"Şeteldegı student" – är düisenbı saiyn jaryq köretın jaŋa joba. Būl jerde şetelde bılım alyp jatqan qazaq jastary özderınıŋ oilarymen bölısıp, estelıkterın aitady. Bügıngı bızdıŋ qonaǧymyz – qaraǧandylyq Temırlan.
Myrzahmetov Temırlan
KAIST universitetı, Oŋtüstık Koreia
Materials Science and Engineering salasy
Men Qazaqstanda jürgende... Menıŋ bar oiym KAIST universitetıne uaqytynan keşıkpei tapsyru ǧana boldy. Qatarlastarym NU-ǧa tüsudı josparlap jürgende, men odan da ülken närsege qol jetkızgım keldı. Mektepte üzdık boluǧa tyrystym. Jan-jaqty damu üşın barymdy saldym. Qazır sonyŋ jemısıŋ körıp jatqandaimyn.
Menıŋ şeteldegı alǧaşqy künım... Menı Koreiada qazaqstandyq dostarym kütıp aldy. Eŋ alǧaşqy kündı özımnıŋ oqu ornymdy, onyŋ aulasyn, ainalasyndaǧy saiabaqtar men köşelerdı aralaumen ötkızdım. Keşkısın Koreiada bılım alyp jatqan eresekter toby kürış taǧamyn daiyndap, KAIST universitetınde menı kütıp tūrǧan bolaşaq ömırım turaly aityp berdı.
Mädeni şok Ärine, şetelge şyqqan adam mındettı türde mädeni şokty basynan ötkızedı. Dästür, dıldegı özgerısterge üirenu üşın bırşama uaqyt kerek bolady. Kärıster öte eŋbekqor. Tüngı 2-3-ke deiın kıtaphanada otyratyn. Äsırese, emtihan uaqytynda...
Ekınşıden, halyq bai tūrady. Qazaqstanda bütın, bıraq, eskırgen kiımderdı auyldaǧy aǧaiyndarǧa jıberse, būl jerde semestr saiyn qoqys jäşıgı qymbat kıtaptar, kiım men aiaq kiımge tolady.
Üşınşıden, olar aǧylşyn tılın bılmegenı üşın qatty ūialady. Kärıs tılı qazaq tılıne qatty ūqsaidy, aǧylşyn tılınen äldeqaida erekşelenedı. Özındık terminderı bar. Olardyŋ boiyndaǧy būl kompleks, şeteldıktermen aralasuǧa mümkındık bermeidı. Al, bızdıŋ elde adamdar aǧylşyn tılın bılmese de, ymdau arqyly bırnärse tüsındırerı anyq.
Men nenı üirendım? Nenı ūmyttym? Koreiaǧa barǧaly ülkenderdı syilaudyŋ qanşalyqty maŋyzdy ekenın ūqtym. Öz elıme degen mahabbatym küşeidı. Taǧam daiyndaudy üirendım. Boiymdaǧy kei qasietterden aryldym dep aita almaimyn, bar bolǧany oilau jüiesı men mädenietı bölek jandarmen aralasu arqyly ömırge degen közqarasym özgerdı.
Men jegen eŋ dämsız taǧam Taǧam turaly sūraq men üşın eŋ auyry bolmaq. Öitkenı, būl elde öte aşy ärı dämsız taǧamdar köp. Tıptı, atauy esımde joq. Bıraq, būl barlyq taǧam türı jeuge kelmeidı degenım emes, arasynda öte dämdılerı de kezdesedı.
Eŋ qyzyqty sätter Bızdıŋ universitet qabyrǧasynda Food Festival şarasy ūiymdastyrylǧan bolatyn. Bızdıŋ mındetımız – ūlttyq taǧamdy äzırlep, ony satu. Bız, qazaq jastary, tünı boiy daiyndaldyq. Ülkendermen bas qosyp, şai ışıp, erkın söilestık. Ūlttyq taǧamdy Koreiada daiyndap, ony ūlttyq naqyştaǧy kiım kiıp, köşede satu qyzyqty boldy. KAIST universitetınde jyl saiyn sakura güldegen şaqta ataqty kärıs jūldyzdary kelıp öner körsetetın festival bolady. Ötken jyly Ailee men Bolbbalgan sachungi keldı.
