"TÄUELSIZDIKTIŊ 30 JYLYNDA 30 SÖZ ÜIRENBESEŊIZDER NEǦYP JÜRSIZDER?" QR Parlamentı Mäjılısınıŋ deputaty, «Aq jol» fraksiiasy müşesı Qazybek İsa QR Densaulyq saqtau vise-ministrı Erlan Qiiasovty memlekettık tıldı bılmegenı üşın qatty synady.
Ötken beisenbıde, 2021jyly 18 qaraşada QR Parlamentı Mäjılısınıŋ ekınşı sessiiaǧa arnalǧan ökılettıkterın ıske asyru jönındegı negızgı ıs-şaralar josparyna säikes Äleumettık-mädeni damu komitetı «Qazaqstan Respublikasynyŋ biologiialyq qauıpsızdıgı turaly» Qazaqstan Respublikasy Zaŋynyŋ jobasyn talqylau boiynşa döŋgelek üstel ötkızdı.
Döŋgelek üstelge Äleumettık-mädeni damu komitetı deputattary, jūmys tobynyŋ müşelerı, QR Densaulyq saqtau vise-ministrı, QR Bas memlekettık sanitariialyq därıgerı Erlan Qiiasov, QR Auyl şaruaşylyǧy vise-ministrı Rüstem Qūrmanov, QR Bılım jäne ǧylym vise-ministrı Quanyş Erǧaliev qatysty. Sondai-aq beinekonferensiia bailanys qūraldary arqyly biologiialyq, medisinalyq tehnologiialar, biologiialyq qauıpsızdık, ekologiia, ǧylymi zertteuler salasyndaǧy qyzmettı jüzege asyratyn ūlttyq ortalyqtar men instituttardyŋ basşylary, müddelı ministrlıkter men vedomstvolardyŋ, sondai-aq Qazaqstan medisinalyq zerthanalar qauymdastyǧynyŋ, Euraziialyq medisinalyq qauymdastyqtyŋ, Qazaqstan dezinfeksiialauşylar odaǧynyŋ, «Atameken» Ūlttyq käsıpkerler palatasynyŋ ökılderı jäne basqa da sarapşylar men mamandar qatysty.
Jiyndy Äleumettık-mädeni damu komitetınıŋ hatşysy Darhan Myŋbai jürgızdı.
Osy jiynda QR Parlamentı Mäjılısınıŋ deputaty, «Aq jol» fraksiiasy müşesı Qazybek İsa QR Densaulyq saqtau vise-ministrı, QR Bas memlekettık sanitariialyq därıgerı Erlan Qiiasovty memlekettık tıldı bılmegenı üşın qatty synady.
TIL TURALY ELBASY TAPSYRMASYN TEK «AQ JOL» ǦANA ORYNDAUY KEREK PE?
-Ötkende de, osy zaŋ jobasynyŋ tūsaukeserınde aityp edık, vise-ministr Erlan Aŋsaǧanūly Qiiasov myrza! Sızge sol kezde de bızdıŋ deputattarymyz qazaqşa sūraq qoiǧanda orysşa jauap berdıŋız. Bügın üş deputat qazaqşa sūraq qoidy, orysşa jauap berıp jatyrsyz. Qazır 15-20 adam baiandama jasap, söiledı. Sonda ekı adam ǧana qazaqşa söiledı - Maqsat Berdıqūlov jäne Bılım vise-ministrı Quanyş Asylhanūly. Raqmet.
Astanaǧa kelgen soŋ, bır jiynda aityp edım, «Bızdıŋ Ükımette jürseŋ de, Parlamentte jürseŋ de, jalpy astanada jürgende qazaqşa söilegen adam körseŋ, şetelde jürıp qazaq körgendei quanyp ketesıŋ» dep. Men osy qazaqşa söilegen ekı bauyrym üşın quanyp otyrmyn. Bıraq, Erlan Aŋsaǧanūly üşın quaryp otyrmyn. Öitkenı, ötkende sız maǧan qazaqşa jauap bere almaǧanda uäde bergensız, «Sızge jazbaşa jauap qaitaramyn» dep. Älı sol jauapty qaitarǧan joqsyz, qauıptı aqparattardy taratpau jönındegı mäsele boiynşa.
