بوب ديلان – روك-مۋزىكا الەمىندەگى الىپ تۇلعالاردىڭ ءبىرى. امەريكالىق اۆتور-ورىنداۋشى، اقىن، سۋرەتشى، كينواكتەر. نوبەل سىيلىعىنىڭ ادەبيەت اتالىمى بويىنشا يەگەرى [2016].
مەن ءوزىمدى اقىن دەپ ساناعان ەمەسپىن، ماعان اقىن دەگەن ءسوزدىڭ ءوزى ۇنامايدى. مەنى تراپەتسيانىڭ گيمناستى دەپ ەسەپتەڭىزدەر.
بارلىعى ديلان ەشكىممەن سويلەسپەيدى دەپ ءجۇر. بۇل نە ساندىراق. ول، مەنىڭ قوعام الدىنداعى مىندەتىم ەمەس.
تانىمال بولۋدىڭ جۇگى وتە اۋىر. يسا پايعامبار تىم تانىمال بولعانى ءۇشىن، ونى دار اعاشىنا كەرىپ تاستادى ەمەس پە!؟ مەن سوندىقتان دا ساياق جۇرگەندى ءجون دەپ بىلەمىن. مەن ەشقاشان قۇتقارۋشى نەمەسە پايعامبار بولۋدى قالعان ەمەسپىن. بالكىم، ەلۆيس بولۋدى ارمانداعان شىعارمىن. سوندىقتان، مەن ءوزىمدى ونىڭ ورنىنا وپ-وڭاي قويا الاتىنمىن. ال پايعامبارعا ءوزىمدى ەشقاشان ۇقساتقان ەمەسپىن.
مەن ەلۆيستى العاش تىڭداعانىمدا، بىرەۋگە جۇمىس ىستەۋدىڭ جانە ەشكىمنىڭ مەنى باسقارۋدىڭ قاجەتسىزدىگىن ۇعىندىم دا، تار-قاپاستان بوساپ شىققانداي اسەردە بولدىم.
مەن جاس بالا بولماسام دا، تاڭ اتا ۇيقىمنان ويانا سالىسىمەن، بار كۇشىمدى سەزىمگە جەڭىدىرىپ «تاماشا، مەن ءالى-اق، كوپ وتپەي ەلۆيستى كورەتىن بولامىن» دەيمىن وزىمە ءوزىم.
ءبىر كەزدەرى مەنەن گيتلەردىڭ قاشان ءوزىن-ءوزى ولتىرگەنى تۋرالى سۇراق قويدى. مەن ءتىپتى ءوزىمنىڭ بالالىعىمدى دا ۇمىتىپ قالعان اداممىن.
مەنىڭ وسكەن ورتام حيببينگتە (ميننەستون شتاتىنا قاراستى قالا) ەۆرەي ءدىندارلارى بولعان ەمەس. ولار، 13 جاسقا تولعانىمدا ەۆرەي داستۇرىنە ساي ءراسىمدى ورىنداۋعا، حيببينگكە جىلعا جۋىق ۋاقىتقا قىستىڭ ورتا كەزىندە اق ساقالدى، قار كيىمدى، بۋركلين شال ايەلى ەكەۋى اۆتوبۋىسپەن كەلىپ تۇسكەن بولاتىن. ولاردىڭ ورنالاسقان ورنى، قالانىڭ باستى ويىن ساۋىق ورتالىعى بولعان. ناقتى ايتسام، مەنىڭ ۇزدىكسىز بار ۋاقىتىمدى سوندا بولۋعا جۇمساعان روك-ن-روللدىق كافە بولاتىن. سوندىقتان دا، ءار كەزگى ءداستۇلى ساباقتى ورىنداۋعا بەلگىلەنگەن ۋاقىتتا، استىعا ءتۇسىپ بارا جاتىپ باسىم ەسسىزدىككە سۇڭگىپ بارا جاتقانداي سەزىمدە بولاتىن.
مەن مينەسستونداعى تىنىش ورتادا ءومىر ءسۇردىم. ءوزىم جالعان سويلەمەيتىن اداممىن، شىندىعىن ايتار بولسام مەنىڭ ول جەردى تاستاپ كەتىپ قالۋىمنىڭ باستى سەبەبى الەمدى ارالاپ كورۋ نەمەسە ونى جاۋلاپ الۋ ەمەس. تىڭداڭىزدار، مەن جاي عانا ول جەردەن تابانىمدى جالتىراتىپ، ەشقاشان ورالماۋدىڭ عانا قامىن جاسادىم.
