/content/uploads/2021/11/1509941582_article_b.jpeg
Özbekstanda aǧa buyn latyn älıpbiınde, al jastar kirillisada oqi almaidy. Saldarynan sauatsyz adamdar sany köbeiıp ketken dep habarlaidy "Adyrna" ūlttyq portaly "Podrobno.uz" iuasylymyna sılteme jasap.
Filosofiia ǧylymdarynyŋ doktory, Nizami atyndaǧy Taşkent memlekettık pedagogikalyq universitetınıŋ professory Gülnora Mansurovanyŋ aituynşa, qazırgı älıpbidıŋ özgeruı özbek tılınıŋ damuynda öte ülken kerı äserın tigızgen.
Ol özbek mektebınde oqyǧan balalar men jastardyŋ kirillisadaǧy özbekşe kıtaptardy, gazet-jurnaldardy oqymaitynyn atap öttı. — 30 jasqa tolǧan jastardyŋ barlyǧy derlık orys tılın mülde bılmeidı. Orys tılın bılmeitınder eŋ qarapaiym sözderdı jazuda köp qatelıkter jıberedı. Oilanbastan söz qalai aitylsa solai jazady. Soŋǧy 30 jylda adamdar sauatsyzdanyp, ädebiet turaly qarapaiym tüsınıkten de airylyp qalǧanyn aita ketu kerek. Būl, aitpaqşy, Resei azamattaryna da qatysty. Bılım nölge deiın tömendedı. Mūnyŋ sebebın tüsındıru öte qiyn, — dep atap öttı maman.
Ol bılım beru jüiesındegı mūǧalımderdıŋ özderı sauatsyz jazatynyn aitty. Professordyŋ aituynşa, älıpbi reformasy tyǧyryqqa tırelgen.
— Nege olar älıpbidı qabyldap, ony 30 jyl būryn jüzege asyrmady? Eşkım naqty jauap taba almaidy. Nege ärıpter bırneşe ret özgertıldı? Bıraq, bır aitarym: qazır gazetter latyn älıpbiımen şyǧatyn bolsa, ony eşkım oqymaidy. Öitkenı gazetterdı negızınen eresek ūrpaq oqidy. Jastar mülde kirillisada eşteŋe oqymaidy, — dedı G.Mansurova.
Professor özbek tılınıŋ jaŋa terminologiialyq sözderdıŋ paida boluymen baiyǧanyn atap öttı. Däl solai kırme sözder de köbeiıp ketken.
Mansurova sauattylyqty arttyru jäne tıl damytu üşın qajet äreketterdı atap öttı. Onyŋ ışınde "latyn älıpbiımen basylǧan kıtaptar az bolǧanşa, balalarymyz äbden abdyrap qalǧanşa" kirill älıpbiınen ketu kerek dep esepteidı.
— Menıŋşe, özbek tılın meŋgeru oŋaiyraq bolady jäne 70 jyl ışınde kirillisada jazylǧan özbek kıtaptarynyŋ köp sanyn latyn tılıne audarudyŋ qajetı joq, — dedı sarapşy.
Professor özbek tılınde ıs qaǧazdar daiyndaudaǧy mäselelerge de toqtaldy: "Keibır elderde 2-3 resmi tıl bar, olarda eşqandai qiyndyq joq. Bızde älı de tılderdı oqytuda köptegen mäseleler kezdesedı" — dedı ol. Aita ketu kerek, bızdıŋ elımızde jaŋa qazaq älıpbiınıŋ soŋǧy nūsqasy 2021 jyly 28 qaŋtarda tanystyryldy. Degenmen älı qoldanysqa engızılgen joq.  

"Adyrna" ūlttyq portaly.

Pıkırler