ماڭعىستاۋداعى بوزجىرا شاتقالىنىڭ ماڭايى قوقىسقا تولىپ قالعان، دەپ حابارلايدى "كتك" ارناسى.
"قىزىلساي" تابيعي پاركىنىڭ ينسپەكتورلارى وسىلاي دەپ دابىل قاعىپ وتىر. كۇندەلىكتى كەلىپ-كەتكەن تۋريستەر ارتىنان ءىشىپ-جەگەن قالدىعىن تاستاپ، انالانى بىلعاپ كەتەدى ەكەن.
بوزجىرانى تاماشالاۋعا سوڭعى ەكى ايدا 2 مىڭعا جۋىق ساياحاتشى كەلگەن. ولاردىڭ ارقايسىسىنىڭ ارتىن جيناپ جۇرۋگە ينسپەكتورلاردىڭ مۇمكىندىگى جوق. ءار ادام ءوزىنىڭ قوقىسىن الىپ كەتسە، اينالا تازا بولاتىنىن ايتادى ولار.
اڭىزاق دالا، ويىس-شۇڭقىرلى قۇمدى جول، ءشولدى لاندشافت. تابيعاتتىڭ عاجاپ تۋىندىسى سانالعان بوزجىراعا جەتۋ جولى وڭاي ەمەس. تاڭداي قاعىپ تامساناتىن قىراتتار جابايۇشقان قاۋمالىنىڭ ءبىر بولىگىندە ورنالاسقان. اكتاستاردان قۇرالعان تاۋلاردىڭ بيىكتىگى 250 مەترگە جەتەدى. جۇرتتى قىزىقتىراتىنى دا سول.
بوزجىرا شاتقالىنداعى كورىنىستى تاماشالاۋعا تۋريستەر اقتاۋدان 300 شاقىرىم جول ءجۇرىپ كەلەدى. عالىمداردىڭ زەرتتەۋىنشە، بۇل جەر ەجەلگى تەتيس مۇحيتىنىڭ ءتۇبى بولعان. قامال ىسپەتتەس، ازۋ تىستەس تاۋلار بۇرىنعى مۇحيت شوگىندىلەرى.
كورىكتى جەردى كورۋگە كەلەتىندەر كۇن ساناپ كوبەيىپ كەلەدى. بىراق ءبارى بىردەي تازالىق ساقتامايدى دەيدى ينسپەكتورلار. كەيبىرى وت جاعىپ، ىشىمدىك بوتەلكەسى مەن تاماق قالدىقتارىن دالاعا شاشىپ كەتەدى ەكەن. ءتىپتى كەيدە قوقىستى جيناپ ۇلگەرمەيتىنىن ايتادى. ولار بوزجىرانى كورۋگە كەلگەندەرگە تاماق ءىشىپ تىنىعاتىن ورىندار سالىنسا دەگەن نيەت ءبىلدىردى.
“1-ناۋرىزدان بەرى وسى تۋريستىك مارشرۋتتىڭ جۇمىسى باستالعالى 2000-عا جۋىق ادام كەلدى. مەيرام كۇندەرى ودان دا كوپ كەلەدى. بارىنشا ەسكەرتىپ نۇسقاۋلىق بەرەمىز. بۇل جەردە وت جاعۋعا بولمايتىنىن، قوقىس تاستاۋعا بولمايتىنىن ايتامىز. بىراق تۋريستەردىڭ بارلىعىن بىردەي باقىلاي الماي وتىرمىز. سول سەبەپتى وسى ارادا بولاشاقتا تۋريستەردى رەتتەيتىن ءبىر ورىن سالىنسا دەگەن ۇسىنىسىمىز بار”، – دەيدى "جابايۇشقان" تابيعي قاۋمالىنىڭ اعا ينسپەكتورى ناۋرىز انەسوۆ.
“ورتالىق سالۋداعى ماقسات – ترانسپورتتىڭ ءجۇرىسىن باسەڭدەتۋ. تۋريستەردىڭ قوزعالىسىن تارتىپكە كەلتىرۋ كەرەك.ولاردى قابىلداۋعا الدىمەن جوعارىدان جول سالىنۋ كەرەك. جوسالى ارقىلى تۇسەتىن 18 كم جول بار. مىنە، وسىنى اسفالتتاۋ كەرەك. ەش شاڭ شىقپاۋ كەرەك”، – دەيدى ەكولوگ ورىنباسار توقجانوۆ.
الايدا بوزدجىرادا قوناق ءۇي مەن دەمالىس ورنىن سالۋعا ەكىنىڭ ءبىرى كەلىسە بەرمەيدى. تاۋ-تاستى كەزگەن تۋريستەر تەك قوقىس تاستايتىن جاشىك پەن اجەتحانا قويسا جەتىپ جاتىر دەيدى. ال تۇمسا تابيعاتقا تيىسپەسىن دەگەن پىكىردە.
“قوقىس تاستايتىن جەرلەر بولسا. بىلاي ءبارى جاقسى. بۇل دالا، دالاعا اسفالت سالمايدى عوي. دالا جولى وسىنداي بولادى، تابيعاتتىڭ بايلىعى ءوزى وسى”، –دەيدى ساياحاتشى جانقانات ىرزىقباي.
تابيعي اۋماقتىڭ ينسپەكتورلارى ەرەكشە جەردى ساقتاۋ ءۇشىن، بوزجىرا اۋماعىنا كىرۋدى كوكتەمنەن باستاپ اقىلى ەتىپ قويعان. بۇل جابايى تۋريزممەن كۇرەسۋدىڭ العاشقى قادامى. جينالعان اقشاعا قوقىس جاشىگىن ورناتىپ، شلاگباۋم قويۋ ءۇشىن ءتيىستى ورگاندارعا حات جىبەرىپ قويعان.