اكەم ارتىنا از عانا دۇنيە قالدىردى، ءتىپتى، ەشتەڭە دەۋگە دە بولادى. بىلسەڭىزدەر ول وتە قاراپايىم ادام بولاتىن. ماعان ودان تەك ميراس بوپ، ونىڭ سوزدەرى عانا قالدى. ءبىر كەزدەر ول ماعان «بالام، سەن بىلەسىڭ بە؟ مىنا ومىردە ءبارى دە، ءتىپتى، اتا-اناڭنىڭ ءوزى سەنەن تەرىس اينالاتىنداي ءوزىڭدى وڭاي بىلعاپ الۋعا بولادى. سوندىقتان دا، ەسىڭدە بولسىن: ەگەر قاپيادا باسىڭا سونداي ءىس تۇسەتىن بولسا، باستىسى سەنىمىڭە سەلكەۋ تۇسىرمە، سوندا قۇدايدىڭ ءوزى ساعان كومەكتەسەتىن بولادى» دەگەن بولاتىن.
مەن سەنىمنەن تىم الىستاپ كەتتىم. ويتكەنى سەنىمنىڭ ءوزى، ءوزىڭدى ارقاشان كىنالى سەزىنۋگە ءماجبۇر ەتەدى.
ادامدار وزدەرىنىڭ سەنىمدەرىن سيرەك قولدانادى. ولار جاسايتىنىن قاجەت كەزدە جاساپ الادى دا، كەيىن سول ىسىنە جاتا كەپ وكىنەدى.
ەگەردە، سەن كىمگە سەنۋ كەرەك ەكەنىن بىلگىڭ كەلسە، وندا ءوزىڭدى-ءوزىڭ الداي بەرۋدى دوعارعانىڭ دۇرىس.
كوپ ادام بىلە بەرمەيتىن مىنداي ءبىر ماسەلە بار، ايتالىق، قىسقا قويىلىعان شاشتان، ۇزارىپ وسكەن شاش الدە قايدا جىلى بولادى. شاشى قىسقالار الدىمەن توڭادى. ولار وزدەرىنىڭ سۋىقتان توڭىپ قالتىراعانىن جاسىرۋعا ءماجبۇر بولعانىمەن، جاۋراماعان ادامدارعا دەگەن ءوزىنىڭ ماڭگىلىك قىزعانىشىن وياتادى. مۇندايدان كەيىن، وسى سىقىلدى ادامادار نە شاشتاراز، نە كونگرەسمەنگە اينالادى. ايتپاقشى، تۇرمە باستىقتارىنىڭ باسىم كوپشىلىگىنىڭ دە شاشتارى قىسقا بولادى. تىپتەن، دجون ۋليكستىڭ (تەاتر اكتەرى، لينكولندى ولتىرگەن ادام — Esquire) شاشى، اۆرام لينكولننان الدە قايدا قىسقا بولعانىن بىلەتىن شىعارسىڭدار.
باراك وباما ماعان ۇنايدى. ول، شىنايى ومىردە بار كىتاپ كەيىپكەرىنە ۇقسايدى.
ساياسات كوپتەگەن ماسەلەردى شەشۋگە قاراعاندا، ولاردى دۇنيەگە اكەلۋگە قابىلەتتى.
مەن جاڭالىقتارعا قاراپ وتىرىپ، الەمدى مۋزىكا تىڭدامايتىندار باسقارا ما دەپ ويلايمىن.
مورال مەن ساياسات ءبىر-بىرىنە وتە جات دۇنيە.
بۇگىندە سوعىس ءورتى بارلىق جەردى شارپۋدا. كەيدە، سوعىس تىپتەن ارتقى قاقپادان دا ءجۇرىپ جاتىر ما دەگەن ويدا قالامىن.
تەڭسىزدىك دەگەن مىجىمانى جەك كورەمىن. ادامداردى ءبىر-بىرىمەن تەڭەستىرەتىن جالعىز نارسە ول – ءولىم.
