Kesene Qarahanidter äuletınıŋ körnektı tūlǧasynyŋ bırı – Şah Mahmud Qarahanǧa arnalyp salynǧan. Kesenenı saluşy şeberdıŋ aty-jönı tarihta saqtalmaǧan. Kesenenıŋ alǧaşqy nūsqasy bızdıŋ zamanymyzǧa jetpedı. 1906 jyly jergılıktı tūrǧyndardyŋ küşımen alǧaşqy kesenenıŋ ornyna qaita salynǧan, alaida onyŋ sändık örnekterı joiylǧan. Kesenenıŋ alǧaşqy kelbetı men säulettık qūndylyǧyn tek 1902 jyly tüsırılgen fotosuretten ǧana köre alamyz. Surette kesene şarşy formaly. Bas qasbetınde kırpışten örılgen örnekter bar. 1961 jylǧy qazba jūmystary kesenenı sändeu üşın 30-ǧa juyq türlı terrakottar paidalanylǧanyn anyqtady. 1836-1936 jyldar aralyǧynda Taraz qalasy Qarahannyŋ qūrmetıne Äulieata dep ataldy.
Qazır būl jer besık ornalasqan ortalyq zaly, üş būryşynda üş hudjra bölmelerı bar portaldy-kümbezdı qūrylys. Qarahan kesenesınıŋ qabyrǧalary patşalyq kezeŋınıŋ kırpışterımen örılgen. Kümbezı men arkalyq oiyqtary ǧana HI ǧasyrdaǧy kırpış-plitkalarmen salynǧan. Kıre berıs maŋdaişasynda: «Alladan basqa qūdai joq, Mūhammed onyŋ elşısı»- degen Qūran sözderı örnektelgen.
“Ruhani jaŋǧyru” baǧdarlamasy aiasynda
Jambyl obylsy äkımdıgınıŋ mädeniet,
arhivter jäne qūjattama basqarmasy men
“Adyrna”ūlttyq portalynyŋ bırlesken jobasy