Qazaqstandy saǧyndym... Ärine, eldı saǧyndym. Osy joly qysqy demalysymda üige barmai, ekı ai boiyna Koreiada qaldym. Üige tek jazda baramyn. Iаǧni, Koreiada jyldyŋ 10 aiyn ötkızemın. Būl uaqyt ışınde üidı saǧynasyŋ, dostaryŋdy, otbasyŋdy jäne üidıŋ tamaǧyn, qazaqtyŋ tamaǧyn saǧynasyŋ...
Keide kün köru üşın qosymşa jūmys jasauǧa tura keldı... Kärıs taǧamyna üirenu ülken qiyndyq tudyrdy. Ekınşıden, aqşany ornymen jūmsaudy üirenu: keide qosymşa jūmys jasauǧa tura keldı. Üşınşıden, kärıster qoǧamyna qabyldau tüsınıgı maza bermedı. Öitkenı, būl jerde adamdar özderınıŋ qyzyǧuşylyqtaryna säikes toptasyp jüredı ärı aǧylşyn tılın bılmegenı üşın senımen söilesuden qysylady. Koreiada sabaq aǧylşyn tılınde ötse de, şaralar, ūiymdar barlyǧy – kärısşe. Dükender, meiramhanalar tek kärıs tılınde qyzmet körsetedı. Oqudan bölek, köp närsenı üirenu kerektıgın ūqtym.
Qazaqstandaǧy jäne Koreiadaǧy qatarlastarym är türlı... Şeteldegı qatarlastarym men qazaqstandyq dostarymnyŋ arasynda aiyrmaşylyq jer men köktei. Mädenietınde, tärbiede jäne stilderınde. Bıraq, barlyǧyn bırıktıretın maqsat pen bolaşaqqa degen özındık közqarastyŋ boluy.
Elge oralamyn ba bılmeimın?! Elge oralmas būryn, Amerika nemese Europa elderıne barudy oilap otyrmyn. Sol jaqta, bılım alyp, eŋbek etıp, öz biznesımdı aşqym keledı. Şetelge nege sūranys köp? Öitkenı, olar saǧan bar jaǧdaiyndy jasauǧa mümkındık beretın qarajat ūsyna alady.
Elge oralu, oralmauym bolaşaqtyŋ enşısınde. Degenmen, būl – tek menıŋ pıkırım. Qazaqstanǧa kelıp, özın damytudy oiǧa alyp otyrǧan qanşama studentter bar. Sondyqtan, bır adamnyŋ taŋdauyna bola, barlyq adamdy «qaiyrymsyzdar» sanatyna jatqyzuǧa bolmaidy.
Aitarym bar... Eger sen ūltjandy azamat bolsaŋ, elıŋe eŋbegın sıŋgenın qalasaŋ şetelde bılım aludy ūsynar edım. Nege deimısız? Nūrbek Saiasat aitqandai, belgılı bır salada mamandandyrylǧan memlekette bılım alyp, olardyŋ bergenın boiyŋa sıŋırıp, bar jiǧan-tergenıŋdı Qazaqstandy damytuǧa qoldanǧan dūrys. Mysaly, «Bolaşaq» baǧdarlamasy erkın bılım aluǧa mümkındık bergenımen, olarǧa täjıribe almasuǧa mümkındık bermeidı. Menıŋşe, baǧdarlamanyŋ basty qatelıgı – osy. Eger Qazaqstannan ketudı ūiǧarsa, onda adamnyŋ taŋdauyna qarsy şyǧuǧa bız qauqarsyzbyz. Ondai jaǧdaida, tūraqtap qaludy közdeitın elge ǧana barudy ūsynar edım. Öitkenı, jiı köşu, özge mädenietke üirenu, tıl meŋgeru onyŋ bärı uaqyt alady. Sonymen qatar, kez kelgen talapkerdı qabyldaityn, bılım deŋgeiı tömen şeteldıŋ universitetke tapsyru da – qatelık. Sondyqtan, taŋdau jasarda elge emes, bılım sapasyna asa nazar audarǧan dūrys. Odan bölek, elımızde NU sekıldı halyqaralyq deŋgeide bäsekege qabılettı universitterdıŋ baryn esten şyǧarmaǧan dūrys.
massaget.kz