Sızder parlamentke kele jatqanda oilamaisyzdar ma, adreske qaramaisyzdar ma, Parlament qai eldıŋ Parlamentı dep? Jaibaraqat, Reseidıŋ Dumasyna kele jatqandai kelesızder! Būl-Qazaqstan Parlamentı! Erlan Aŋsaǧanūly, sız «Nur Otan» partiiasynyŋ müşesız ǧoi? Endeşe Elbasy, «Nur Otan» partiiasynyŋ töraǧasy Nūrsūltan Nazarbaevtyŋ «Parlament pen Ükımet tek memlekettık tılde söilesın» degen tapsyrmasyn bılesız, nege oryndamaisyz? Osy jerde baiandama jasaǧan, söilegen 15-20 şaqty adam tügelımen «Nur Otan» partiiasynyŋ müşesı. Bärı Resei tılınde söilep otyr. Oilanatyn uaqyt boldy, 30 jyl boldy. Mysaly, men būl talapty özge ūlttyŋ ökılderıne aityp otyrǧan joqpyn, «nege memlekettık tılde söilemeisıŋder?» dep. Būlai aitu negızı paryzymyz, mındetımız bolsa da, 30 jyl boldy, bıraq olarǧa aityp otyrǧan joqpyz. Sızge aityp otyrmyn. Osymen ekınşı ret kelıp tūrsyz jäne menıŋ qazaqşa sūraǧyma jauap bermedıŋız. Al bızdıŋ Parlamentte Natalia Dementeva, Artur Platonov sekıldı özge ūlttyŋ ökılderı, būrynnan qazaqşa söilep kele jatqan Genadii Şipovskih, bärı memlekettık tılde sairap söilep, baiandama jasap jür.
Zaŋymyzǧa sai tek memlekettık tılde söileu zaŋ şyǧaruşy organ Parlamentte bolmasa, būl qaida bolady? Men sızderge mysal üşın, eskertu üşın aityp otyrmyn, ötkende bız 3 mausymda osynda döŋgelek üstel ötkızdık. Şyǧarmaşylyq odaqtar, qoǧamdyq ūiymdardyŋ jaǧdaiy jönınde. Men sonda aityp edım «Būl Parlamenttıŋ tarihyndaǧy tūŋǧyş qazaq tılınde, memlekettık tılde ötken döŋgelek üstel» dep. Endı sony beker aitqan ekenmın dep, öitkenı sol jiyn tūŋǧyş jäne soŋǧy bolyp qala ma dep qorqyp otyrmyn.
İä, jiyndy tek memlekettık tılde ötkızu parlamentte bızde, Äleumettık-mädeni damu komitetınde bastaluy kerek qoi, Darhan Qamzabekūly! Äitpese, būl bastamany zaŋnyŋ qadaǧalauyn qaraityn Zaŋnama jäne sot-qūqyqtyq reforma komitetı bastai ma, älde Ekologiia komitetı bastai ma? Osy bızdıŋ oiymyzda bolsyn. Äleumettık-mädeni damu komitetı eŋ ülken komitet, 20 deputat barmyz. Bükıl ziialylar, aqyn-jazuşylar osynda, saiasattanuşylar osynda, ǧalymdar, doktorlar osynda. Töraiymymyz – Ūlttyq Ǧylym akademiiasynyŋ akademigı, bız bastamaǧanda kım bastaidy? Talap etuge bailanysty barlyǧy. Jaŋaǧy aitqan, bız jauapty bolyp, ūiymdastyrǧan jiynymyzda, Maqpal hanymǧa raqmet, sol kezde özı qadalyp otyryp, Janarbek bauyrym qostap, men bastap, bärıne aittyq: « Jiyn tek memlekettık tılde bolady» dedık jäne sony bärınen talap ettık. Üş vise-ministrdıŋ baiandamasynyŋ üşeuı de orysşa jazylyp qoiylǧan eken, qazaqşaǧa audardy. 15 şaqty adamnyŋ bırazy, qazaq tıldı emesterı de bız talap etken soŋ, qazaqşa jazyp alyp kelıp, oqydy. Būnyŋ bärı talap etkenge bailanysty.
Biyl Täuelsızdıktıŋ 30 jyldyǧyn toilaiyn dep otyrmyz, bır aidan da az uaqyt qaldy. 30 jylda 30 söz üirenbeseŋızder, neǧyp jürsızder? Sız jäi qyzmetker, nemese biznesmen bolsaŋyz, men Sızge ündemeimın, qalaǧan tılıŋızde söilei berıŋız. Sız Densaulyq saqtau ministrınıŋ orynbasarysyz. Osy esterıŋızde bolsyn!.
Ötkendegı bır jiynda da aityp edım. Elbasy – «Nur Otan» partiiasynyŋ töraǧasynyŋ «Parlament pen Ükımet tek memlekettık tılde söilesın» degen tapsyrmasyn sonda tek «Aq jol» partiiasy, men ǧana oryndauym kerek pe, «Nūrotandyqtar» nege oryndamaidy dep? Osy oilaryŋyzda bolsyn. Rahmet.
Qazybek İSA,
QR Parlamentı Mäjılısınıŋ deputaty, «Aq jol» fraksiiasy müşesı