تىپتەن، مەنىڭ دجورد بۋش تۋرالى دا ءان جازۋىم ابدەن مۇمكىن. سايىپ كەلگەندە، ونىڭ اتىمەن ءريفمدى ۇستاپ تۇرۋ تۇك تە قيىن ەمەس.
ەگەر مەنىڭ اندەرىمدى سۇرىپتايتىن بولساق، بىردە-ءبىر ساياسي اندەردى تابا المايسىز. سەبەبى، مۋزىكا الەمدى قۇتقارا المايدى.
مەن بۇكىل عۇمىرىمدا نەبارى ءتورت ءان جازسام، سول ءتورت ءاندى مەن ميلليون رەت جازدىم.
مەن تۋرالى ءبىلۋ ءۇشىن، جاي عانا مەنىڭ اندەرىمدى تىڭداۋ جەتكىلىكتى. باستىسى – دۇرىسىن تاڭداي ءبىلۋ. مەن دراماتۋرگ بولماعاندىقتان، مەنىڭ اندەرىمدەگى كەيىپكەرلەردىڭ بارلىعى دەرلىك – مەنىڭ ءوزىم.
مەنىڭ مۋزىكام ساعان ۇناسا، وندا مەن ساعان الدەنەگە قارىزبىن دەگەن ءسوز ەمەس.
جانكۇيەردىڭ نەسى جاقسى؟ سەن ماراپاتتارىمەن مارقايىپ، تاماقتانىپ، تىپتەن ولارمەن ءبىر توسەكتە جاتا المايسىڭ.
ءباز بىرەۋلەر ماعان كەلىپ «ءسىز قانداي كەرەمەتسىز»،- دەپ جاتادى. بىراق بۇنداي قولپاشتاۋلاردى سيرەك قابىلدايمىن. ويتكەنى، شىندىعىندا «ءسىز قاناي كەرەمەتسىز» دەپ ايتاتىنداردىڭ ءبارى بىتكەن ەسۋاستار.
كەزىندە كوكەمنىڭ ايەلى: «بوبي، مەنىڭ راديودان شىققىم كەلەدى، سەن وسى قاشان مەن تۋرالى ءان جازاسىڭ؟» دەپ، ەستىر قۇلاققا ەرسى، كەزەكتى سۇراعىن قويعان بولاتىن. سوندا، «مەن ءسىز تۋرالى الدەقاشان جازىپ قويعانمىن. تەك ءسىزدىڭ راديوقابىلداعىشىڭىز باسقا ارناعا تەڭشەلىپ قالعان»،-دەپ جاۋاپ بەرگەن بولاتىنمىن.
مەن ءوز جانكۇيەرلەرىمە دەگەن جاۋاپكەرشىلىكتى ەشقاشان سەزىنگەن ەمەسپىن. تەك ءوزىمنىڭ جاراتقان دۇنيەلەرىمە عانا جاۋاپ بەرەمىن، ال جانكۇەيرلەرمەن شارۋام جوق.
ءوز ونەرىمدى ۇسىنار ادامدارعا، ءوزىمدى ۇلى كۇرەسۋشى، ۇلى ماحاببات جارشىسى نەمەسە اسقان گەني رەتىندە كورسەتۋ ەمەس، ولاردان، بولەكتەنىپ وزىممەن-ءوزىم بولۋ عانا. قولىمنان كەلەتىنى وسى. مەن باسقالار سەكىلدى، وزگەلەردى وياتۋشى ماقساتىنداعى ادام ەمەسپىن. ونىمەن، ءوز ماماندارى، ياعني، مەديسون-اۆەنيۋ اينالىسسىن (نيۋ-يورك كوشەسىندە ورنالاسقان، جارنامامەن اينالىسۋشى كومپانيا — Esquire). بۇل سولاردىڭ جۇمىسى.
ماعان اقشا تاپقان ۇنايدى.
اقىن بولۋ دەگەن ارقاشان مىندەتتى تۇردە الدەنەنى جازا بەرۋ دەگەن ءسوز ەمەس. بۇكىل ءومىرى جانارماي بەكەتىندە وتكەن ادامدار بار. جانە ولار اقىندار بولاتىن.
