بۇگىندە جۇرتشىلىققا جول تارتقانىنا بار جوعى ءۇش اي بولسا دا 421 مىڭ رەت جۇكتەلگەن Aqyl Battle ويىنى كوپشىلىكتىڭ كوڭىلىنەن شىعۋدا. ءۇش اي ىشىندە 16 ميلويون رەت وينالعان قوسىمشانىنىڭ نەگىزگى يدەياسى قازاقستاندىق تانىمال بلوگەر، ەكونوميست، جۋرناليست داۋلەت تولەۋتايۇلى مۇقاەۆتان تۋىنداعان. بۇل تۋرالى ول “ادىرنا” ۇلتتىق پورتالىنا بەرگەن سۇحباتىندا ايتىپ بەردى.
“قاڭتار وقيعاسى” كەزىندە ماعان ءبىر وي كەلدى: “نەگە ءبىزدىڭ قازاق جاستارى قازاق تىلىندە ينتەللەكتۋالدىق ويىن ويناماسقا؟” دەگەن. ورىس نەمەسە اعىلشىن تىلىندە مۇنداي ويىندار جەتەرلىك. سوندىقتان وسى ويىمدى ىسكە اسىرۋ ءۇشىن كوماندامداعى ايبولات دەگەن جىگىتكە حابارلاسىپ ايتتىم. ول مەنىڭ ساباق وتەتىن Dauletten دەگەن قوسىمشانى جاساپ بەرگەن. ايبولات بىردەن كەلىسىپ: “سىزدەن سۇراقتار عانا بولسا، مەن ءبارىن ءوزىم جاسايمىن” دەپ قولداي كەتتى. وسىلايشا، نيەتىمىز بەن ارەكەتىمىز ۇشتاسىپ، وسى ويىن جارىققا شىقتى.
بۇل ويىندى قۇراستىرۋداعى باستى ماقسات - ءبىرىنشى - ۇلتقا دەگەن جانارشىلىق. ەكىنشى - ۇرپاققا دەگەن جاناشىرلىق، ءۇشىنشى كەزەكتە تىلگە دەگەن جاناشىرلىق بولدى.
ودان بولەك قازىرگى قازاق ءتىلدى IT سالاسى وتە جاقسى دامىپ جاتىر. وتكەندەگى مۋحورياپوۆ ىسىنەن كەيىن، بارلىعى قازاقشا سويلەۋگە تىرىسۋدا. قازاقستانداعى بىرنەشە ورىس ءتىلدى بيزنەسمەندەر قازاق تىلىندە سويلەپ، قازاق تىلىنە دەگەن سۇرانىس ءبىر ايدىڭ ىشىندە ارتىپ كەتتى”،- دەدى بلوگەر.
ايتا كەتەيىك، Aqyl Battle – قازاق تىلىندەگى ينتەللەكتۋالدىق ويىن. وندا سۇراقتار ءارتۇرلى پانگە، سالاعا باعىتتالعان. ءبىر ەرەكشەلىگى - ويىندا شىنايى قارسىلاسىڭنىڭ بولۋى. سونداي-اق، ۇپايلار جيناۋ ارقىلى وقۋشى، ستۋدەنت، ماگيستر، دوتسەنت، پروفەسسور دەڭگەيلەرىنە جەتۋگە بولادى. بۇل ادامداردىڭ Aqyl Battle ويناۋىنا موتيۆاتسيا بەرەدى. سايكەسىنشە، كوبىرەك ءبىلىم الۋىنا اسەر ەتەدى. قازىر بۇل ويىندى ەڭبەكتەگەن بالادان، ەڭكەيگەن قارتقا دەيىن وينايدى.
“Aqyl Battle ويىنىنىڭ پرەزەنتاتسياسىن ءبىز رەسپۋبليكالىق دەڭگەيدە “جاستار رۋحىنىڭ” كەزەكتەن تىس سەزىندە كورسەتتىك. سول كەزدە جاستاردىڭ كوپ قولداۋى بولدى. مىنە، قازىر ويىن وينايتىنداردىڭ باسىم كوپشىلىگى جاستار. ءبىزدىڭ ماقساتىمىز دا جاستاردى، حالىقتى ساۋاتتى ەتۋ. قازىر قازاق تىلىندە ويىندار دا، باق تا از. سوندىقتان قازاق ءتىلدى كونتەنتتى ارتتىرۋ ارقىلى حالىقتىڭ بىلىمگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرامىز.
