Iаkutiiada qūrylǧan Düniejüzılık mamont ortalyǧy ejelgı januarlardy tırıltetın bolady. Būl turaly tabiǧi jäne mädeni mūrany qoldau jäne saqtau jönındegı "Mamont effektısı" qorynyŋ prezidentı Ekaterina Kuzmina mälımdedı dep habarlaidy "Adyrna" ūlttyq portaly "Lente.ru" saityna sılteme jasap.
Resei Prezidentı Vladimir Putinnıŋ Jarlyǧymen ortalyq 2035 jylǧa deiıngı Arktikalyq aimaqty damytu jäne ūlttyq qauıpsızdıktı qamtamasyz etu strategiiasyna engızılgen. Ortalyqta ǧylymi-zerthanalyq keşen, mamont faunasynyŋ kriostorajy, mūrajai-körme keşenı, sondai-aq "Mūz däuırı saiabaǧy" ǧylymi-zertteu alaŋy bolady.
Qor prezidentı Ekaterina Kuzminanyŋ aituynşa, mamandar "Mamont effektısı" qory, Resei ǧylym akademiiasynyŋ Sıbır bölımşesı, Iаkutiia ǧylym akademiiasy jäne Artembryogen Engineering kompaniiasynyŋ "Skolkovo" rezidentı arasyndaǧy kelısım boiynşa mamont DNQ-syn zerttemek.Bırınşı kezeŋde ǧalymdar ösıruge jäne genetikalyq material retınde paidalanuǧa jaramdy ūlpalardy alady, somatikalyq jasuşa men enukleasiialanǧan jūmyrtqany bırıktıru arqyly rekonstruksiialanǧan klondyq embriondy jasaidy dep josparlanuda. Ol üşın januarlardyŋ ūqsas türlerınıŋ jūmyrtqalary qajet bolady. Osy maqsatta mamonttarǧa ūqsas pılder alynuy mümkın.
"Būl batyl, bıraq oryndalatyn mındet", - dedı ol. Būǧan deiın amerikalyq ǧalymdar Iаkutiiada mamonttardy tırıltu jospary turaly aitqan bolatyn.Amerika Qūrama Ştattarynyŋ Colossal Biosciences kompaniiasy Reseide mamontty tırıltıp, ösırgısı keldı. Eksperiment jürgızuge ataqty ǧalym Djordj Cherch taǧaiyndaldy.
Onyŋ aituynşa, joiylyp ketken januarlardyŋ türlerdıŋ qaita tırıltu ormandardy qalpyna keltıruge, sondai-aq arktikalyq şabyndyqtardy jandandyruǧa kömektesedı.Amerikalyqtar tört-alty jyldan keiın eŋ bırınşı januardy alyp ketudı josparlap otyr. Al Iаkut bilıgı joiylǧan januarlardyŋ klondaryn jergılıktı Pleistosen saiabaǧyna ornalastyrudy közdeidı.
"Adyrna" ūlttyq portaly