ونەر الەمى سۇلۋ ايەلدەرگە تولى دەگەن ءسوز بار. بىراق، ەگەر كىمدە-كىم بۇكىل عۇمىرىن سۇلۋلارمەن وتكىزگىسى كەلسە، نە ادۆاكات نە دارىگەر بولعانى دۇرىس دەپ ويلايمىن. نەمەسە جەكە دەتەكتيۆ بولعانى، تىپتەن جاقسى.
كىمدە كىم مۋزىكاعا شىنداپ كىرىسكىسى كەلسە، اككوردەون تاجىربيە جۇزىندە بارلىق اسپاپتاردىڭ ورنىن باسا الاتىنىن ەسىندە ۇستاعانى ءجون.
«بيتلز» – ۇلى مۋزىكا. بىراق، مەن ونى روك-ن-رولل دەپ اتاماس ەدىم. روك-ن-رولل ءبۇل ەرەسەكتەردىڭ يميتاتسيالىق سەكسى. ودان باسقا ەشتەڭە ەمەس.
مەنى بۇگىندە جاستاردىڭ كوشە بويىندا وزدەرىنىڭ ۇيالى تەلەفوندارى مەن ايپودتارىنان باس كوتەرمەي بەينەويىندار مەن جازبالارعا شۇقشيعانى تاڭقالدىرمەن تىنباي كوڭىلىمدى ابدەن قالدىرادى. بۇنىڭ ءبارى وزدەرىنىڭ جەكە ءومىرىن ۇرلاپ قانا قويماي ولاردىڭ شىنايى ءومىرىن قالىپقا كەلتىرۋىنە كەدەرگى كەلتىرەدى. ارينە، ولار ەركىن، جانە وزدەرى قالاعاننىڭ ءبارىن جاساۋعا بولادى. دەگەنمەن ەركىندىك تۋرالى ايتار بولساق، ول سونداي ارزان دۇنيە ەمەس، بىراق، ولار تۇبىندە وزدەرىنىڭ ومىرلەرىن ەلەكتروندى ويىندارعا تەككە كەتىرىپ جاتقاندارىن تۇسىنەتىن بولادى.
مەن تەلەديدارعا كوپ قارايتىن سەكىلدىمىن.
مەن، وسى زامان اعىمىنا ىلەسە الماي قالعاندايمىن. باسقاشا ايتقاندا، ارينە.
مەن ءوزىمنىڭ ءجۇز ميلليونعا جۋىق كۇيتاباعىمدى ساتتىپپىن. بىراق، ونىڭ قالاي بولعانىن ءتۇسىندىرىپ بەرە المايمىن.
ساتتىلىك – تاڭەرتەڭ ويانىپ، كەشكە ۇيىقتاۋ. جانە وسى ەكى ارالىقتا شىن مانىندە وزىڭە ۇنايتىن ىسپەن اينالىسۋ.
شابىت ءجيى قوناق بولا بەرمەيدى. سوندىقتان، ونى قايدان كەزدەستىرسەڭ، سول جەردەن تاپ.
ءۇمىت پەن قورقىنىش ارقشان قولدان قولعا وتەتىن، شەبەر كومەديالىق دۋەت.
ەگەر ءبىز ءوز ءتۇسىمىزدى ەستە ساقتاپ قالا الاتىن قابىلەتكە يە بولا الساق، وندا بەيسانامىز تۋرالى كوپ دۇنيە بىلە الاتىن ەدىك. ماسەلەن، قاراڭعىلىقتاعى تۇكپىرگە جاقىنداماي-اق وندا نە بارىن انىق بىلەتىن ەدىك.
مەن حاوستى قۇرمەتتەيمىن. بىراق، حاوستى مەنى قۇرمەتتەيدى دەپ ۇمىتتەنبەيمىن.
ەگەر سيىر ساۋعىڭ كەلسە، ءسۇتىن تولىقتاي ساۋىپ الاتىنىڭا سەنىمدى بول.
ءبىر ساتتە، عاشىق ءھام پاراساتتى بولۋ مۇمكىن ەمەس.
مەن سەكسەنىنشى جىلداردا قالىپ قويعان سەكىلدىمىن.
جازىپ العان بيلل فلاناگان
ورىس تىلىنەن اۋدارعان تىلەك ىرىسبەك