ويىننىڭ سۇراقتار بازاسىن مەنىڭ كوماندام جاسادى. ويتكەنى، بۇرىن “21 عاسىر كوسباسشىسىندا” العان تاجىريبەمىز بار. العاشىندا 9000 سۇراق دايىندادىق. ونى اي سايىن ءبىز ارتتىرىپ، جاڭارتىپ وتىرامىز. قازاق ءتىلى مەن قازاقستان تاريحىنان باسقا دا، ترەندتە بولىپ جاتقان سۇراقتاردى قوستىق. كەيىن ونى ترەندتەن شىعىپ وتىرعان ساتتە الىپ تاستايمىز. نەگىزگى يدەيا مەننەن، ال ىشكى قۇرىلىستارىن رەتتەيتىن، قۇراستىراتىن مەنىڭ كوماندامداعى ايبولات پەن ساياجاننىڭ ەڭبەگى”،- دەدى داۋلەت مۇقاەۆ.
“قازاق ادەبيەتى ابايدان اسپاي قالعان با?..”
Aqyl Battle ويىنىنىڭ سۇراقتارىن قۇراستىرۋشىلاردىڭ ءبىرى ساياجان سوۆەت قازاق ادەبيەتىندەگى سۇراقتار ءبىر دەڭگەيدە قالعانىنا قىنجىلادى. سوندىقتان وسى ماسەلەگە الاڭداعان ول تىڭ سۇراقتاردى ويىنعا قوسۋعا تىرىسقانىن جاسىرمادى.
“قوسىمشادا وقىرمانداردان سۇراق كەلەتىن فۋنكتسيا بار. ارينە، ويىندى قۇراستىراردا سۇراقتار از، ويىنشى كوپ بولدى. سوندا وقىرمان جىبەرگەن سۇراقتاردى كورگەن كەزدە كوبىسى بىردەي سۇراقتار جىبەرەدى. ماسەلەن، تاريحتان “تاۋەلسىزدىكتى قاي جىلى الدىق؟” دەگەن سۇراق بولسا، ادەبيەتتەن اباي تۋرالى كوپ سۇراقتار كەلەدى. سوندا ء“بىزدىڭ ادەبيەت ابايدان اسپاي قالعان با؟” دەپ ويلايسىڭ. الايدا، الداعى ۋاقىتتا قوسىمشانى پايدالانۋشىلار كوبەيدى. ەندى ولاردىڭ ينتەللەكتۋالدىق دەڭگەيى دە ارتادى.
ال قوسىمشادا ءبىز وقىرمانمەن كەرى بايلانىس ۇنەمى جاساپ وتىرامىز. ويتكەنى، بىزدەن دە قاتەلىك كەتۋى مۇمكىن. سوندىقتان ۇنەمى ونى تۇزەتۋىمىز قاجەت. الداعى ۋاقىتتا قىزىقتى سۇراقتار سانى ارتادى”، - دەدى ساياجان سوۆەت.
ال كوپشىلىكتىڭ سۇيىكتىسىنە اينالعان قوسىمشانى Thousand IT Group كومپانياسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى ايبولات قۇلاتاي جاساعان.
“بار بولعانى ەكى ءۇش اي بۇرىن تىركەگەن ويىنىمىزدان وسىنداي ستاتيستيكانى كۇتپەدىك. وينالعان ويىن سانى ون التى ميلليوننان اسىپ كەتتى. شامامەن، كۇنىنە جۇزدەگەن ويىننان وينايتىن ادمدار بار. ءبىز دە جۇمىسىمىزدى توقتاتپاي، اپتا سايىن جاڭارتۋ جاساپ وتىرامىز.
قازىر ءوز بەتىمەن كىتاپ وقيتىن ادامدار از. سول ادامداردى دامىتۋ ءۇشىن كارانتين كەزىندە وينالعان ويىنداردى قاراپ، سالىستىردىق. باسىم كوپشىلىگى شەتەلدىك ويىندار. ولاردان ءبىزدىڭ فۋنكتسيونالدىق ەرەكشەلىكتەرمىز بار، جاڭا ويىن دەپ باستاساڭىز، ءسىز ءبىر مينۋتقا جەتپەي ساناۋلى سەكۋندتاردا قارسىلاس تاباسىز”،- دەيدى ايبولات قۇلاتاي.
“ويىن ارقىلى يدەولوگياعا اسەر ەتەمىز”
ايبولات قۇلاتايدىڭ ايتۋىنشا، ويىن ارقىلى ادامداردىڭ ساناسىنا جاقسى وي قالىپتاستىرۋعا بولادى.
“ويىننىڭ سۇراقتارى ارقىلى يدەولوگياعا اسەر ەتە الامىز. سوندىقتان قازاق جاستارىنىڭ رۋحىن كوتەرەتىن، باتىرلارىمىز بەن حاندارىمىزدىڭ ءومىر جولدارى جايلى، تاريح پەن ادەبيەت تۋرالى، ۇمىت بولعان سالت-داستۇرلەرىمىز تۋراسىندا سۇراقتار دايىندادىق. بۇل جوبا ارقىلى اعىلشىن ءتىلىن ۇيرەنۋگە بولادى. قارجىلىق ساۋاتىن دا ارتتىرىپ، العاشقى مەديتسينالىق كومەك جايلى دا بىلۋگە بولادى.
سونداي-اق، ءبىز وسى Aqyl Battle ويىنى ارقىلى جىلدىڭ اياعىنا دەيىن ناعىز جەڭىمپازدى انىقتاي الاتىنداي، حالىق جارىسىپ، جۇلدە ۇتىپ الاتىنداي ۇلكەن ءبىر قازاقستاندىق تۋرنير جاساعىمىز كەلەدى. بۇل ءبىزدىڭ بىلىمگە دەگەن ينۆەستيتسيامىز بولماق”،- دەيدى ءىت مامان.
فوتو: Baribar.kz
Aqyl Battle – ايبولاتتىڭ العاشقى جوباسى ەمەس. ول تۋريزم سالاسىنا يننوۆاتسيا ەنگىزۋ ماقساتىنا IT ستارتاپتا IRBI موبيلدى قوسىمشاسىنىڭ نەگىزىن سالدى. بۇل يننوۆاتسيالىق جوبانىڭ جۇمىس ىستەۋ بارىسى – الماتى، استانا قوناقتارىنىڭ ناقتى تۇرعان جەرىن GPS تەحنولوگياسى ارقىلى انىقتاپ، قالا بويىنشا ءار الۋان جەرلەرگە، مادەني، تاريحي ورتالىقتارعا اپاراتىن جانە بۇل وبەكتىلەر تۋرالى ماعلۇماتتى اۋديو فورماتتا تىڭداۋعا ءمۇمكىندىك بەرەتىن تۋريستەر مەن قالا قوناقتارىنا ارنالعان اقىلدى اۋديوگيد بولاتىن. وسىلايشا، ول سەرىكتەستەرىمەن بىرگە كوپتەگەن حالىقارالىق بايقاۋلاردا باق سىناپ، شەتەلدىك تانىمال ينۆەستورلار مەن ەنشىلەس قورلارعا جوبانى تانىستىرادى.
“بۇگىنگە دەيىن 150-200-دەي ءىت جوبا جاسادىق. بىراق App Store مەن Play market-كە كۇنىنە مىڭداعان جوبا تىركەلەدى. الايدا ونىڭ بارلىعى بىردەن سۇرانىسقا يە بولا بەرمەيدى. ونىڭ ساپاسىنان بولەك، ۇلكەن ماركەتينگ قاجەت.
ءىت جوبانى جاساۋ وتە قىمباتقا تۇسەدى. كۇندەلىكتى قولدانىپ جۇرگەن تاكسي شاقىراتىن قوسىمشالار شەتەلدىك كومپانيالار جاساعان. ال ونداي قازاقتىلدى قوسىمشا جاساۋ كوپ كۇشتى تالاپ ەتەدى. ويتكەنى، ولار حالىقتىڭ سەنىمىنە كىرگەن. وندايلاردى ءىرى قازاقستاندىق كاسپي سياقتى گيگانتتار جاساسا، حالىقتىڭ سۇرانىسىنا يە بولۋى مۇمكىن”،- دەدى ايبولات.
Aqyl Battle 3 اي بويى رەيتينگتە ءبىرىنشى ورىندا
بلوگەر داۋلەت مۇقاەۆ Aqyl Battle ويىنىن تۇركى ەلدەرىنىڭ سۇيىكتى ويىنىنا اينالدىرعىسى كەلەدى.
“قازاقتىلدى ءىت قوسىمشالار سۇرانىسقا بايلانىستى توقتاپ قالىپ جاتادى. مىسالى، وسى ويىندى مىڭ عانا ادام وينايتىن بولسا، ول دا جابىلىپ قالار ەدى. مۇنىڭ بارلىعى جارناماعا دە تىكەلەي بايلانىستى. ناتيجەسىندە مىنە، Aqyl Battle ءۇش اي بويى قازاق ءتىلدى ويىندار ۆيكتوريناسىنىڭ اراسىندا جۇكتەلىم بويىنشا رەيتينگتە ءبىرىنشى ورىندا تۇر.
ەندىگى ماقسات- وسى ويىنمەن “تۇران” قاۋىمداستىعىنا شىقساق دەگەن نيەتىمىز بار. ويىندى لاتىن قارىپىنە كوشىرىپ، بارشا تۇركىتىلدەس ەلدەر دە وينايتىن دەڭگەيگە دەيىن جەتكىزۋىمىز كەرەك. ءبىرىنشى، قازاقستاندىقتاردىڭ ساۋاتىن اشامىز. كەيىن، تۇركى الەمىنىڭ ويىنى جاساعىمىز كەلەدى”،- دەدى داۋلەت تولەۋتايۇلى.
Aqyl Battle ويىنىن ويناۋ ارقىلى ۇپايلار جيناۋعا بولادى. جيناعان ۇپايلاردى ەموتسيالار مەن رەاكتسيالارعا ايىرباستاۋعا بولاتىنداي ەتىپ جاساعان. الداعى ۋاقىتتا مۇنى جەتىلدىرىپ، ۇپايلاردى شىنايى تاۋارلارعا ايىرباستاۋدى جوسپارلاپتى. ءتىپتى، قۇراستىرۋشىلاردىڭ ايتۋىنشا، تۋرنير ۇيىمداستىرعان كەزدە بۇل ۇپايلاردىڭ كومەگى كوپ.
Aqyl Battle ويىنى حالىقتىڭ عانا ەمەس، ءىت ماماندارىنىڭ دا كوڭىلىنەن شىقتى. ولار جاڭا باستاماعا ساتتىلىك تىلەپ، جوعارى باعا بەردى.
“Aqyl Battle ويىنى وتە جاقسى ەكەن. تەك قازاق تىلىندە عانا ەمەس وزگە دە تىلدەردە دە دامۋىنا تىلەكتەسپىن. ىشكى كوميۋنيتيدى دامىتىپ، بالل جۇيەسىن ەنگىزۋگە مۇمكىندىك بار. وسىدان-اق، قازاق ءىت سالاسىنىڭ دەڭگەيى وسكەنىن، باسەكەگە قابىلەتتى بولا باستاعانىن بىلۋگە بولادى. بىزدە جاقسى ماماندار بار. جاقسى كوماندالار، كومپانيا نەمەسە ۇجىمدار دا بار. ياعني، مامان جەتكىلىكتى. تەك ولاردىڭ كەيبىرى شەتەلدە جۇمىس جاسايدى، كەيبىرىنە قولداۋ جەتىسپەيدى. سوندىقتان وسىنداي قوسىمشالاردى قولداۋىمىز قاجەت”،- دەدى ءىت مامانى مەيىرجان اۋەلحانۇلى.
سونداي-اق، قازاق ۇلتتىق قىزدار پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ينجەنەر پروگرامميستى، ءىت مامانى حامزا داۋلەتبەك تە ويىنعا وڭ باعاسىن بەرىپ، ءوز ۇسىنىسىن ءبىلدىردى.
“قازاقستاندىق ءىت مامانداردىڭ قازاق تىلىندە جاساپ شىققان Aqyl Battle قوسىمشاسىن، 1-2 كۇن كولەمىندە قولدانىپ كورگەننەن سوڭ، قوسىمشانىڭ ساپالى جاسالعانىن بايقادىم، قازىرگى تاڭدا بۇنداي قوسىمشالاردىڭ كوبەيىپ كەلۋى ارينە قۋانتارلىق ءجايت. قوسىمشانىڭ پايدالى قىرلارى كوپ. ويىندى قولدانۋ ارقىلى كوپتەگەن مالىمەتتەردى قايتالاپ ەسكە السا بولادى. ينتەرفەيسى وتە قاراپايىم جانە تۇسىنىكتى ەتىپ جاسالعان. الداعى ۋاقىتتا قوسىمشادا سۇراق-جاۋاپ كەزىندە قولدانۋشى دۇرىس ەمەس جاۋاپ بەرگەن جاعدايدا، دۇرىس جاۋاپ جايلى قىسقاشا مالىمەت شىقسا ەكەن دەيمىن.
قازاقستاندا IT سالاسى قارقىندى دامىپ جاتقانىن كورۋگە بولادى. بۇگىندە IT سالاسىنا كوڭىل اۋدارىپ، سالانى مەڭگەرىپ جۇرگەندەر سانى ەداۋىر ارتتى. بىراق بۇل قادام الەمدىك دەڭگەيدە بايقالمايتىن تالپىنىس. سوندىقتان قازاق ءتىلدى ءىت كىتاپتارى مەن اقپاراتتاردى ارتتىرۋ قاجەت. سونىمەن قوسا، مەملەكەت تاراپىنان كوپتەگەن تەگىن ءىت سالاسى تۋرالى ستۋدەنتتەرگە كۋرستار بولسا ەكەن دەيمىن. بۇنداي كۋرستاردىڭ پايداسى تاجىريبەلىك تۇردە كوپتەگەن ەلدەردە پايداسى دالەلدەنگەن”،- دەدى ول.
قۇراستىرىلعانىنا از بولسا دا، حالىققا پايداسىن تيگىزىپ ۇلگەرگەن Aqyl Battle ويىنىنىڭ بولاشاعى زور. وسى ارقىلى قازاقستاننىڭ ءىت سالاسىنا ۇلكەن سەنىممەن قاراي الامىز.
“ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى
